1392/10/9 ۰۹:۵۸
از جمله عوامل جاودانگي يك مكتب ارائه الگوهاي عيني و تعين تعاليم آن در وجود الگوهاي رفتاري است. انديشمندان علوم تربيتي بر اين اساس وجود الگو را مهمترين عامل نفوذ در دل و جان مخاطب برشمرده و بهترين معرف هر مكتب و انديشه‌اي را نمونه‌هاي عيني آن دانسته‌اند.
يك مكتب تربيتي هر چند از تعاليم ممتاز و ايده‌آلي برخوردار باشد اما مادامي كه الگويي را به عنوان نمونه ارائه نكرده است موفقيت چنداني نخواهد داشت.
مكتب اسلام تنها مكتبي است كه با ارائه الگوهاي كامل در كنار دستورالعمل‌ها و تعاليم ممتاز قول و فعل را ملازم همديگر ساخته و آهنگ جاودانگي گرفته است. قرآن كريم با توجه به نقش الگوها از آنان به عنوان دلايل حقانيت دين و حجت ياد كرده و الگوها را ميزان سنجش ديگران و عامل تحرك و پويايي افراد و جوامع برشمرده است.
به معرفي كلام وحي، پيامبر گرامي اسلام حضرت محمد(ص) نسخه كامل بشريت و اسوه حسنه‌اي است كه تمامي قول و فعلش بيانگر تعاليم مكتب مي‌باشد. «لقد كان لكم في رسول‌الله اسوه حسنه». اين كه نبوت به ايشان ختم شده و آن حضرت خاتم‌الانبيا است امري اتفاقي نيست، بلكه به معناي كمال و جامعيت رسالت و شخصيت آن بزرگوار است و براساس آن مكتب محمدي(ص) داعيه جهاني و ابدي دارد.
شريعت محمدي(ص) كامل‌ترين مجموعه آسماني است كه براي هدايت بشريت آمده و در تعاليم آن منظومه‌هاي اخلاقي و رفتاري بسياري وجود دارد كه تمامي آن‌ها در شخصيت پيامبر اكرم (ص) متعين است.
حضرت محمد(ص) جامع همه فضايل و كليه ارزش‌هاي والاست. بر اين اساس قرآن كريم ايشان را شايسته تأسي و الگو دانسته و از وي با الفاظ بسيار شيوا تجليل مي‌نمايد. محوري‌ترين ويژگي شخصيت پيامبر اسلام كه قرآن كريم در جاي جاي بدان اشاره مي‌كند، اخلاق نيكو و مهرورزي نسبت به مردم است.
پيامبر اكرم (ص) با اخلاق كريمانه و بزرگوارانه خود از ديگران متمايز مي‌شد و قرآن كريم در اين رابطه رسول خدا را چنين مي‌ستايد: «انك لعلي خلق عظيم».
تاريخ به اين نكته صراحت دارد كه بسياري از اعراب كه برخي از آنان از مخالفان سرسخت حضرتش بودند، پيش از آن كه با منطق زبان تسليم وي شوند از درون مقهور عظمت اخلاقي آن حضرت مي‌شدند. حضرت محمد (ص) در مراحل تبليغ دين با عنادها و جهالت‌هاي بسياري مواجه بود، اما با خوشرويي و كرامت نفس به آنان پاسخ مي‌گفت، اين ويژگي پيامبر(ص) موجب شد تا قرآن كريم آن حضرت را با لفظ «الم نشرح لك صدرك» بستايد و شيوه آن حضرت را در برابر دشمنان به عنوان الگو معرفي كند.
پيامبر با مردم اعم از مؤمن و كافر از موضع شفقت و دوستي برخورد مي‌نمود و مشركان را به مثابه بيماراني مي‌نگريست كه نيازمند پرستاري دلسوز براي معالجه و مداوايند، در منش اخلاقي پيامبر(ص) جلوه‌هاي محبت بيش از هر چيزي هويداست، شايد از همين رو باشد كه قرآن كريم آن حضرت را با لفظ «رحمئ للعالمين» ستوده و مي‌فرمايد: براي شما پيامبري از جنس خودتان آمد كه بر او دشوار است كه شما در رنج افتيد و به هدايت شما حريص و نسبت به مؤمنان دلسوز و مهربان است. (توبه 128)
امام حسن مجتبي نيز كمالات اخلاقي و فضايل ممتاز را از جد بزرگوار و همچنين پدر و مادرش به ارث برده و به حق مصداق و تجسم عيني آيه كريمه، «ادفع بالتي هي احسن فاذالذي بينك و بينه عداوه كانه ولي حميم» (بدي‌ها را به نيكي پاسخ داده و با آن كس كه با تو دشمني مي‌كند دوست و ياور باش) بود.
فروتني امام حسن(ع) كه نشانه كمال و بلندي مقام آن حضرت بود موجب گرديد تا با صبر و بردباري با اطرافيان برخورد كند و تقصير و زشتكاري افراد را با احسان و نيكويي پاسخ دهد. امام حسن(ع) در احترام به شخصيت افراد هيچ ملاحظه خاصي را در نظر نمي‌گرفت و براي همه طبقات اجتماعي به طور يكسان احترام قائل بود.
همنشيني با طبقات مختلف اجتماع و احترام به شخصيت آنان از جمله سجايايي است كه در هيچ يك از فرمانروايان ديده نشده است اما امامان معصوم كه رسالتي غير از حكومت كردن بر مردم دارند، همنشين مردم عادي بودند و با آنان حشر و نشر داشتند.
امام حسن(ع) قلبي رئوف و مهربان داشت تا آنجا كه مهر و عطوفت آن حضرت شامل دشمنان هم مي‌شد. به نقل از سيره‌نويسان آن حضرت به بدخواهان خويش هم نيكي مي‌كرد و پاسخ بدي را با احسان و خوبي مي‌داد و گذشت و اغماض روش هميشگي آن حضرت بود. صبر و نيكويي امام حسن مجتبي(ع) تا آنجا بود كه پس از شهادت آن حضرت و روزي كه پيكر مقدس ايشان را براي دفن به بقيع مي‌بردند، مروان بن‌حكم يكي از دشمنان آن حضرت تابوت امام را بر دوش گرفت، امام حسين(ع) خطاب به مروان فرمود: ديروز خشم و اندوه به جانش مي‌ريختي، امروز پيكرش را به دوش مي‌كشي! مروان در پاسخ گفت: اين ارادت را به كسي مي‌ورزم كه شكيبايي‌اش به سنگيني كوه‌ها بود.
رحلت پيامبر اكرم(ص) و شهادت اسوه صبر و اخلاق نيكو امام حسن مجتبي(ع) بر عموم مسلمانان تسليت باد.
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید