اخبار

دبا: به تازگی کتاب یادداشت های سفر پروفسور محمد حسن گنجی به کوشش غلامرضا سحاب و با همکاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی چاپ و منتشر شده است . آنچه در زیر از نظر خوانندگان می گذرد یادداشت کاظم موسوی بجنوردی – رئیس دائرةالمعارف بزرگ اسلامی – در این کتاب است که به مناسبت سالروز درگذشت دکتر محمد حسن گنجی تقدیم می گردد.

برخی‌ از پیروان‌ مزدیسنا آیین‌ خود را دینی‌ می‌شمارند كه‌ همچون‌ مسیحیت‌ و اسلام‌ از طرف‌ خدا وحی‌ شده‌ است‌، و از این‌ رو نباید آن‌ را در شمار نظامهای‌ فلسفی‌ درآورد. اما هیچ‌ دین‌ آسمانی‌ نمی‌تواند به‌ جلب‌ اعتقاد و ارادت‌ مردم‌ خردمند و روشنفكر امیدوار باشد، مگر اینكه‌ تعلیماتش‌ بتوانند در برابر محك‌ عقل‌ بایستند. از این‌ جهت‌ دین‌ زرتشت‌ را نیز كه‌ مانند سایر ادیان‌ جنبه‌ی‌ فوق‌ طبیعی‌ دارد، می‌توان‌ از لحاظ‌ فلسفی‌ مورد داوری‌ قرار داد.

یورگن هابرماس، فیلسوف شهیر آلمانی رساله دکتری خود را در فلسفه با عنوان امری مطلق در تاریخ در اندیشه شلینگ شاعر آلمانی به اتمام رساند و سپس به همکاری با آدورنو و هورکهایمر پرداخت. مکتب فرانکفورت در خلال سال‌های ١٩٦٠ در عرصه علوم اجتماعی از شهرت و نفوذ چشمگیری برخوردار شده بود. یکی از مضامین مکتب فرانکفورت این بود که کلیه جوامع سرمایه‌داری از نظر ساختار و ایدئولوژی همانند یکدیگر بوده و تحت سلطه دستگاه متمرکز دولتی قرار دارند که جزء لاینفک شیوه تولید سرمایه‌داری است.

شما از مسئله‌مند بودن سخن گفتید و نداشتن مسئله را مهم‌ترین مانع تاریخ‌نگاری مدرن عنوان کردید. فرض کنید ما مورخانی داشتیم که مسائلی ناظر به وضعیت اکنون برای آن‌ها وجود داشت، این‌ طیف مورخان ناچارند که به یک معنا گذشته را از منظر مسئله‌ی حال ببینند، نوعی معاصر بودن گذشته که در جمله‌ی معروف کروچه که «همه‌ی تاریخ، تاریخ معاصر است» بازنمایی شده است. در اینجا نیز ممکن است لغزشی به وجود بیاید به این معنا که مورخان به جای «تبیین تغییر» برای «ایجاد تغییر» به تاریخ‌ورزی روی آورند که به این معنا تاریخ‌نگاری به‌غایت ایدئولوژیک به نظر می‌رسد.

گرچه غزل و بیت مفرد قالب مسلط شعر در این دوره به شمار می‌رود، اما مثنوی‌های عشقی، عرفانی و اخلاقی نیز در این عصر بسیار است. داستان‌سرایی در قالب مثنوی در قرون دهم و یازدهم‌ق رواج بسیار داشت. «خمسه نظامی»، «مثنوی‌های امیرخسرو دهلوی» و «هفت‌اورنگ جامی» سرمشق شاعران این دوره بود. نظیره‌سازان وزن و سبک مثنوی‌های پیشین را تتبع و تقلید می‌کردند. در مثنوی‌های «اهلی شیرازی»، «عرفی شیرازی»، «واعظ قزوینی»، «فیضی فیاضی» و «زلالی خوانساری»، ویژگی‌های سبکی رایج در غزل هم کمابیش دیده می‌شود. گرچه قصیده ارزش غزل را نداشت، اما شاعرانی مثل «وحشی بافقی»، «محتشم کاشانی»، «عرفی شیرازی»، «نظیری نیشابوری»، «طالب آملی»، «کلیم کاشانی» قصایدی نیز به شیوه انوری و خاقانی در مدح ائمه و سلاطین سروده‌اند و در کار برخی از آنها تازگی‌هایی دیده می‌شود.

انسان؛ که خود را موجود برتر تمام کائنات می‌داند، در بیشتر مواقع چندان درخور این مقام رفتار نمی‌کند، حتی امروز که به بالاترین سطح از دانش در طول دوران حیاتش دست یافته و قلمرو سلطه خویش را تا سیارات دیگر نیز گسترده است. انتظار می‌رود با پیشرفت علم و تعاریف جدید از اخلاقیات و تلاش در راه جهانی شدن، بشر روزبه‌روز از سنت‌ها و باورهای ناموجه نیاکان خود فاصله گرفته و در جامعه‌ای آرمانی زندگی ...

صفحه اول روزنامه های امروزسه شنبه 29 تیر

سرپرست هیات باستان شناسی تخت سلیمان گفت: کاوش های جدید در محدوه ایوان غربی تخت سلیمان، علاوه بر نیل به اهداف آسیب شناختی بنا، نکات جدیدی درباره توالی استقرار و آثار فرهنگی مربوط به دوره ساسانی و ادوار پس از آن را آشکار ساخت.

مجموعه کتاب‌های «عرفان‌نامه» با موضوع متون نثر عرفان پارسی در سرای اهل قلم نقد و بررسی می‌شود.

کتاب «‏‫اخلاق عقلی و فلسفی، اخلاق ارسطویی» اثر مشترک دفتر نشر معارف و پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی منتشر شد.