اخبار

به طور کلی دیدگاه مبتنی بر تئوری توطئه از جمله رویکردهای غالب در اکثر جوامع، به‌ویژه جوامع ضعیف و گرفتار مشکلات و ناتوان در حل آنهاست. این رویکرد دارای کارکردی دوگانه در سطح فردی و اجتماعی/سیاسی است. از نظر فردی گرایش افراطی به این امر به منزله پوششی روانی برای توجیه ناکامی‌هاست.

محمد مصدق که بعد از سقوط رضاشاه، از تبعید به عرصه سیاست بازگشته بود، در سال ۱۳۲۸ با چندین حزب وارد اتحاد شد و با همکاری حسین فاطمی به تأسیس جبهه ملی ایران اقدام کرد. مصدق در سال ۱۳۳۰ به نخست‌وزیری رسید و در اولین قدم، نفت ایران را ملی کرد. به‌همین‌دلیل طرح سقوط دولت او از سوی انگلستان که تا قبل از ملی‌شدن نفت، صاحب عمده نفت ایران بود، ریخته شد و سرانجام در کودتای ۲۸ مرداد که توسط سازمان سیا انجام شد، دولت مصدق ساقط شد.

قوام‌السلطنه از قدرتمندترین و جنجالی‌ترین سیاست‌مداران عصر ناصری و پهلوی است. او کار خود را در آخرین سال‌های سلطنت ناصرالدین‌شاه در دربار آغاز کرد و در دوران سلطنت پنج پادشاه دیگر مصدر مقامات بزرگی شد. قبل از مشروطیت دو بار رئیس‌دفتر اختصاصی دو صدراعظم شد و مدتی هم ریاست دفتر مخصوص مظفرالدین‌شاه را عهده‌دار بود.

بلافاصله پس از پیروزی انقلاب در سال 57، برخی چهره‌های مشهور، این سؤال را به میان آوردند که چرا مشروطیت شکست خورد. از آن هنگام بیش از 40 سال می‌گذرد و بسیاری از اهل قلم فراخور باورهای خود، پاسخ‌هایی داده و گذشته‌اند. شاه‌بیت اغلب این پاسخ‌ها فقط یک عبارت است: تندروی مشروطه‌خواهان.

«فتوح‌البلدان» آخرین کتاب عمده‌ای است که درباره فتوحات مسلمانان به دست ما رسیده است و از منابع کم‌نظیر تاریخ ایران و جهان اسلام در قرن‌های هفتم، هشتم و نهم میلادی به‌شمار می‌رود و نه‌تنها در دوران متأخر بلکه در قرون متمادی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع خاورمیانه و جهان عرب مورد استفاده محققان و تاریخ‌نویسان بوده است.

دوران حکومت پادشان صفوی در ایران به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود همواره از جهات متعدد و گوناگونی مورد توجه مورخان و محققان ایرانی و غیرایرانی واقع شده است. در کتاب «تعلیم و تربیت در عصر صفویان» که به تازگی منتشر شده است، تلاش شده برپایه منابع دست اول، نحوه شکل‌گیری سلسله صفویان، عالمان آن عصر، عقاید تربیتی حاکم، علوم رایج، اماکن آموزشی، تعلیم و تربیت، کیفیت تحصیل و شیوه‌های یاددهی و یادگیری و درنهایت آداب و مقررات آموزشی که یکی از مهم‌ترین دلایل استمرار حکومت 200 ساله صفویان در ایران است، به تصویر کشیده شود.

«توده مردم هرگز علم را نخواهند پذیرفت ، مگر آنکه علم برای ایشان یک بهشت زمینی بسازد . تا فقر و تهیدستی هست ، خدایان هم هست » ( ۱ ). در ایران معاصر و در این لحظه (۱۳۹۸ ـ ۱۳۹۹) ، به نظر می‌رسد باور و «دلمشغولی» به «بهشت و دوزخ» ، به منزله مرجع اعمال و گفتار در قلمرو روزمره ، نزد برخی و از جمله طبقه متوسط مدرن و تحصیل کرده، کارایی اش را از دست داده است ؛ بدین معنی که صرف نظر از ایدئولوژی رسمیِ شریعت محور در قلمرو عمومی و نفوذ در گروههای فرهنگیِ مبتنی بر «سنت» ، و احتساب خرده فرهنگهایی که در تعلقات گروهی شان، باور به بهشت و دوزخ هنوز وجود دارد ، شاهد این امر هستیم که در قلمرو عمومی، «بهشت و دوزخ» در مراودات و تعاملاتِ اجتماعی، کاراییِ اعتقادی نخستین اش را از دست داده است.

سید احمد فردید به اعتقاد برخی از اهالی اندیشه، چهره‌ای رازآلود در عرصه فلسفه، فرهنگ و سیاست ایران است. عده‌ای او را تئوریسین پشت پرده انقلاب اسلامی ایران می‌دانند و درمقابل شاگردان او هستند که فردید را متفکری می‌دانند که به خاطر حدت ذهن و گستردگی دانش‌هایی که داشت، جذابیتی پیدا کرده بود که بسیاری از چهره‌های فرهنگی، علمی و سیاسی پیش و پس از انقلاب به او و شخصیت علمی‌اش کشش و علاقه پیدا کرده بودند و شاید نوعی رابطه مرید و مرادی میان آن‌ها شکل گرفته بود.

کتاب «درآمدی بر مبانی مشروعیت در دولت ساسانی؛ نظریه و روش در دوره‌بندی تاریخ آخرین پادشاه باستانی ایران» تالیف اسماعیل مطلوب‌کاری از سوی انتشارات نگاه معاصر منتشر شد.

نسشت مجازی «بحثی درباره‌ نگره‌های دگراندیشانه در نگاه شمس تبریزی و حافظ» برگزار می‌شود. بیست‌ونهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ شمس تبریزی به این موضوع اختصاص دارد که روز چهارشنبه (۲۹ مردادماه) از ساعت ۱۵ با سخنرانی سپیده موسوی به‌صورت مجازی برگزار می‌شود.