اقتصاد سیاست فرهنگی

1394/8/25 ۰۹:۲۲

كتاب «اقتصاد سیاست فرهنگی» نوشته دكتر دیوید تراسبی استاد برجسته دپارتمان اقتصاد دانشگاه مكواری سیدنی، به عنوان اقتصاددانی متخصص و علاقه مند به اقتصاد فرهنگ و هنر به بررسی سیاست گذاری فرهنگی به عنوان یك بخش مهم در تدوین سیاست‌های دولتی در دو سطح ملی و بین‌المللی در حال ظهور می پردازد. كتاب ابعادی از سیاست فرهنگی كه در حال حاضر در دستور كار سیاست دولت‌ها قرار گرفته است را بررسی کرده است.

محمود فاضلی: كتاب «اقتصاد سیاست فرهنگی» نوشته دكتر دیوید تراسبی استاد برجسته دپارتمان اقتصاد دانشگاه مكواری سیدنی، به عنوان اقتصاددانی متخصص و علاقه مند به اقتصاد فرهنگ و هنر به بررسی سیاست گذاری فرهنگی به عنوان یك بخش مهم در تدوین سیاست‌های دولتی در دو سطح ملی و بین‌المللی در حال ظهور می پردازد. كتاب ابعادی از سیاست فرهنگی كه در حال حاضر در دستور كار سیاست دولت‌ها قرار گرفته است را بررسی کرده است. نویسنده با همین رویكرد به بحث در خصوص توجه علمی فزاینده در زمینه سیاست فرهنگی در بسیاری از كشورها می‌پردازد. او بخش اعظم این توجه را ناشی از روش بنیادین مطالعات فرهنگی دانسته و وجود چندین جریان دیگر در دو سطح نظری و تجربی در زمینه مطالعات سیاست فرهنگی را در كمك به توسعه این حوزه موثر می‌داند.

هدف اصلی كتاب پر كردن خلاء موجود در ادبیات سیاست فرهنگی از طریق تجزیه و تحلیل فرایند سیاست گذاری فرهنگی از منظر كلان اقتصادی است. این عمل دارای ابعاد نظری و اقتصادی است. در نگاه نخست لازم است تا مبانی نظری رویكرد اقتصادی به تجزیه و تحلیل سیاست فرهنگی مشخص شود. بنابراین در كل كتاب، نظریه اقتصادی و روش‌های تجزیه و تحلیل مناسب مورد بحث قرار گرفته و به عنوان مبنایی برای تمركز بر كاربردهای یك سیاست خاص مورد بررسی قرار گرفته است. اما در سطح عملی، باید نشان داده شود كه سیاست فرهنگی چگونه در حوزه‌های بسیار خاصی كه در آن ها اجرا می‌شود، شكل می گیرد – هنر، میراث فرهنگی، صنایع فرهنگی، توسعه منطقه‌ای، قانون حق تكثیر، تجارت بین‌الملل و غیره.

كتاب به نوشته نویسنده آن با دو گروه از مخاطبان رو به رو است. نخست، تحلیلگران سیاست و پژوهشگران علاقه مند به مدل اقتصادی فرایند سیاست گذاری فرهنگی كه به لحاظ نظری جامع و به لحاظ تحلیلی كارآمد است و دوم سیاست گذارانی كه خود به مسائل روزمره مدیریت نقش دولت در ارتباط با هنر و فرهنگ در اقتصاد بازار معاصر می پردازند.

سه فصل نخست و فصل پایانی، عمدتا جدا از سایر مطالب كتاب هستند. زیرا در این فصول به یك ارزیابی جامع از وضعیت جاری سیاست هنگی و نحوه تفسیر سیاست فرهنگی به عنوان بخشی از فرایندهای گسترده تر ارائه سیاست‌ها توسط دولت‌ها در دنیای مدرن پرداخته شده است.  بخش اعظم این كتاب 445 صفحه‌ای  (فصل 4 تا 14) به حوزه های خاص سیاست گذاری فرهنگی مانند هنرها، صنایع فرهنگی، میراث فرهنگی، موضوعات شهری، گردشگری، ابعاد بین‌المللی، تنوع فرهنگی، آموزش و پرورش، توسعه، مالكیت معنوی و آمار فرهنگی می‌پردازد. كتاب «اقتصاد سیاست فرهنگی» در برخی ابعاد، ادامه اثر قبلی تراسبی با نام «اقتصاد و فرهنگ» است و به نوعی برخی از نظرات محوری ارائه شده در آن كتاب را تكمیل كرده است.

در این كتاب یك رویكرد اقتصادی به سیاست فرهنگی بررسی شده است كه لزوما باید به ارزش اقتصادی و نیز ارزش فرهنگی موجود در فرایندهای سیاست مطالعه شده توجه كند. كتاب در 15 فصل به بررسی موضوعاتی همچون: معرفی كالاها و خدمات فرهنگی، ارزش گذاری فرهنگی، فرایند سیاست گذاری فرهنگی، سیاست هنری، صنایع فرهنگی، میراث فرهنگی، نقش فرهنگ در توسعه شهری و منطقه‌ای، گردشگری، نقش فرهنگ در توسعه اقتصادی و اقتصاد بین الملل، تنوع فرهنگی، آموزش هنر، مالكیت معنوی و آمار فرهنگی پرداخته است. بدین ترتیب این كتاب علاوه بر طرح نظریات بدیع در زمینه سیاست‌های فرهنگی، از نظر بیان اصول و مبانی مبحث اقتصاد فرهنگ از انتظام و جامعیت بارزی برخوردار است. از این روی مطالعه این كتاب قطعا می‌تواند توجه همه علاقه مندان به اقتصاد و سیاست فرهنگی را جلب نماید و منبع ارزشمندی برای دروس اقتصاد فرهنگ باشد.

وی در بخش نتیجه گیری کتاب به این جمع بندی رسیده است «اگر مطالعات سیاست فرهنگی به عنوان موضوعی مشخص برای پژوهش های علمی و تجزیه و تحلیل های تجربی وجود دارد. یکی از خاستگاههای اصلی آن را می توان در رشته مطالعات فرهنگی دنبال کرد که دست اندرکاران آن کم و بیش متشکل از کارشناسان و  پژوهشگرانی هستند که توجه آنان معطوف به ماهیت بنیادی فرهنگ و نحوه تکامل آن به عنوان یک حوزه تاثیرگذار بر جامعه است.

پروفسور دیوید تراسبی دارای مدرك كارشناسی و كارشناسی ارشد خود را از دانشگاه سیدنی و مدرك دكترای اقتصاد را از دانشكده اقتصاد لندن گرفته و در سال 2008 به عنوان عضو ممتاز انجمن اقتصاد فرهنگ بین الملل انتخاب شده است. وی به موضوعاتی همچون نقش فرهنگ در توسعه اقتصادی، وضعیت اقتصادی هنرمندان، اقتصاد هنرهای نمایشی، صنایع خلاق، اقتصاد میراث فرهنگی و رابطه سیاست‌های فرهنگی و اقتصادی، همچنین اقتصاد آموزش و پرورش و اقتصاد محیط زیست علاقه مند است. وی استاد اقتصاد دانشگاه و عضو تعدادی از کمیته­‌های علمی و تخصصی در سطح ملی و  بین‌المللی و مشاور شماری از سازمان­‌های بین‌المللی از جمله کنفرانس توسعه­ و تجارت سازمان ملل متحد (UNCTAD)، سازمان آموزشی،­ علمی ­و فرهنگی  سازمان ملل متحد   (UNESCO)، سازمان توسعه وهمکاری اقتصادی(OECD)، بانک جهانی و از اعضای هیئت­ تحریریه چندین نشریه، از جمله اقتصاد فرهنگ و مجله بین‌المللی ­سیاست­­ فرهنگی و غیره است.

اقتصاد سیاست فرهنگی

دكتر دیوید تراسبی

ترجمه: دكتر سوسن علایی

انتشارات: سوره مهر

نوبت اول: 1393