اخبار

نكوداشت استاد مرحوم باستاني پاريزي و گشايش نمايشگاه «آينه دار دوران» ديروز با حضور جمعي از اهل هنر و فرهنگ در سازمان اسناد و كتابخانه مركزي با اجراي عليرضا پوراميد، منتقد موسيقي و شاعر برگزار شد.

مراسم رونمايي از جامع‌ترين فرهنگ فيزيك فارسي حاصل 12سال تحقيق و پژوهش در 2565 صفحه و 11پيوست با حضور استادان برجسته و پيشكسوت فيزيك كشور ديروز در محل دانشكده فيزيك دانشگاه تهران برگزار شد.

موضوع این مقاله دربارهء یکى از شیوه هاى بلاغى یا ساختارهایى است که در متون ادبى و هنرى به چشم مى خورد. در این شیوه، هماهنگى و توازن آوایى مرجود در میان کلمات، معنى تازه مى آفریند, بدین معنى که موسیقى ایجاد شده از رهگذر وحدت یا تضاد صامتها و مصوتهاى کلمات با مفهو م مورد نظر شاعر هماهنگى و مطابقت دارد. بنابراین در این ساختار هنرى، موسیقى کلمات موجب تقویت معنى مى گردد، معانى متضادو دور از هم را بهیکدیگر نزدیک ساخته وحدت مى بخشد، گاهى با ایجاد ابزار بلاغى تازه معناى نو مى آفریند.

مرحوم صادق آئینه‌وند از دوستان عزیز سال‌های دانشجویی من بود و شاید یکی یا دو سال قبل از من وارد دانشکده ادبیات شد. در آن سال‌ها من نماینده دانشجویان بودم. کسی که نمایندگان گروه‌های مختلف دانشکده به او رای می‌دادند، نماینده دانشجویی دانشکده می‌شد که این وظیفه برعهده من بود. بر همین اساس کتابخانه دانشجویی در طول آن سال‌ها در اختیار بچه‌های مذهبی دانشکده بود و آثار مختلفی ازجمله آثار صمد بهرنگی در آنجا وجود داشت و روز معلم به یاد او گرامی داشته می‌شد. مرحوم آئینه‌وند نیز در همین فضا فعالیت می‌کرد. از کارهایی که در آن دوره با همت خود دانشجویان انجام شد و پیگیری‌های زیادی نیز برای آن به عمل آمد، دایرکردن کلاس‌های نهج‌البلاغه محمدرضا حکیمی در دانشکده ادبیات بود که این کلاس‌ها به‌شدت مورد توجه قرار می‌گرفت.

این مقاله، با تحقیق و تفخص در مثنوى معنوى، دیوان شمس، خمسهء نظامى، دیوان خاقانى-، بوستان سعدى و تمامى آثار منظوم عطار فراهم آمده است, بدین ترتیب که ابتدا، ابیاتى راکه به نحوى با طب ارتباط داشته استخراج کرده، سپس با مراجعه به کتب معتبر طب قدیم، اطلاعات مربوط به هر بیت را جمع آورى نمود ه ا یم. ذکر این نکته لازم است که در برخى ابیات، خواص طبى یک ماده و یاگیاهى دارویى موردنظر شاعر بوده است و در برخى دیگر، صحبت از نوعى بیمارى، عوامل و علائم آن و یا شیوهء درمان آن مرض به میان آمده است و در بعضى موارد نیز با مسائل متفرقه طب روبه رو هستیم.

برای رومن زایدل (Roman Seidel) پژوهشگر آلمانی دانشگاه آزاد برلین عجیب بود وقتی شنید دو رییس مجلس شورای اسلامی هر دو متخصص فلسفه كانت هستند. غلامعلی حداد عادل نماینده فعلی مجلس شورای اسلامی و رییس هفتمین دوره این مجلس و علی اردشیر لاریجانی رییس دوره‌های هشتم و نهم مجلس هر دو فارغ‌التحصیل فلسفه هستند. حداد عادل در سال ١٣٦٤ در دانشگاه تهران از پایان‌نامه دكترای خود با عنوان «نظر كانت درباره مابعدالطبیعه» دفاع كرد، او همچنین یكی از آثار مهم كانت یعنی تمهیدات را با ترجمه‌ای قابل قبول به فارسی ترجمه كرده است، ضمن آنكه آثاری چون نظریه معرفت در فلسفه كانت (نوشته یوستوس هارتناك) و مقالات كانتی را در شرح اندیشه‌های این فیلسوف تالیف و ترجمه كرده است.

