1392/11/20 ۰۸:۴۷
ترجمه ليلا مرادي: ايزابل آلنده متولد 2 آگوست 1945 در شهر ليماي پرو است؛ جايي كه زماني پدرش به عنوان ديپلمات شيليايي فعاليت مي‌كرد. او به عنوان دختر يك ديپلمات شيليايي به دور دنيا سفر كرد. پدرش پسرعموي سالوادور آلنده، رييس‌جمهوري شيلي بود. آلنده در ابتدا روزنامه‌نگار بود و بعد از مصاحبه با پابلو نرودا كه او را بدترين روزنامه‌نگاري معرفي كرده بود كه در عمرش ديده و به او توصيه كرده بود كه مي‌تواند رمان‌نويس بهتري باشد تا خبرنگار، به سمت نوشتن داستان سوق داده شد.
ترجمه ليلا مرادي: ايزابل آلنده متولد 2 آگوست 1945 در شهر ليماي پرو است؛ جايي كه زماني پدرش به عنوان ديپلمات شيليايي فعاليت مي‌كرد. او به عنوان دختر يك ديپلمات شيليايي به دور دنيا سفر كرد. پدرش پسرعموي سالوادور آلنده، رييس‌جمهوري شيلي بود. آلنده در ابتدا روزنامه‌نگار بود و بعد از مصاحبه با پابلو نرودا كه او را بدترين روزنامه‌نگاري معرفي كرده بود كه در عمرش ديده و به او توصيه كرده بود كه مي‌تواند رمان‌نويس بهتري باشد تا خبرنگار، به سمت نوشتن داستان سوق داده شد. «خانه ارواح» نخستين رمان آلنده بود كه در سال 1982 در 40سالگي‌اش منتشر شد. ايزابل آلنده اين نويسنده شيليايي، ممكن است كه در كاليفرنيا زندگي كرده باشد، اما آثارش حال‌وهواي جهاني دارد، حتي فراجهاني. كتاب‌هايش مملو از كاراكترهاي زن سرشار از زندگي و رگه‌هايي از رئاليسم جادويي است و تعدادي از آنها مانند «خانه ارواح» و «از عشق و سايه‌ها» فيلم شده‌اند. آلنده به عنوان يك نويسنده، در جاهاي مختلفي زندگي كرده است: در شيلي به عنوان روزنامه‌نگار، در ونزوئلا به عنوان تبعيدي سياسي و اكنون در ايالات‌متحده به عنوان نويسنده و فعال حقوق زنان. تاكنون از وي بيش از 17 كتاب منتشر شده است كه 12 تاي آنها به فارسي ترجمه شده است: «زورو»، «اينس روح من»، «جنگل كوتوله‌ها»، «دختر بخت»، «پائولا»، «تصوير كهنه» و... «جزيره زير دريا» آخرين رمان وي است كه از زبان اصلي توسط «زهرا رهباني» ترجمه و از سوي نشر «گل‌آذين» منتشر شده است. «جزيره زير دريا» خواننده را به 200 سال قبل بازمي‌گرداند؛ زماني كه قيام بردگان منجر به تولد «هاييتي» به عنوان نخستين جمهوري مستقل سياهان در جهان شد. بخشي از رمان در كشتزارهايي مي‌گذرد كه انقلاب بردگان از آنجا آغاز شد؛ تنها واقعه شگفت‌انگيزي كه در تاريخ قيام بردگان به پيروزي انجاميد؛ ماجراي رمان در هاييتي و نيواورلئان در اواخر سال‌هاي 1700 و اوايل 1800 ميلادي رخ مي‌دهد. رمان درباره زن برده‌يي است كه براي آزادي خود تلاش مي‌كند و آلنده از اين موضوع به نحوي استفاده كرده تا از تبعيض نژادي در روح بسياري از سياستمداران امريكايي انتقاد كند و همين موجب شد تا همزمان با انتشار اين رمان در امريكا، حواشي بسياري را با خود همراه سازد و جنجال به‌پا كند. امريكاي جنوبي هميشه براي آلنده عزيز خواهد بود. او هنوز داستان‌هايش را به زبان اسپانيولي مي‌نويسد و «جزيره زير دريا»، شاهد اين مدعاست. در اين مصاحبه كه برگزيده چند مصاحبه آلنده با مطبوعات غربي است، وي افكارش را درباره اين رمان و هاييتي با خوانندگانش در ميان مي‌گذارد و درباره نقش تساوي حقوق زن در نوشته‌هايش بحث مي‌كند.
