اخبار

خیام نیشابوری از نیمۀ دوم عمرش، نه تنها به شاعری مشهور بود، بلکه برخی از همشهری‌ها و خراسانی‌های معاصرش، ابیاتی از رباعیات او را در کتاب‌های خودشان ذکر کرده‌اند که نشان از اشتهار وی به شاعری حتی در زمان حیاتش دارد.

دکتر نصرالله پورجوادی، نویسنده، عرفان‌پژوه و بنیان‌گذار مرکز نشر دانشگاهی در روز نخست همایش «اردیبهشت هگمتانه» درباره خیام به‌عنوان یک فیلسوف ایرانی سخن گفت و به بررسی برخی از ایده‌های فلسفی این شاعر رباعی‌سرای ایرانی پرداخت.

«باز آمده‌ای کو که به ما گوید راز» نوعی پرسش انکاری است؛ یعنی هیچ «بازآمده‌ای» وجود ندارد. خودِ گوینده این فکر نیز قائل به این است که راز هستی بر کسی مکشوف نیست و نخواهد بود.

خیام نیشابوری، ریاضی‌دان، فیلسوف، منجم و ادیب نامدار از نوابغ زمان خویش و دوران حکومت سلجوقیان بود که شهرت عالم‌گیر دارد. او را در کشورهای اکو و سائر ممالک جهان بیشتر به عنوان شاعر رباعی‎سرا می‌شناسند، ولی فعالیت اصلی خیام بیشتر در ریاضیات و نجوم بوده است.

فاطمه اوانی، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی گفت: با وجود همت زیاد اروپاییان به شناساندن خیام، این شاعر بزرگ در کشور خود غریب مانده و پژوهشگران ایرانی در حق وی کم‌لطفی کرده‌اند.

چند نابغه در تاریخ فرهنگ این سرزمین وجود دارد که می‌توان گفت: چندوجهی‌اند؛ یعنی گذشته از اینکه چون اندیشمندان دیگر به قول معروف «جامع جمیع علوم عقلی و نقلی» بوده‌اند، آنان هم دانشمند بوده‌اند و هم فیلسوف و اهل عرفان. اگر عارف نبوده‌اند، لااقل روی به عرفان داشته‌اند. از این رو، کار پژوهنده برای تحقیق درباره این نوابغ سخت می‌گردد که از این جمله است خیام.

تاثیر عموما به تغییرات نسبی یا کلی که موجودات زنده یا روال چرخه جهان و زمان از کسی یا چیزی می‌گیرند یا خود موجب این تاثیر هستند، گفته می‌شود. قدم نخست تاثیر، تفاوت یا تازگی در یک جریان است و عموما افرادی بر محیط پیرامون یا بر محیط‌های جدا از خود تاثیر می‌گذارند که حائز این تفاوت و تازگی باشند و هرچه وسعت و عمق این دو عنصر بیشتر باشد تاثیرگذاری شان هم بیشتر است به طوری که نه تنها بر زمانه خود تاثیر می‌گذارند بلکه بر ازمنه آتی نیز موثر خواهند بود.

«خیام نیشابوری؛ زندگی، افکار و رباعیات»، اثر تازه‌ای است درباره این حکیم شاعر که به اهتمام مسعود جعفری جزی فراروی ماست. یادداشت حاضر به قلم زهرا حق‌وردی در باب این کتاب ناب و نویاب است.

​نشست هفتگی شهر کتاب در روز سه‌شنبه ششم مهر به نقد و بررسی کتاب «زندگی، افکار و رباعیات خیام نیشابوری» اختصاص داشت که با حضور رحیم رئیس‌نیا، حسین معصومی‌همدانی، سیدعلی میرافضلی و مسعود جعفری‌جزی به صورت مجازی برگزار شد.

خیام کیست؟ خیام چه می‌گوید؟ افکار خیام چه شباهت‌هایی با اندیشه های فیلسوفان و شاعرانی همچون شوپنهاور و ابوالعلاء معری دارد؟ زندگی از نظر خیام چه معنایی دارد؟ نظر خیام درباره مابعدالطبیعه چیست؟ بدبینی خیام از چه نوع است؟ آیا خیام صوفی است؟ آیا خیام زندیق است؟