بررسی عاشوراپژوهی در آثار علامه حکیمی

1392/10/4 ۰۰:۴۳

چهارمین و آخرین جلسه نقد و بررسی آثار مکتوب عاشورایی عصر امروز( 3 دیماه) با نقد و بررسی عاشوراپژوهی در آثار علامه محمدرضا حکیمی با سخنرانی محمد اسفندیاری، نویسنده و منتقد حوزه دین، در سالن اجتماعات اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران برگزار شد.

چهارمین و آخرین جلسه نقد و بررسی آثار مکتوب عاشورایی با نقد و بررسی عاشوراپژوهی در آثار علامه محمدرضا حکیمی با سخنرانی محمد اسفندیاری، نویسنده و منتقد حوزه دین، در سالن اجتماعات اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران برگزار شد.

اسفندیاری در این جلسه اظهار کرد: توجه به عاشورا و امام حسین(ع) نباید مختص محرم و صفر باشد، زیرا عاشورا تنها یک فصل از زندگی سیدالشهداء(ع) است و زندگی این امام بزرگ، جنبه‌های دیگری هم دارد که در همه روزهای سال باید به آن پرداخته شود.

نویسنده کتاب «راه خورشیدی» با بیان این‌که به عاشورا با دو نگاه می‌توان نگریست، گفت: نگاه نخست، نگاهی عاطفی است که منعکس کننده بخشی از عاشوراست. بیشتر کتاب‌هایی که طی حدود سیصد سال گذشته درباره عاشورا نوشته شده‌اند، الهام گرفته از همین نگاه عاطفی بوده‌اند و به همین دلیل کلماتی مانند گریه، مصیبت، حزن، غم، بلا و ابتلا را در این نوع ادبیات می‌توان یافت. نتیجه این نوع نگاه این است که عاشورا را تنها یک تراژدی بنامیم و بر مصیبت‌های آن بگرییم اما نگاه دوم، نگاه سیاسی به عاشوراست که نتیجه این نگرش، تغییر واژگان ذکر شده به واژه‌هایی مانند آزادی، عدالت، آزادگی و عدالت‌‌خواهی است.

وی گفت: در نگاه نخست، امام حسین(ع) قهرمان تراژدی و در نگاه سیاسی به واقعه عاشورا امام حسین(ع) قهرمان حماسی است. همین تفاوت نگاه به عاشورا منجر شد در زمان گذشته برای حوادث عاشورا کلمه «مقتل» و امروزه واژه‌های «قیام»و «نهضت» به کار برده ‌شود.

نویسنده و منتقد حوزه دین با بیان این‌که از مشخصات استاد محمدرضا حکیمی ظلم‌ستیزی و عدالت‌خواهی است، گفت: علامه حکیمی به «فیلسوف عدالت» مشهور است. وی به عاشورا با نگاهی سیاسی نگریسته و با کلیدواژه‌های نگاه سیاسی، عاشورا را بررسی کرده‌است.

اسفندیاری افزود: از دیدگاه علامه حکیمی «عدالت» اساسی‌ترین هدف و کلیدواژه قیام عاشوراست. در مفهوم «عدالت» عدالت سیاسی، عدالت اقتصادی و عدالت قضایی مورد نظر است و باید به طور همزمان به هر سه بعد عدالت توجه شود.

وی یادآور شد: حکیمی در آثار خود توجه زیادی به موضوع عدالت دارد و هدف او از نوشتن کتاب، پرداختن به موضوع عدالت است و در موضوع امام حسین(ع) نیز بر عنصر عدالت و قیام عدالت‌خواهانه عاشورا اشاره مستقیم دارد.

اسفندیاری عنوان کرد: در باب عاشوراپژوهی تاکنون کتاب‌های متعددی از سوی متقدمان و متأخران نوشته شده‌است و حتی برخی کتاب‌ها به قلم اهل سنت و مسیحیان نیز نوشته شده‌اند اما همچنان خلاء‌های زیادی برای شناخت قیام عاشورا دیده می‌شود.

وی افزود: علامه حکیمی به‌خوبی موضوع عدالت و ارتباط آن را با قیام عاشورا  بررسی و تلاش کرده‌است  حقیقت عاشورا را برای اجرای عدالت به تصویر بکشد.

محمدرضا حکیمی، متفکر، نویسنده ایرانی و اسلامی مشهور به «علامه» و «فیلسوف عدالت» است. کتاب‌های «خورشید مغرب»،« آنجا که خورشید می‌وزد»،«دانش مسلمین»،«اجتهاد و تقلید در فلسفه»،«ادبیات و تعهد در اسلام »،«بعثت، غدیر، عاشورا، مهدی (عج) »،«عقل سرخ»،«عاشورا، عدالت»،«عاشورا، غزه» و « عاشورا مظلومیتی مضاعف» از جمله آثار این متفکر و فیلسوف معاصرند.