داعش و موسسات آموزشی خارجی افیونی معنوی برای مردم قرقیزستان

1394/5/19 ۱۲:۰۲

طی سالهای اخیر در قرقیزستان سازمانهای مذهبی و خیرخواهانه زیادی که وابسته به کشورهای عربی هستند تأسیس شده است سازمانهایی که در قالب احداث مساجد به ترویج ایدئولوژی افراطی اسلامی میان مردم پرداخته اند.

طی سالهای اخیر در قرقیزستان سازمانهای مذهبی و خیرخواهانه زیادی که وابسته به کشورهای عربی هستند تأسیس شده است سازمانهایی که در قالب احداث مساجد به ترویج ایدئولوژی افراطی اسلامی میان مردم پرداخته اند.

 داعش شباهت معکوس با برج بابل دارد افراد مختلف از اقشار و ملیت های مختلف زیر پرچم سیاه شر به این گروه می پیوندند. عربها، آسیایی، اروپایی، افریقایی همه در این گروه حضور دارند. برخی از آنان می خواهند نظام موجود در جهان را تغییر دهند. عده ای به دنبال رشد و پیشرفت شخصی و عده ای دیگر ماجراجو هستند؛ برخی نیز  به دنبال اغراض طمع کارانه وکشتار انسان ها. دو هزار دلار، حقوق متوسطی است که شبه نظامیان داعش می گیرند. کسب این میزان حقوق در ماه برای مردم قرقیزستان دور از ذهن است. تنها مدیران رده بالای شرکتهای مختلف و حتی بعضی سازمانهای دولتی ممکن است چنین میزان حقوقی داشته باشند. برای بقیه افراد این میزان حقوق مانند قلعه ای مرتفع برای کوهنوردان تازه کار است. با توجه به اینکه بسیاری از مردم قرقیزستان در شرایط فقر با صرفه جویی همه جانبه در خرید مواد غذایی و دیگر اقلام به سر می برند، پیوستن به داعش، برای آنان آلترناتیو خوبی است.

اما داوطلبان قبل از قدم برداشتن در وادی جهاد لازم است دانش و مهارتهای خاصی کسب کنند. مهمترین مسئله آگاهی از احکام اسلامی (نه اسلام سنتی، بلکه اسلام سلفی) مورد نیاز است. مرشدانی نیز باید باشند تا بتوانند مبانی دینی سلفی را به داوطلبان جهاد آموزش دهند زیرا بدون تغییر ذهنیت و جهان بینی و خصوصیات روحی اسلحه به دست بردن سخت است خصوصاً زمانی که قرار باشد  بی گناهان کشته شوند و منازل و اماکن مقدس آنها و میراث فرهنگی بشری خراب شود.

طی سالهای اخیر در قرقیزستان سازمانهای مذهبی و خیرخواهانه زیادی که وابسته به کشورهای عربی هستند تأسیس شده است سازمانهایی که با استفاده از ملایمت و منفعت طلبی مفتیات قرقیزستان تحت عنوان فعالیتهای خیرخواهانه و در قالب احداث مساجد به ترویج ایدئولوژی افراطی اسلامی میان مردم پرداخته اند. هم اکنون ۱۰ دانشگاه اسلام شناسی، ۶۵ مدرسه حوزوی، ۴۹ بنیاد و سازمان مردم نهاد اسلامی در جمهوری قرقیزستان فعال است که از سوی ترکیه، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی تأمین مالی می شوند. از میان این تشکلها و موسسات، موسسه حرامین، الوقف الاسلامی، بیناد بین المللی اسلامی، مجمع جهانی جوانان اسلامی و "عارف" که از عناوین  زیبائی هم بهره مند هستند و به ظاهر بی ضررند در قرقیزستان فعالیت گسترده دارند  فعالیتهایی که  ماهیت واقعی  آن چندان مشخص نیست مثلا مجمع جهانی جوانان مسلمان چه اهدافی را دنبال می کند؟

از نظر عنوان و حداقل به ظاهر متحدکننده جوانان در سراسر کشور است و به اقدامات آموزشی و معرفتی و شاید حتی اخلاقی پسران و دختران می پردازد. این مجمع حدود ۴۰۰ مسجد در جنوب قرقیزستان ساخته است. اکنون در شهرستان آراوان استان اوش مساجدی را احداث می کند که ظرفیت آنها ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر است و هزینه های هنگفتی را برای این پروژه ها اختصاص می دهد همین طور بنیاد عربی "خیره الاعمال خیریه" که فعالیت زیادی در قرقیزستان دارد، این بنیاد نه تنها ساخت مساجد و مدارس دینی را تأمین مالی می کند بلکه به اعزام جوانان قرقیز برای ادامه تحصیل در موسسات آموزشی دینی کشورهای عربی مساعدت می نماید.

