ماندلا، معلم اخلاق بشريت/محمدعلي ابطحي

1392/9/16 ۱۰:۲۰

نلسون ماندلا هم درگذشت. اين خبر تلخي براي بشريت بود. ماندلا ويژگي‌هاي كاملا متفاوتي با اكثر چهره‌هاي سرشناس تاريخي داشت كه غم درگذشت او قطعا سوگ قبيله بشري را به دنبال دارد.

نلسون ماندلا هم درگذشت. اين خبر تلخي براي بشريت بود. ماندلا ويژگي‌هاي كاملا متفاوتي با اكثر چهره‌هاي سرشناس تاريخي داشت كه غم درگذشت او قطعا سوگ قبيله بشري را به دنبال دارد.

چهره‌هاي سرشناس تاريخ معمولا قهرمان يك حوزه مقبول بشري هستند. اما به ندرت اتفاق مي‌افتد كه يك نفر در دو حوزه متفاوت قهرمان باشد. او يك چهارم قرن براي مبارزه با آپارتايد در زندان ماند. حق سياهان را مطالبه مي‌كرد.

آرام و بي‌صدا الهام بخش سياهاني شد كه در سخت‌ترين رژيم طرفدار تبعيض نژادي فقط حق انسان بودن را براي خود مطالبه مي‌كردند. چيزي كه ماندلا مي‌خواست، مورد تاييد همه انسان‌هايي بود كه اصول اوليه انساني را قبول داشتند. وجدان‌هاي بيدار همه دنيا خواست ماندلا را تاييد مي‌كردند اما رژيم آپارتايد آفريقاي جنوبي مقاومت مي‌كرد. صدا و شخصيت ماندلا در تمام دنيا شنيده شد.

اينقدر فشار افكار عمومي زياد شد تا با قيام سياهان دردكشيده، ماندلا به عنوان رهبر مبارزه ضد آپارتايد بعد از ?? سال از درون زنداني در جزيره‌يي كنار كيپ تاون آزاد شد و اين‌بار يك راست رهبر آفريقاي جنوبي شد. نخستين كار او مقابله با تندروي‌هاي ضدسفيدپوست‌ها بود.

آن روزهاي تازه بعد از رياستش انقلابيوني كه در جهان منتظر بودند تا ماندلا انقلابي رفتار كند، با روحيه ملايم او روبه‌رو شدند. تنها كاري كه كرد، اين بود كه براي سياهپوستان آفريقاي جنوبي هم سهمي متوازن با ظرفيت آنها در قدرت ايجاد كرد. بعد از قهرماني در مبارزه با آپارتايد و پس از چند سال رهبري آفريقاي جنوبي، در اوج محبوبيتش به خواست خود قدرت را ترك كرد و يك الهام‌بخش آرام در كنار مردم و دولت آفريقاي جنوبي ماند.

اين فصل دوم قهرماني ماندلا بود. فصل متاركه خود خواسته قدرت. اين نوع قهرماني كاملا با قهرماني 25‌ساله‌اش متفاوت ولي همجنس بود. مقاومت تاريخي در زندان از جنس انقلابيگري بود و نياز بشريت. براي كشورش و براي به دست آوردن حق بشري براي هموطنان سياهپوستش كه آنها را انسان نمي‌دانستند. اين يعني اخلاقي‌ترين كار در حوزه بشري. بخش دوم قهرماني او هم از جنس اخلاق بود. ترك قدرت در اوج محبوبيت هم از اخلاقي‌ترين كارهايي است كه به تعبير ديني‌اش مخصوص صديقين است.

به همين دليل ماندلا در دل جامعه اخلاق‌مدار بشريت نشست و مردم دنيا و به ويژه آفريقايي‌ها را واداشت كه در برابر شخصيت او تا آخرين لحظه زانو بزنند. برايش دعا كنند. مجسمه‌هايش را به عنوان نماد انساني برپا سازند و با بزرگداشت او به بشريت احترام بگذارند. در دوران رياست‌جمهوري آقاي خاتمي ماندلا به ايران آمد. از نزديك هم چهره‌اش موج اخلاق و انسانيت بود. روحش شاد.