اخبار

توجه به اندیشه ها و آثار مولوی خاص ایران نیست و در سرتاسر جهان طرفدارانش هر روز بیشتر می شوند. در روزگار سرعت و تکنولوژی چنین پدیده ای نیاز به توجه و بررسی دارد.

سالیانی چند است که هشتمین روز مهرماه به بزرگداشت منزلت والای مولانا جلال‌الدین محمد بلخی رومی ـ سخن‌سرا و عارف سترگ و اندیشمند بزرگ ایران‌زمین ـ اختصاص یافته است. مولانا بی‌گمان از جمله نوادر روزگار و از زمره شخصیت‌های به تمام معنی استثنائی است که بدون کمترین مجامله، در شرق و غرب، همانندی برایش سراغ نداریم.

مهدی شریفیان عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی‌ سینا به مناسبت روز بزرگداشت مولانا (هشتم مهرماه) بیان کرد: مولانا بی‌تردید یکی از بزرگ‌ترین شاعران عارف کشور بوده و در قرن هفت می‌زیسته است.

لیلا سلطانی به مناسبت روز بزرگداشت مولانا (هشتم مهرماه) با اشاره به این که مولانا شاعر صوفی خوش‌قریحه‌ قرن هفتم هجری است، اظهار کرد: شهرت مولانا نزد ایرانیان مرهون و مدیون مثنوی معنوی او در بحر رمل است ولی کمتر کسی با غزلیات دیوان کبیرِ او که بیشتر در ستایشِ رب و عشق به شمس تبریزی سروده شده است، انس و الفت دارد.

سعید شفیعیون عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان به مناسبت روز بزرگداشت مولانا (هشتم مهرماه) با اشاره به اینکه مولوی هویت ملی ما ایرانیان است، اظهار کرد: یکی از نکاتی که مولوی را از دیگر شاعران متمایز می‌کند، تسلط وی بر دو ساحت "تعلم" و "تعلیم" است. در مراکز ادبی-علمی همچون دانشگاه‌ها "دیوان شمس" به طور کامل و با جزئیات تدریس می‌شود و از آنجایی که او مشتاقان زیادی دارد دانشجویان برای انجام پروژه‌های خود از او بهره‌مند می‌گیرند.

تقویم، هشتم مهرماه هر سال را به‌عنوان روز بزرگداشت مولانا معرفی می‌کند تا به این بهانه زمانی را به یادکرد این شاعر و تامل کردن درباره آثار او اختصاص دهیم. در سراسر جهان کتاب‌های زیادی درباره مولانا و آثار او نوشته و منتشر شده است. سروده‌های مولانا جلال‌الدین محمد بلخی هر سال بیش از سال قبل به گوش جهان می‌رسد تا از کلمن بارکس آمریکایی گرفته تا آنه‌ماری شیمل آلمانی و رینولد نیکلسون انگلیسی برای ترجمه آثار مولانا و شرح و تفسیر آن‌ها سر برآورند.

فاعل شناسایی که در نظر بسیاری از فیلسوفان نادیده انگاشته شده در نظر مولانا اهمیّت بسیاری دارد. در نگرش او برای دستیابی به گزاره های مطابق با واقعیت، باید در کنار بهره گیری از علم منطق و روشِ درستِ تحقیق، به تهذیب نفس و خودسازی هم توجه کرد.

مولوی یکی از برجسته ترین عارفان اهل حکمت در تاریخ تفکر فارسی است و همین امر سبب شده است تا اثر ارزندۀ او مثنوی، سرشار از مفاهیم عرفانی- حکمی باشد. از جملۀ این مفاهیم، مفهوم عالم مثال است که تاکنون اهل حکمت بیشتر در آن تأمل کرده­اند و کمتر مورد توجه اهل عرفان و ادبیات قرار داشته است. در این پژوهش سعی شده است مفهوم عالم مثال و حس مرتبط با آن یعنی قوۀ خیال و رابطۀ بین آن دو در مثنوی مولوی بررسی و تحلیل شود.

صوفیان صبر را یکی از مقامات سلوک شمرده اند و در تعریف آن می گویند که صبر، خویشتن داشتن نفس است از اظهار جزع و شکایت به غیر خداوند و برای آن اقسام بسیار قائلند؛ از آن جمله صبر بر طاعت و پایداری در انجام اوامر و تجنب از منهیات است. صبر بر طاعت سبب ارتقا به درجات ایمانی و ملکوت انسانی می شود. از این رو مولوی انسان را به یوسف، عالم صورت را به چاه و صبر بر طاعت را به ریسمان تشبیه می کند.

بسیاری از اندیشمندان به دلیل رویکرد مشتاقانة مولوی به عرفان و نکوهش های گاه به گاه وی از عقل چنین تصور می کنند که مثنوی را نسبت چندانی با خرد نیست، این درحالی است که خرد بنا بر نظام اندیشگی مولانا به سه نوع مقدماتی، خُرد و کلان تقسیم شده و هر یک با کارکردها و ویژگی هایی متفاوتی مطرح می شوند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، پس از معرفی انواع خرد در مثنوی، ویژگی های آنها را مورد بررسی قرار می دهد و نتیجه می گیرد که خرد مورد انتقاد مولانا خرد خُرد است که به دلیل دچار شدن به آفات نفسانی نمی تواند به فهم حقیقت نائل شود.