خیز دولت برای احیای دریاچه ارومیه

1392/10/23 ۰۹:۰۶

شیدا جعفری خانقاه: دولت به منظور برون رفت از بحران دریاچه ارومیه در حال اجرای برنامه‌هایی است که نتایج آن به مرور خود را نشان خواهد داد. دریاچه ارومیه که دومین دریاچه شور دنیا و بزرگترین تالاب دائمی کشور محسوب می‌شود،80 درصد از مساحت آن به شوره‌زار تبدیل شده و زیستگاه‌های حیات‌وحش این دریاچه تا مرز بحران پیش رفته است.

 شیدا جعفری خانقاه: دولت به منظور برون رفت از بحران دریاچه ارومیه در حال اجرای برنامه‌هایی است که نتایج آن به مرور خود را نشان خواهد داد. دریاچه ارومیه که دومین دریاچه شور دنیا و بزرگترین تالاب دائمی کشور محسوب

می‌شود،80 درصد از مساحت آن به شوره‌زار تبدیل شده و زیستگاه‌های حیات‌وحش این دریاچه تا مرز بحران پیش رفته است.

 بهره‌گیری از سوابق مطالعاتی و اقدامات انجام شده

حسن عباس‌نژاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی درخصوص اقداماتی که در دولت یازدهم برای برون رفت از بحران دریاچه ارومیه انجام شده، تصریح کرد: تشکیل کارگروهی با مسئولیت وزیر نیرو و عضویت وزرای جهاد کشاورزی و کشور، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و نماینده معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی، مصوبه نخستین جلسه هیأت دولت یازدهم بود. براین اساس، کارگروه نجات دریاچه مکلف شدند، با بهره‌گیری ازسوابق مطالعاتی و اقدامات انجام شده و بررسی‌های تخصصی‌تر با استفاده از همه ظرفیت‌های علمی راهکارهای نجات دریاچه را تدوین کنند.جلسات متعددی هم با حضور متخصصان حوزه محیط زیست و تشکل‌های مردمی و استادان دانشگاه برگزار شد که جمع بندی اظهارنظرهای گوناگون به استخراج 19 طرح از43 طرح پیشنهادی منتج شد.

وی ادامه داد: تقویت تشکل‌های مردمی و تغییر الگوی معیشت جوامع محلی از کشاورزی به گردشگری،ازدیگر اقدامات است.این برنامه به صورت مرکز آزمایشی در حال اجرا بوده و نتایج مفیدی نیز داشته است. از طرفی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی مختلف به منظور افزایش آگاهی مردم با نقش اکولوژیک دریاچه ارومیه و معرفی ظرفیت‌های شاخص مهمترین ذخیره‌گاه زیست کره نیز همچنان در حال انجام است. 

 هدر رفت 90 درصد آب ناشی از فعالیت‌های کشاورزی

عباس‌نژاد با اشاره به این که راندمان آبیاری کشاورزی در حوضه دریاچه کمتر از 35 درصد بوده و 90 درصد از هدررفت آب ناشی از فعالیت‌های کشاورزی است، تأکیدکرد: تغییرالگوی آبیاری جزو محوری‌ترین راهکار طرح‌های 19 گانه است.همچنین مطالعه و عملیاتی کردن انتقال آب بین حوضه‌ای، لایروبی رودخانه برای رساندن آب به مخزن دریاچه و در نهایت هر گونه طرحی که حتی برای برگشت 100 متر مکعب آب به دریاچه مؤثر باشد، (با ملاحظات زیست‌محیطی) در این طرح‌ها گنجانده شده است. از طرفی، احیای تالاب‌های اقماری که مناطق حفاظتی پارک ملی دریاچه ارومیه محسوب می‌شود نیز از دیگر تأکیدات ریاست سازمان حفاظت محیط زیست است که گام‌های عملی برای آن‌ها برداشته شده است.

این مقام مسئول یادآور شد: احیای تالاب‌ها با مشارکت وزارت نیرو و سازمان‌های کشاورزی و همچنین مشارکت تشکل‌های زیست محیطی در حال انجام است و نتیجه آن آبگیری و احیای 5 تالاب بین‌المللی از 6 تالاب دریاچه است.احیای تالاب‌ها باعث افزایش فشار هیدرولیکی بر آب‌های زیرزمینی، تقویت و هدایت آن‌ها به سمت دریاچه ارومیه می‌شود. این شیوه ضمن پیشگیری از هدررفت منابع آبی زیرزمینی، بخشی از آب مورد نیاز دریاچه را نیز تأمین می‌کند.

 اجرای طرح مدیریت زیست گوزن زرد در جزیره اشک

به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی تشدیدبحران زیست محیطی در این سال‌ها، گونه‌های نادر حیات وحش چون گوزن زرد ایرانی را به مخاطره انداخته که به همین منظور طرح مدیریت زیست گوزن زرد در جزیره اشک از ابتدای امسال کلید خورده است. در این طرح گوزن‌ها توسط محیط بانان، زنده‌گیری و به زیستگاه‌های مولد ومطلوب منتقل می‌شوند. همچنین انتقال آب شرق حیات وحش به جزیره اشک به طول 20 کیلومتر، ساخت آب انبارها و آبشخورها، انتقال آب و علوفه توسط بالگرد و قایق و در مجموع ایجاد امنیت زیستی گوزن‌ها باعث شده تا امسال هیچ گونه مرگ و میری برای این گونه‌های نادر رخ ندهد.

 نجات دریاچه ارومیه در اولویت‌

به هرحال،اکنون که دولت، نجات دریاچه ارومیه را در اولویت‌ها قرار داده، همگان باید در برون رفت از بحران‌زدگی این ذخیره‌گاه زیستی مهم تلاش کنیم و خود را موظف به یاری دولت بدانیم، چرا که حفاظت از محیط زیست براساس قانون اساسی کشورمان فقط برعهده دولت نیست و ما هم به نوبه خود مسئول حفاظت از داشته‌های زیستی هستیم.