تقدیر از یک قرن بالندگی علمی و فرهنگی / محمدحسین طالب‌پور

1392/8/27 ۱۱:۲۳

برگزاری مراسم بزرگداشت پروفسور «فضل‌الله رضا»، یکی از دانشمندان برجسته کشور در حوزه مهندسی برق و ریاضی، نشانه استحکام و تداوم سنت حسنه نکوداشت بزرگان علم و فرهنگ کشور است و سزاوار است که این اقدام درباره دیگر نام‌آوران عرصه علم و فرهنگ کشور نیز تکرار شود.

برگزاری مراسم بزرگداشت پروفسور «فضل‌الله رضا»، یکی از دانشمندان برجسته کشور در حوزه مهندسی برق و ریاضی، نشانه استحکام و تداوم سنت حسنه نکوداشت بزرگان علم و فرهنگ کشور است و سزاوار است که این اقدام درباره دیگر نام‌آوران عرصه علم و فرهنگ کشور نیز تکرار شود. پروفسور «رضا» صبح دیروز (یکشنبه 26 آبان) وارد تهران شد و قرار است یک‌ماه در ایران اقامت کند و عصر روز چهارشنبه (29 آبان) نیز به پاس یک عمر خدمات علمی و یکصدمین سال تولدش، مراسم نکوداشتی در تالار شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار می‌شود. پروفسور «فضل‌الله رضا» یکی از پایه‌گذاران نظریه اطلاعات و مخابرات در جهان است و تحقیقات گسترده‌ای در زمینه نظریه اطلاعات در کانال‌های مخابراتی دارای نویز، نظریه اطلاعات و فرآیندهای تصادفی، سیستم‌های خطی، آنالیز عمومی، نظریه سیستم‌ها و مدارها، نظریه کنترل سیستم‌های پویا، فضاهای خطی در مهندسی، عملگرهای خطی، انتقال و تلفات انرژی در شبکه‌ها انجام داده است. او بیش از یکصد مقاله علمی به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی در مجله‌ها و کنفرانس‌های خارجی و بالغ بر 50 مقاله ادبی و فرهنگی در مجله‌ها و کنفرانس‌های داخلی و خارجی به زبان فارسی چاپ و ارایه کرده است. پروفسور «رضا» از سال 1357 استاد دانشگاه کنکوردیا و مک‌گیل کاناداست. نگارش قسمت‌هایی از دانشنامه آمریکانا و دانشنامه علم فیزیک و فناوری (به زبان انگلیسی) برعهده پروفسور بود که تاکنون چند ویرایش از این دانشنامه‌ها به چاپ رسیده است. پروفسور «رضا» رییس افتخاری کنفرانس مهندسی برق ایران، استاد افتخاری دانشگاه تربیت‌مدرس، رییس انجمن علمی ایرانیان در آمریکای‌شمالی (آمریکا و کانادا)، رییس شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی در آمریکای‌شمالی و مشاور و همکار فعال تعداد زیادی از انجمن‌ها و کنفرانس‌ها در سرتاسر جهان بوده است. وی برنده مدال‌ها و مدارک افتخاری متعددی از موسسه‌های آمریکای‌شمالی، اروپا و ایران است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به جوایز و مدال‌هایی از دانشگاه‌های موسسه فنون نیویورک آمریکا، دانشگاه مک‌گیل کانادا و سازمان انرژی اتمی ایران نام برد. علاوه بر این، او هم‌اکنون نیز عضو موسسه‌های آموزشی و تحقیقاتی بسیاری است. گفتنی است پروفسور «فضل‌الله رضا» پنجم دی‌ماه 1293 در شهر رشت متولد شد و در سال 1317، دوره کارشناسی را در رشته مهندسی برق در دانشگاه تهران به پایان رساند. وی در سال 1325، مدرک کارشناسی‌ارشد خود را در مهندسی برق از دانشگاه کلمبیا کسب کرد و در سال 1329، موفق به اخذ مدرک دکترا در رشته مهندسی برق از دانشگاه موسسه فنون نیویورک شد. وی طی سال‌های 1334-1329، عضو گروه مهندسی برق موسسه مهندسی فناوری ماساچوست در بوستون آمریکا بود و طی سال‌های 1347-1333 عضو گروه مهندسی برق دانشکده مهندسی دانشگاه سیراکیوس در ایالت نیویورک آمریکا بود. پروفسور از سال 1340 تا 1353، استاد میهمان موسسه فناوری مرکزی سوییس، دانشگاه فناوری سلطنتی کپنهاگ دانمارک، دانشگاه کلرادو در بُلدر آمریکا و دانشگاه پاریس فرانسه بوده است.                          

نظریه ریاضی سیستم‌ها و مدارهای الکترونیکی از جمله موضوع‌های تحقیقاتی و درس‌های مورد علاقه وی است. پروفسور «رضا» نویسنده چهار کتاب درسی به زبان انگلیسی و 12 کتاب به زبان فارسی است که کتاب‌های انگلیسی و مقاله‌های علمی ایشان به اغلب زبان‌های زنده دنیا ترجمه شده است. وی طی سال‌های 1348-1346 ریاست دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران را برعهده داشت و طی سال‌های 1353-1348، سفیر ایران در یونسکو و نیز در سال‌های 1357-1353، سفیر ایران در کانادا بود.  کانون مهندسین فارغ‌التحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران به‌عنوان بزرگ‌ترین تشکل فارغ‌التحصیلی کشور با بیش از 10هزار عضو، با هدف همبستگی و نزدیکی هرچه بیشتر اعضای خانواده بزرگ فنی کشور، ایفای نقش می‌کند. این کانون با هدف گسترش ارتباط و تداوم و تحکیم پیوند و همبستگی بین دانش‌آموختگان دانشکده فنی دانشگاه تهران، همچنین ایجاد انگیزه و بستر مناسب برای رشد خلاقیت و دانش و فرهنگ مهندسی اعضای خود و توسعه و ارتقای سطح علمی دانشکده فنی دانشگاه تهران فعالیت می‌کند. تجلیل و تقدیر از بزرگان عرصه علم و ادب از جمله سنت‌هایی است که از نخستین سال تاسیس کانون مهندسین فارغ‌التحصیل دانشکده فنی دانشگاه تهران پایه‌گذاری شده و تا به حال تداوم داشته است.  پروفسور «فضل‌الله رضا» که دیروز به دعوت این کانون وارد ایران شد، به مدت یک ماه در ایران حضور خواهد داشت و در دفتری که به‌ این‌منظور برای ایشان در دانشکده فنی در نظر گرفته شده است، مستقر می‌شود. نکوداشت دانش‌آموخته فرهیخته دوره اول دانشکده فنی دانشگاه تهران، پروفسور «فضل‌الله رضا»، ادای حق علم و ادب و پاسداشت کرامت انسان والایی است که ضمن پیشگامی در گسترش مرزهای دانش و فن در سطح بین‌المللی، آثار ادبی و فرهنگی ارزشمندی را نیز برای فارسی‌زبانان به یادگار گذاشته است.