عبدالعلی دستغیب:مداخله دولت در هنر کم شود

1392/11/8 ۲۳:۲۳

عبدالعلی دستغیب، منتقد و مترجم پیشکسوت کشورمان خواستار باز شدن فضای فرهنگی کشور شد و گفت که هنر با روحیه آزاد نسبت دارد و دولت در این سه دهه نتوانسته با خرج کردن پول نویسنده جنگ تولید کند. به باور او، از رویدادی مانند جشنواره کمتر شاعری یکه و یگانه بیرون می‌آید.

عبدالعلی دستغیب، منتقد و مترجم پیشکسوت کشورمان خواستار باز شدن فضای فرهنگی کشور شد و گفت که هنر با روحیه آزاد نسبت دارد و دولت در این سه دهه نتوانسته با خرج کردن پول نویسنده جنگ تولید کند. به باور او، از رویدادی مانند جشنواره کمتر شاعری یکه و یگانه بیرون می‌آید.
دستغیب گفت: دولت نباید مستقیماً وارد عرصه‌های فرهنگی شود. وظیفه دولت این است که زمینه رشد و شکوفایی فرهنگی و هنری را برای آحاد جامعه فراهم کند. اگر دولت از این حد پا را فراتر بگذارد کارش در زمینه فرهنگی به استبداد شبیه می‌شود.

این منتقد توضیح داد: دولت در عرصه فرهنگی و در عرصه شعر می‌تواند زمینه را فراهم کند اما نمی‌تواند شاعر به وجود بیاورد. مگر طی این سی و چند سال دولت توانسته با خرج کردن پول نویسنده جنگ تولید کند؟ با خرج کردن پول می‌توان راهسازی کرد و راه و جاده خوب ساخت، ولی با پول خوب نمی‌توان شعر خوب ساخت. جشنواره‌های شعر جنبه هنری ندارند و بیشتر جنبه تبلیغی دارند.

مترجم آثار نیچه در ایران ادامه داد: هنر همیشه معترض است. هنر نسبت به رسم و رسوم منسوخ شده انتقاد دارد و دولت معمولاً در زمینه‌های فرهنگی خط و خطوط و مرزبندی‌هایی تعیین می‌کند که نتیجه‌اش به درد روزنامه‌های فصلی می‌خورد.

این منتقد که چند سال پیش به عنوان چهره ماندگار انتخاب شد، افزود: پرسشم این است که کدام اثر موفق را دولت خلق کرده است. دولت‌ها نمی‌توانند با سرمایه‌گذاری تولستوی و فردوسی بسازند. وظیفه دولت اداره کشور و کارهایی از جمله ساخت راه است. فرهنگ عرصه فلسفه و معنویت است و استعداد مردم در هنر ریشه می‌دواند. دولت کارش این نیست که پول دهد تا فرضاً نویسندگان داستان جنگ بنویسند.

وی ادامه داد: مداخله دولت در جشنواره‌ها باید کم شود. هنر عرق‌ریزی روح است و با برپایی جشنواره کمترین سنخیتی ندارد. هنر مراقبت می‌خواهد و معمولاً کسانی که عهده‌دار این مراقبت می‌شوند اهلیت آن را ندارند. حتی در فرانسه و انگلیس هم مداخله دولت در عرصه‌های فرهنگی نتیجه خوبی به بار نمی‌آورد. دولت‌ها معمولاً سیاست‌هایی دارند و اگر رویه درستی در پیش بگیرند سیاستمداران آن را تأیید می‌کنند و اگر اشتباه کنند دولتمردان آن را به باد انتقاد می‌گیرند. مثل موضوع پرداخت یارانه‌ها و فساد مالی در دولت گذشته. فرهنگ تشریفاتی نیست. حتی در زمان فردوسی هم عوامل حکومتی و حاکمان عرب مآب با شاهنامه مخالف بودند.

وی یادآور شد: من به جشنواره‌های ادبی اطمینانی ندارم چون جنبه هنری ندارند. در زمان شاه مراسم زیاد داشتیم. بزرگداشت حافظ برگزار می‌شد یا سیاستمداران از ساز و کار دولت دفاع می‌کردند. سخنرانان همان حرف‌هایی را که سال گذشته در مورد سعدی زده بودند در مورد حافظ بیان می‌کردند. با چنین جشنواره‌هایی مشکلات فرهنگی ما حل نمی‌شود، چون هدف چنین جشنواره‌هایی کشف استعدادهای جوان و حمایت از شاعران و نویسندگان نیست.

وی در پایان افزود: چنین جشنواره‌هایی فرمول معینی دارند و در داخل این مجموعه کارکشتگان راهی ندارند. می‌دانند برگزاری چنین جشنواره‌هایی اغلب حالت نمایشی دارد و البته همچنان امیدواریم امسال رویه متفاوتی از سال‌های پیش در این رویداد به وجود بیاید.