در مطبوعات مكررا از «ساريته» -كاراكتر اصلي «جزيره زير دريا»- به عنوان يك «زن قوي» نام برده مي‌شود. تاريخ هميشه توسط فاتحان يا كساني كه بر مسند قدرتند نوشته مي‌شود، اما با اين وجود ساريته هنوز هيچ آزادي‌اي ندارد. او تسليم نژاد آفريقايي و منزلت انساني خويش است. چرا تصميم گرفتيد كه يك برده جوان دختر را در مركز داستان قرار دهيد؟
موضوع آزادي به ويژه براي زنان ذهن مرا به خود مشغول كرده است. زنان مورد سوءاستفاده و تجاوز قرار مي‌گيرند آنان ضعيف‌ترين ضعفا هستند. آنان بايد قوي و آسوده‌خاطر باشند تا بتوانند بر موانعي كه سر راه سرنوشت‌شان سبز مي‌شود، غلبه كنند. اين موضوعات يك داستان خوب مي‌سازند. بيشتر شخصيت‌هاي مونث داستان‌هاي من به شيوه‌يي برده‌اند، اما تا زمان نوشتن «ساريته» من درباره يك برده ننوشته بودم. داستان ساريته، يك مورد حاد است.
كتاب‌هاي شما خوانندگان را به مكان‌هاي زيادي از جمله زادگاه شما در شيلي و محله كنوني‌تان در سانفرانسيسكو مي‌برد. چه چيزي باعث شد كه شما درباره دوران استعمار هاييتي در «جزيره زير دريا» بنويسيد؟
من اصلا بنا نداشتم اين رمان [خاطرات زير دريا] را بنويسم. من قبل‌تر از آن يك رمان نوشته بودم به اسم «زورو». يكي از فصل‌هاي اين رمان در نيواورلئان رخ مي‌دهد. به آنجا رفتم و چندين بار درباره نيواورلئان تحقيق كردم. در ضمن اين تحقيق متوجه شدم كه بخش زيادي از شخصيت اين شهر، 200 سال پيش توسط 10 هزار پناهنده كه از هاييتي گريخته بودند، شكل گرفته است. آنها به همراه خانواده‌ها و برده‌ها و همسران رنگين‌پوست و بچه‌هايشان از هاييتي گريختند. حادثه عجيبي بود. اين حادثه شهر نيواورلئان را به كلي دگرگون كرد. بنابراين وقتي براي نوشتن رمان جديدم درباره نيواورلئان تحقيق كردم، نياز داشتم بدانم اين 10هزار پناهنده چرا به نيواورلئان رفته بودند.
چه نوع تحقيقاتي انجام داديد كه به طور موثق نشان‌دهنده اوضاع قرن 18 و 19 سنت‌دومينگو، هاوانا و نيواورلئان بود؟
كتاب‌هايي درباره تاريخ كاراييب، هاييتي، اروپا و ايالات متحده را خواندم. همه‌شان به هم مربوط بود و همچنين چندين زندگينامه از توسانت لوورچر [رهبر انقلاب هاييتي كه ملقب به ناپلئون سياه بود، (1803-1743) ] و تريلوژي بي‌نظير مديسن اسمارت‌بل [نويسنده امريكايي، 1957) ] درباره توسانت لوورچر خواندم.
من از طرفداران رئاليسم جادويي هستم و از رمان «خانه ارواح» بسيار لذت بردم. چندين رمان متوالي را از شما خوانده‌ام، اما از اين ژانر ادبي در رمان‌هايتان به يك اندازه استفاده نكرده بوديد. در «جزيره زير دريا» چگونه از رئاليسم جادويي بهره گرفته‌ايد؟
جادو‌ي بسياري در «جزيره زير دريا» وجود دارد. توصيف شورش بردگي در هاييتي بدون «وودو» و قدرت‌هاي معنوي‌اي كه مذهب به بردگان مي‌دهد، غيرممكن است. به‌درستي سحر و جادو است. آنان در مذهب‌شان توسط «لائوس» قدرتمند مي‌شوند. در حالت خلسه آنها قدرت لائوس را دارند كه به آنها قدرت و شجاعتي باورنكردني مي‌دهد. آنان با قمه عليه توپ و گلوله‌هاي ناپلئون مي‌جنگيدند، به خاطر اينكه معتقد بودند كه در ازاي هر جنگجوي سياهپوست، صد هزار روح از جزيره‌يي زير دريا (بهشت، گينه [كشور گينه بي‌سائو]، آن دنيا) براي كمك به آنها مي‌آيند.
بنياد ايزابل آلنده به دنبال عدالت اقتصادي و اجتماعي براي زنان است، دليلي كه با اعتقادات شما همخواني دارد. شخصيت‌هاي مونث شما اغلب به خاطر جنسيت‌شان ناديده گرفته مي‌شوند، اما مي‌توانند پرشور، مفيد و مصمم باشند. جايگاه فمينيسم در داستان‌هاي شما كجاست؟
من مدت‌ها پيش از ورود نهضت فمينيست به كشورم شيلي، فمينيست بودم. هميشه به نابرابري جنسي آگاه بودم، هميشه مي‌خواستم مستقل باشم. اين نهضت (فمينيست) شخصيت مرا، تصميمات مرا، زندگي مرا، نوشته‌هاي مرا و بنياد مرا شكل داد.
يك‌روز معمولي را كه صرف نوشتن مي‌كنيد و عادت‌هاي غيرمعمولي نوشتن‌تان را توصيف كنيد. آيا هنوز كتاب‌هايتان را در روز خوش‌يمن هشت ژانويه زماني كه «خانه ارواح» را شروع كرديد، آغاز مي‌كنيد؟ آيا اين روز در طول اين سال‌ها، هنوز هم براي شما شانس مي‌آورد؟
هشت ژانويه، روز خوش‌شانسي من بوده است. من همه كتاب‌هايم را در اين روز شروع كرده‌ام و همه خوانندگان نيز از آنها به خوبي استقبال كرده‌اند. روزانه 8 تا 10 ساعت تا زماني كه نخستين پيش‌نويس آماده مي‌شود، مي‌نويسم. بعد مي‌توانم كمي استراحت كنم. خيلي مقرراتي هستم. در سكوت و تنهايي مي‌نويسم. شمعي روشن مي‌كنم تا افكار الهام‌بخش و خلاقيت هنري در من فعال شود. اطراف خودم را با عكس‌هاي آدم‌هايي كه دوست‌شان دارم -مرده و زنده- پر مي‌كنم.
چطـوري يك رمان را مي‌نويسيد؟ با طرح يك ايده، ايده يك كاراكتر يا يك دوره تاريخي؟
بستگي دارد. بعضي از كتاب‌ها با ايده‌يي مبهم آغاز مي‌شوند، مانند «جزيره زير دريا» رمان اولم، «خانه اشباح»، با شخصيت‌ها شروع مي‌شوند كه بيشتر آنها از اعضاي خانواده‌ام الگوبرداري شده بودند. رمان دومم بر اساس يك جنايت واقعي كه توسط ارتش در زمان ديكتاتوري در شيلي رخ داده بود (1973) نوشته شد. كتاب‌هاي ديگرم، رمان‌هاي تاريخي هستند مانند: «دختر سرنوشت» كه از كشف طلا در 1848 در كاليفرنيا [اين كشف توسط جيمز مارشال آغاز شد و سپس و از تمام قاره‌ها براي كشف طلا به كاليفرنيا هجوم آوردند] الهام گرفته شده بود (1848) . براي ديگر كتاب‌هايم نيز چنين كارهايي انجام دادم.
درباره فرآيند آفرينندگي اثر بگوييد. گذشته و حال، چگونه به هم پيوند مي‌خورند؟
كتاب‌هاي من از روي تجربه‌هاي شخصي خودم، خاطراتم و داستان‌هايي كه از جاهاي مختلف به من مي‌رسد، نوشته مي‌شود. هر كسي داستان خودش را دارد، دنيا پر از داستان است. فرآيند خلق داستان رازآلود است. نمي‌دانم، چرا ناگهان موضوعي مرا دربرمي‌گيرد و تا زماني كه آن را بررسي نكنم و ننويسم، مرا رها نمي‌كند.