نمایندگان این بنیاد طی سفرهای مکرر به شهرستانهای کشور از مساجد مرکزی شهرها بازدید می کنند و در مورد ضرورت انجام و رعایت احکام اسلامی تبلیغ می کنند. خارجیان در صحبت با مردم به خصوص از وضعیت بین اقوام و ملتهای مختلف ساکن در قرقیزستان سوال می کنند به سختی می توان باور کرد که نیت این افراد خیر باشد.

بنیاد کویتی المشاعر و بنیاد بین المللی عربی وابسته به عربستان سعودی نیز از احداث سراسری مساجد در جنوب کشور حمایت می کنند. سازمان عربی عارف سازمانی است که جوانان قرقیز و نیز امامان جوان و بااستعداد را به دانشگاه های دینی اعزام می کند از جمله این موسسات و سازمان هاست نیز گفته می شود کالج قرقیزی ـ ترکی امام خطیب نیز به زودی در دانشگاه اوش گشایش خواهد یافت.  

اکنون  تعداد حجره ها و مدارس دینی به خصوص ویژه بانوان در قرقیزستان رو به افزایش است وهیچ نهادی نیز برآن نظارت ندارد از جمله مدارس دخترانه، مدرسه "عایشه صدیق" واقع در شهرستان سوزاک استان جلال آباد است که بیش از ۱۰۰ نفر دختر در آن آموزش مذهبی می بینند. در شهرستان قره سوی استان اوش مدرسه دخترانه کورمان جان داتکا فعالیت می کند که از سوی سازمان دیانت ترکیه تأمین مالی می شود. هر سال ۴۵ تن از دختران فارغ التحصیل از کلاس نهم مدارس عمومی در این مدرسه ترکی پذیرش می شوند. آنها اصول اسلام، زبانهای عربی و ترکی می خوانند.

اکنون این سؤال مطرح است که آیا قرقیزستان واقعا نیازمند این تعداد مسجد، مدرسه و موسسات آموزشی اسلامی است آیا این میزان اساساً با جمعیت این کشور مناسبتی دارد؟ البته دین لازم است. دین، خوراک معنوی انسان است، راه و روش زندگی است، دین امکان نزدیک شدن به خدا را فراهم می کند اما به نظر می رسد این فعالیتهای وسیع و گسترده کشورهای خارجی  اهداف دیگری را در ق رقیزستان دنبال می کند.

همچنین اینگونه به نظر می رسد که اسلام برای مردم قرقیزستان درست تبین نمی شود و گاهی دین اینگونه معرفی شده است که هر چه خدا بخواهد همان است و تلاش ما چندان اثری در تغییر سرنوشت ما ندارد، متأسفانه در زمان شوروی  و دوره الحاد به یک شکل و نحو انسان به تنبلی دعوت می شد و اکنون به شکلی دیگر این اتفاق در حال رخ دادن است لکن این بار بنام دین، اکنون معضل این است که در بسیاری از موسسات دینی قرقیزستان اسلام متعدل را مانند بسیاری کشورهای سکولار نمی آموزند بلکه اسلام تندرو را آموزش می دهند دختران و زنان نباید به مدرسه و دانشگاه غیردینی بروند، چون انسان باید تنها آموزش دینی کسب کند و ...

این قبیل مسائل محتوای درسی موسسات آموزشی دینی قرقیزستان را تشکیل می دهد. در چنین شرایطی دانش آموختگان این موسسات به داعش ملحق می شوند تا با هرگونه پدیده به اصطلاح کفرآمیز مقابله کند. نمایندگان موسسات دینی خارجی با نفوذ در نهادهای دولتی و نهادهای دینی افکار تندروان مذهبی را به سرعت در کشور ترویج می کنند و مقامات قرقیز گویا قدرت درک خود را از دست داده اند.

نوشته: جمعه دیلدا سویونبایف www.centrasia.ru، رایزنی فرهنگی  جمهوری اسلامی در قرقیزستان

مهر