لقب (پاژنام) اسمیست غیر از نام اصلى که حاوى مدح یا ذمى باشد, مثل حکیم الممالک. لقب گذارى درایران پیش از اسلام نیز رایج بود. به عقیدۀهندوشاه نخجوانى این روش نامگذارى در دوران آل بویه و سلجوقیان در میان عربها هم رواج یافت و بعدها در ایران جانشین کینه گذارى که شیوه اى عربى بود گردید. لقب گاهى عام است وهمانند عنوان و منصب به اشخاص گوناگون داده مى شو د.

فیلسوف آلمانی او را می‌شناختند. این آشنایی دیرپا و زودهنگام كه البته مراحل و سطوح متفاوتی نیز داشته، سبب نشده كه امروز با گذر ١٥٠ سال بتوانیم از تحقق ایده‌های كانت در گفتار و رفتار روزمره جامعه خودمان سخن بگوییم. واقعیت این است كه تنها از سال‌های آغازین دهه ١٣٦٠ است كه ترجمه برخی از مهم‌ترین آثار كانت به فارسی منتشر و همراه با آن شروحی عمدتا درباره فلسفه نظری او تالیف و ترجمه شد. تا پیش از آن شمار متونی كه به تبیین فلسفه او اختصاص داشت، انگشت‌شمار بود و معمولا از آثار دست دوم و نه‌چندان تخصصی. شاید به همین دلیل است كه سید علی محمودی در گفت‌وگوی پیش رو از دست بالا داشتن گرایش‌های اندیشه‌ستیز نسبت به فلسفه كانت سخن می‌گوید، رویكردهای غیرعالمانه‌ای كه متاسفانه آثارش تا به امروز نیز مشهود است. به عقیده این استاد علوم سیاسی احمد فردید و شاگردانش در كنار آنها كه ظاهرگرایانه و قشری فكر می‌كنند از دین دفاع می‌كنند؛ دو گرایش اصلی كانت‌ستیزی در ایران را تشكیل می‌دهند، اگرچه او به نقش چپ‌گرایان افراطی نیز اشاره دارد.

بعد از درگذشت پیامبر (ص)، کسانى که مسؤولیت ادارهء حکومت را برعهده داشتند، با تازه مسلمانهاى غیر عرب، رفتارى ناخوشایند و تبعیض آمیز داشتند. در تقسیم اموال، به آنها سهم کمترى مى دادند. در مسؤولیتهاى حکومت آنها را شرکت نمى دادند. از جملة این غیر عربها، ایرانیان بودندکه آنها را موالى مى گفتند و موالى از رفتار حکومت هاى نژاد پرستانهء عربى بسیار ناراضى بودند.

هرمنوتیک در مفهوم عام‘ برداشت و رمز گشایی از پدیده ها و در مفهوم خاص تأویل و تفسیر الفاظ است. برای برداشت از یک متن عناصر مختلفی وجود دارند. که بی توجهی به آنها‘ ما را در فهم بهتر ناتوان می سازد . این عناصر عبارتند از : زمان ومکان پیدایش ‘ اجزای پیش و پس از متن‘ زمان ومکان منظور گوینده برای افاده معنی و ذهنیت گوینده ‘ معاصرین ومخاطبین مستقیم و غیر مستقیم زبان مرز درهمه جوامع وجود داشته است و در متون دینی نیز نقش به سزایی دارد که نمونه آن را می توان استفاده از اعداد نمادین‘ (بخصوص هفت) در قران شمرد.