نقش زنان در آثار شما چيست؟
ساختن كاراكترهاي زن براي من آسان است؛ زيرا من در ميان زناني قوي زندگي كرده‌ام. از زماني كه خيلي جوان بودم با آنها و براي آنها كار كرده‌ام، زنان را بسيار خوب مي‌شناسم. كتاب‌هاي من بر اساس احساسات، عواطف و روابط است. در اين حيطه‌ها زنان حرفه‌يي هستند؛ بنابراين خيلي عجيب نيست اگر شخصيت‌هاي رمان‌هاي من زنان باشند.
شما با فروش بيش از 51 ميليون نسخه كتاب، بيشترين خوانندگان امريكاي لاتين را در دنيا داريد و شما تنها كسي هستيد كه بيش از يك سال در فهرست پرفروش‌ترين كتاب‌هاي نيويورك‌تايمز باقي مانده‌ايد. اين موفقيت را چگونه كسب كرديد؟
من براي اين موفقيت بسيار خوشحالم؛ زيرا اين آزادي را به من مي‌دهد كه بدون هيچ فشاري بنويسم، به شيوه خودم.
مرا قادر مي‌سازد كه خانواده‌ام را اداره كنم و به فرزندانم و نوه‌هايم آموزش بدهم و يك بنياد براي بهبود شرايط زنان و دختران تاسيس كنم. اين موفقيت در جايي بيرون از من اتفاق افتاده است و تاثير عميقي بر من نگذاشته است. من به روش خودم زندگي مي‌كنم، تغييرات زيادي نكرده‌ام. من همان زن قبل از چاپ خانه اشباح هستم. در دايره خصوصي‌ام، من يك مادر، مادربزرگ، همسر، دوست، دختر و... هستم. موفقيت در طايفه كوچك من هيچ معني‌اي ندارد.
همان طور كه اشاره كرديد نهضت فمينيست با تحصيلات زنان شروع شد. واقعيت امريكاي لاتين را در اين حوزه چگونه مي‌بينيد؟ آيا باور داريد كه دولت و جامعه به طور كلي اين موضوع را در اولويت قرار داده است؟ در چه حوزه‌هايي معتقد‌يد كه بايد به زنان قدرت بيشتري داده شود؟
اگر صفحه وب‌سايت موسسه مرا ببينيد، پاسخ كاملي براي اين سوال خواهيد يافت. ماموريت موسسه اين است كه شرايط زنان و دختران از لحاظ آموزش، سلامت (شامل سلامت خانواده) و مصونيت را بهبود بخشد. فقيرترين و عقب‌مانده‌ترين نواحي در دنيا جاهايي است كه زنان را مقهور مي‌سازند و مورد سوءاستفاده قرار مي‌دهند. بهبود شرايط زنان موجب بهبود خانواده، جامعه و در بعد وسيع‌تر بهبود شرايط كشور مي‌شود. هر سرمايه‌گذاري‌اي روي زنان سريعا به ثمر مي‌نشيند. زنان تنها كساني هستند كه قادر خواهند بود مردسالاري را حذف كنند. زماني كه اين اتفاق بيفتد همه ما برنده خواهيم بود. مردان هم به اندازه زنان برنده خواهند بود.
در پايان، اگر بخواهيد پيامي به زنان بدهيد، آن پيام چيست؟ آيا پيامي براي زنان امريكاي لاتين و كساني كه آثار شما را در ديگر كشورها مورد تحسين قرار مي‌دهند، داريد؟
خواهران، با هم صحبت كنيد! باهم ارتباط داشته باشيد و آگاه باشيد! گروه‌هاي زنانه تشكيل بدهيد، تجربه‌هايتان را با هم به اشتراك بگذاريد. با هم كار كنيد! خطر كنيد! ما با هم شكست‌ناپذير مي‌شويم. چيزي وجود ندارد كه از آن بترسيد و مي‌خواهم از تمام كساني كه كتاب‌هاي مرا با آغوش باز مي‌خوانند، عميقا تشكر كنم، به ويژه كساني كه براي من نامه مي‌نويسند. ارتباطي كه با خوانندگانم دارم مرا بسيار خوشحال مي‌كند و به حرفه شگفت‌انگيز نوشتن معنا مي‌دهد.
منبع: روزنامه اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید