1392/10/21 ۱۰:۲۴
آنها که با بنجو خواندند و رقصیدند میدانند که تنها سازنده این ساز روزهای سختی را میگذراند و زندگی برایش لحظه به لحظه دشوارتر میشود. آرتروز و این اواخر پوکی، استخوانهای محمدعمر سامی را نشانه گرفته و بیمارستان در صورت تامین هزینه درمان حاضر است پاهای او را از خطر نابودی نجات دهد! کمیته امداد ناجی جان عمرسامی شده، ارشاد محل اسکان این هنرمند را تامین کرده و سامی منتظر است درمان پاهایش انجام شود.
تنها "بنجوساز " و "بنجو نواز" بلوچ در بستر بیماری است و هر روزی که میگذرد وضعیت پاهای او برای راه رفتن دشوارتر میشود. کمیته امداد هزینههای بالای درمان او را تقبل کرده و اداره ارشاد استان هزینه اسکان او را تقبل کرده است، سامی در تخت های بیمارستان زاهدان جراحی می شود تا سلامتی خود را بازیابد.
اگرچه تراژدی زندگی هنرمندان موسیقی نواحی بحث تازهای نیست اما تلخی ماجرا زمانی است که از کنار تراژدیهایی که هر روز در کنارمان میگذرد به راحتی میگذریم. بنجو سازی است که از منطقه هند و پاکستان به فرهنگ موسیقی ایران وارد شد اما با وارد شدن به این منطقه، موسیقی منطقه بلوچ تاثیر خود را روی این ساز گذاشت و ساز بنجو یکی از سازهای منطقه بلوچستان شد. مردم بلوچ به خوبی این ساز را می شناسند اما تنها کسی که می تواند این ساز را بسازد سامی است.
اگرچه نوازندگی این ساز را خیلیها از "سامی" فراگرفتند اما کسی به سراغ ساخت ساز و آموزش آن نرفت و سرمایهگذاری خاصی نیز در این زمینه از سوی نهادهای متولی انجام نشد. حالا و در این زمان جان تنها بنجوساز بلوچ به دلیل پوکی استخوان در خطر است و تنها هموطنان و هنردوستان و کسانی که به میراث سرزمین خود بها می دهند باید به میدان بیایند و زندگی او را با درمان های به موقع نجات دهند.
آرتروز و این اواخر پوکی، پاهای تنها بنجوساز بلوچ را نشانه گرفته است و اگر قدمی برای او برداشته نشود تنها بنجوساز ایرانی به همراه سازش فراموش میشود و شاید بعدها در ثبت و ضبطی که قرار است برای موسیقی نواحی ایران اتفاق بیفتد نام او را ببینیم!
به گفته یکی از دوستان وی که نخواست نامش منتشر شود فردا یکی از پاهای سامی عمل می شود تا در صورت مثبت بودن نتیجه، دیگر پای این هنرمند نیز مورد عمل جراحی قرار بگیرد. به نظر می رسد این خطر برای سامی وجود دارد که هیچگاه نتواند راه برود. در هر صورت فردا روز سرنوشت سازی است و باید امیدوار بود که عمل وی با موفقیت به انجام برسد تا باز هم سامی با بنجوی خود بنوازد و ساخت این ساز را به علاقمندان بیاموزد.
وقتی از کنار موسیقی نواحی ایران تنها می گذریم!
"محمدعمرسامی" درباره حاد شدن بیماری خود میگوید: «حدود شش ماه است که بیماریام به مراحل بحرانی خود رسیده است. حتی نمیتوانم راه بروم و خانهنشین شدهام. پزشکان گفتهاند باید هرچه سریعتر عمل شوم در غیراین صورت بیماری حادتر میشود.»
"سامی" در توضیح دلایل عقبانداختن درمان خود، بیکاری، نداشتن درآمد و قیمت بالای درمان را عنوان میکند و ادامه میدهد: «تنها کاری را که خیلی خوب بلدم بنجوساختن و بنجونوازی است که آن هم درآمد زیادی ندارد. درآمد را تنها میتوانیم به نان شب برسانیم، چیزی برای پسانداز و استفاده در شرایط بحرانی نمیماند. اگر شرایطی برای کار دیگری داشتم دنبالش میرفتم اما هیچگاه فراهم نشد.»
"سامی" میافزاید: «آرتروز خیلی اذیت میکرد فکر نمیکردم پوکی استخوان نیز به دنبال آن بیاید و مرا خانهنشین کند.»
تنها سازنده ساز روزهای سرخوشی بلوچ، راههای زیادی را طی کرد تا بتواند سلامتی رفته خود را بازیابد اما بینتیجه بود. ابتدا به بیمارستان زاهدان مراجعه میکند و مسوولان میگویند باید برای درمان به بیمارستان شیراز برود زیرا امکانات و شرایط لازم را ندارند اما پس از تشریح وضیعت نابسامان زندگی و معیشتی "سامی" توسط دوستان و نزدیکانش که به نظر آنها نیز در شرایطی مشابه وی هستند مسوولان بیمارستان زاهدان درمان را قبول میکنند اما کشکک زانوی "سامی" باید تعویض شود و مصنوعیاش در پاهای وی کارگذاشته شود تا او دوباره سرپا شود. کشکک دو زانوی او نزدیک به 20 میلیون هزینه میبرد و پزشکان بیمارستان از وی 25 میلیون میخواهند.
بنجونواز روزهای سرخوشی بلوچ که جزو نواحی مهم موسیقی ایران است روزهای سختی را میگذراند و اگرچه سخت برای یک لحظهاش است اما این کابوس برای وی تمام نشدنی مینماید اگر باز هم از کنار موسیقی نواحی ایران به راحتی بگذریم!
خانهنشین شدهام!
"سامی" در توضیح رسیدگی و اطلاع مسوولان شهر محل سکونت خود میگوید: «اداره ارشاد و فرهنگ و برخی هنرمندان برای عیادت آمدند. پاهایم عمل می شود ولی این روزها برایم روزهای سختی است، خانه نشین شدهام!»
"سامی" که مدتها ساخت و نواخت و امروز در این شرایط نیازمند کمک و یاری است هیچگاه بیمه نبود. به گفته خودش این اواخر و پس از تلاشهای دوستانش، کمیته امداد که بخشی از هزینه درمان وی را تقبل کرده او را بیمه کرده است. بیمه ای که در درمانهای این چنینی شاید کمک حال او باشد و امثال سامی این شانس را پیدا کنند تا گره کور درمان و بیمه را بیابند!
"سامی" میگوید: «بیمه کمیته امداد تنها شامل درمان میشود. بازنشستگی و استفاده از حقوق آن شامل بیمه نیست. اما با این توضیحات و بیماری حادم نمیدانم که بیماریام قابل درمان هست یا...!»
وی در پاسخ به این سوال که آیا هیچگاه برای معرفی وی و سازش برای دیگر شهرستانها، قدمی از سوی مسوولان برداشته شده میگوید: «هیچگاه این اتفاق نیفتاد تنها کسانی که خودشان علاقمند بودند، مراجعه کردند و آموزش دیدند.»
"سامی" میگوید: «قبلا آموزش میدادم اما در حال حاضر شرایطم خیلی بحرانی است. اما زمانی هم که شرایط جسمانیام مساعد بود قیمت خاصی را برای آموزشها تعیین نکرده بودم. زیرا شرایط زندگی در شهر ما سخت است و برای همه این امکان وجود ندارد تا قیمت واقعی آموزش را بپردازند، هرکس در حد توان خود چیزی میپردازد که در اینگونه موارد چندان گلهای نداشتم.»
کسانی که آموزش بنجونوازی میبینند معمولا از شهر محل سکونت "سامی" ، ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان هستند اما ساخت این ساز و رموز تعمیرش را تنها "سامی" میداند و بس! هیچگاه شرایطی فراهم نشد تا دیگران این ساز را بشناسند و ساختش را یاد بگیرند.
تنها سازنده ساز "بنجو" درباره شرکت در جشنوارهها میگوید: «تنها در جشنوارههای داخلی شرکت کردم. جشنوارههای مناسبتی مکانهایی بود که در آنها برنامه اجرا کردم.»
وی در پاسخ به حمایتهای ارشاد در طول مدت زندگی خود در ایرانشهر میگوید: «هیچگاه اداره فرهنگ و ارشاد استانم محلی را برای اینکه بتوانم آموزش بدهم یا ساخت ساز "بنجو" را به دیگران آموزش دهم در اختیارم نگذاشت. شرکت در جشنوارهها نیز بیشتر به خاطر علاقه خودم بود زیرا دریافتیهای جشنوارهها مبلغی نیست که بتوان روی آن حساب باز کرد.»
من 40 سال برای موسیقی زحمت کشیدم
"سامی" تنها بنجوساز ایرانی میگوید: «توقعی از کسی ندارم. اما بهرحال من کسی هستم که 40 سال برای موسیقی زحمت کشیدم. بنجو ساختم و نواختم حالا حقم نیست در این شرایط باشم و در این وضعیت به سر ببرم. نمی دانم آینده چه می شود!»
"محمدعمرسامی" که علاوه بر بنجو، قیچک و تنبور را هم تعمیر میکند در خانه اجارهای خود در ایرانشهر زندگی می کند.
منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید