1392/10/8 ۱۲:۱۹
از سنگ قبر میرزا غلامرضا اصفهانی، خوشنویس به نام ایران که شهره است به «پهلوان خوشنویسان» در مجموعه آرامگاهی صفائیه در شهر ری امروز نشانی در دست نیست. آخرین بازدید مسئولان شهری و میراث فرهنگی حکایت از آن دارد که این مجموعه آرامگاهی وضعیت مناسبی نداشته و به شدت آسیب دیده است. در این مجموعه آرامگاهی، مقبره باغچه بان و خاندان شیبانی نیز وجود دارد که آن‌ها نیز حال روز خوشی ندارند.
تعدادی از مسئولان شهری و میراث فرهنگی تهران همچون احمد مسجد جامعی، شورای شهر، شهردار شهر ری، رییس انجمن خوشنویسان شهر ری، معاون فرهنگی اجتماعی شهر ری و کارشناسان میراث فرهنگی تهران چند روز پیش از مجموعه آرامگاهی صفاییه و چشمه علی بازدید کردند.
این بازدید اما خبرهای خوشی نداشت و بار دیگر دل بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی را لرزاند. در مجموعه آرامگاهی صفاییه نشانی از سنگ قبر غلامرضا اصفهانی وجود نداشت. تنها نشان او، کتیبه ای بود روی دیوارهای آرامگاه، در حالی که 17 خرداد سال 88، رییس میراث فرهنگی تهران طی مراسمی سنگ قبر این خوشنویس به نام را بازسازی و افتتاح کرده بود.
این مجموعه آرامگاهی در نزدیکی چشمه علی شهر ری، منطقه باستانی- تاریخی با 6 هزار سال قدمت و جایی که سفال‌های سرخ در آنجا پیدا شده است، قرار دارد. مجموعه‌ای که بزرگان بسیاری در آن به خاک سپرده شده اند. با این وجود سال‌هاست که کمتر کسی می‌تواند برای خاندن فاتحه به این آرامگاه سری بزند و بیشتر اوقات در آن به روی مراجعه کنندگان بسته است.
میرزا غلامرضای اصفهانی یکی از این بزرگانی است که در این مجموعه به خاک سپرده شده است، مردی که نامش در کنار میر عماد و میرزای کلهر قرار دارد و جزو خوشنویسان مشهور ایران در دنیا به شمار می‌رود. بسیاری از خوشنویسان او را به دلیل صفای وجودش «پهلوان خوشنویسان» می‌نامند.
در حال حاضر تعداد بسیاری از خوشنویسان ایران به وضعیت نامناسب قبر این خوشنویس به نام معترض هستند و از مسئولان می خواهند که به شرایط کنونی موجود در این آرامگاه پایان دهند.
علی علی، یکی از خوشنویسان ایران است که در این بازدید همراه مسئولان شهری و میراث فرهنگی بود. او از وضعیت این آرامگاه متاسف است و می‌گوید:« حدود 10 سال پیش به دلیل نامناسب بودن، قبر غلامرضای اصفهانی، ما تلاش کردیم که مسئولان میراث فرهنگی برای ساماندهی این آرامگاه اقدام جدی انجام دهند. در سال 88 آقای بهرام زاده، مدیر وقت میراث فرهنگی تهران، طی اقدامی سنگ قبر این بزرگ را بازسازی کردند. هرچنددر آن زمان هم ما خواستار اقدام بزرگتر و باشکوه تری بودیم. اما به هر حال همین که قبری مناسب تر جای قبر قبلی را گرفت، راضی بودیم. اکنون بعد از چند سال به همراه مسئولان شهری، میراثی راهی بازدید از این آرامگاه شدیم. اما متاسفانه دیگر سنگ قبری وجود نداشت.»
به گفته او، در این مجموعه آرامگاهی حتی آشپزخانه‌ای درست شده و بسیاری از بخش‌های آن به هم ریخته بود. این در حالی است که ما خوشنویسان همراه خواستار این بودیم که این آرامگاه به احترام غلامرضا اصفهانی که یکی از هنرمندان برجسته ایران هستند، بازسازی و تبدیل به مجموعه فرهنگی شود.
در اسناد و متون تاریخی آمده است که میرزا غلام رضا مردی مسلمان، عارف، ادیب، دلسوخته و اهل معنی و اعتقاد بود. او در 5 سالگی به مکتب رفت پس از دو سال قادر به خواندن قرآن به‌تمامی شد. او در سنین پختگی و استادی هنر خود را «توفیق خداوند عزوجل» می‌داند و آنجاییکه اوصاف هنرش را شرح می‌دهد، می‌گوید که «نه از باب خودستایی است بلکه محض بروز فضل یزدانی است»
گفته می‌شود که او چهارم ربیع‌الثانی سال 1304 هجری‌قمری به سرای باقی کوچ کرد و پیکر او را در باغ میرزا حسین خان سپهسالار در جوار حاج میرزا صفا در و در صفاییه ابن بابویه در چشمه‌علی شهر ری به خاک سپردند.
از بهترین نمونه‌های کتیبه‌نویسی میرزا غلامرضا کتیبه‌های مدرسه سپهسالار (مدرسه عالی شهید مطهری فعلی در میدان بهارستان تهران) است که آن را در سال 1301 نگاشته‌است.
آوازه و آثار میرزا غلام رضا مرزهای زمان و مکان را در نوردیده‌اند. و حتی در زمان حیاتش به اقصا نقاط علم رسیدند. تمام عاشقان هنر آرزوی قطعه خطی از میرزا داشتند. نظام‌الملک معروف به نظام پادشاه محلی حیدرآباد هند آثار بسیاری از میرزا غلامرضا را در کتابخانه و مجموعه‌اش نگهداری می‌کرد. دکتر مظفر بختیار نقل می‌کند که در بازار نسخه‌های خطی کاشغر مرکز ایالت ترکستان چین اثری از میرزا غلامرضا را با صحافی سنتی دیده که احتمالا از آخرین امیر فارسی زبان آن منطقه به جای مانده بوده‌است. همچنین معیرالممالک در یادداشتی از سفرش به اروپا می‌نویسد که زمانی که از موزه تفلیس از بزرگترین مراکز هنری آن زمان دیدن می‌کرده عکس میرزا و اثری از او را در تالاری که به نام مردان بزرگ جهان مزین بوده دیده‌است.
یک دهه پیش در نمایشگاه «هانگ جو» در پکن پایتخت چین استاد «سانگ» خوشنویس برجسته چینی تحت تاثیر اثری از میرزا قرار گرفت چندانکه به آرامی اما بسیار طولانی گریست و به نشان احترام با قلم موی خوشنویسی درشتش نگاشت.
مبع: خبرگزاری میراث فرهنگی
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید