خبر

1385/6/8 ۰۳:۳۰

از مانى تا كمال‏الملك

تاريخ ايران دوره هخامنشيان

نگاه ايرانى به وضع پست مدرن

از مانى تا كمال‏الملك

تاريخ ايران دوره هخامنشيان

نگاه ايرانى به وضع پست مدرن

کتابهاي تازه مصطفي كمال پورتراب از راه مي رسد

سال 84 بیش از دو هزار جلد کتاب فلسفی منتشر شد







از مانى تا كمال‏الملك

تاريخ هنرهاى ملى و هنرمندان ايرانى
عبدالرفيع حقيقت (رفيع)، كومش، 1184 صفحه در دوجلد، چاپ دوم، 12500 تومان
«تاريخ هنرهاى ملى و هنرمندان ايرانى از كهن‏ترين زمان‏تاريخ تا پايان دوره قاجاريه از مانى تا كمال‏الملك» عنوان كتابى ازعبدالرفيع حقيقت است كه انتشارات شركت مولفان و مترجمان‏ايران آن را براى نخستين بار در سال 1369 منتشر كرد. اين كتاب‏به دليل اهميتى كه از نظر جامع بودن دارد، در سال جارى براى‏دومين بار منتشر شده است.
عبدالرفيع حقيقت متخلص به رفيع، محقق، مورخ و شاعرمعاصر، حاصل 45 سال فعاليت خود را در 85 جلد كتاب مستقل‏گردآورده است، عمده فعاليت‏هاى وى به تاريخ، فرهنگ و علوم‏ايران و اسلام مربوط مى‏شود.
«قومى كه هنرى بس شكوفا به‏وجود مى‏آورد، بايد غريزه ونبوغى از آن خود داشته باشد. هنرش نمى‏تواند فقط تلفيقى ازعناصر برگرفته از اقوام ديگر باشد؛ بايد هم چگونگى جذب اين‏عناصر و هم نحوه تلفيق آنها را در شيوه بيان ويژه خود بلد بوده‏باشد. ازاين‏رو مى‏بايست فرض را بر وجود نبوغ اصيلى در ايران كه‏از عصر ساسانيان و پيش از آن بر جاى مانده و به منزله خط غالب‏نهايى در هنر ايرانى است، قرار دهيم.
اگرچه شواهد عينى باقيمانده بسيار اندك هستند، ولى اينجا وآنجا به اشاراتى نظير آنچه در صحنه‏هاى كنده‏كارى شده شكار درطاق بستان است، برمى‏خوريم كه در آنها ارائه، بيشتر جنبه‏تصويرى دارد تا جنبه مجسمه‏وار و در عين حال كه يادآورحجارى‏هاى آشورى است، گويى نقاشى‏هاى قرن نهم و دهم‏هجرى (پانزدهم و شانزدهم ميلادى) را نيز از پيش نويد مى‏دهد».
اين كتاب در دو جلد اما يك مجلد تنظيم شده است؛ جلد اول‏آن هنرهاى ايرانى را معرفى مى‏كند و جلد دوم آن به معرفى‏هنرمندان ايرانى در تمامى رشته‏هاى هنرى مى‏پردازد.
در جلد اول كتاب هنرهاى ملى ايرانى از كهن‏ترين زمان‏تاريخى تا پايان دوره قاجاريه، جزئيات هنرهايى چون موسيقى،تصويرگرى، نقاشى، خطاطى و خوشنويسى، معمارى و تزئينات‏معمارى، طراحى، حجارى، خاتم كارى، قلمزنى، ميناكارى،قلمدان‏سازى، مينياتور، مرقع‏سازى، كتاب‏سازى، بافندگى پارچه وقالى و رشته‏هاى مختلف وابسته به آنها بررسى شده است و در جلددوم كتاب نيز شرح حال هنرمندان ايرانى از مانى، شاپور، باربد،سركش، آزاد تا كمال‏الملك، ملك‏الخطاطين، عمادالكتّاب آمده‏است. بيشتر هنرمندانى كه مى‏توان در مورد آنها تحقيق و بررسى‏انجام داد، موسيقيدان‏هايى هستند كه نام آنها در شعر شعرا يافته‏مى‏شود يا نقاشان و خوشنويسانى كه شايد نامى از آنها روى‏آثارشان به جا مانده باشد.
با توجه به حجم مطالب كتاب و همچنين جامع بودن مطالب،مى‏توان از آن به عنوان يك كتاب مرجع استفاده كرد. طرح جلدكتاب مينياتورى از رضا عباسى است و بر عطف آن نيز پرتره كمال‏الملك (اثر خود او) نقش بسته است. نقاشى پشت جلد نيز اثرمعروف كمال‏الملك تحت عنوان فالگير بغدادى است. پس‏بى‏مناسبت نيست كه نظر نويسنده را در مورد نقاشى ايرانى ذكركنيم.
«نقاشى ايرانى- خواه زير تاثير شرايط اقليمى باشد خواه‏نباشد- زيبايى و درخشش خاص خود را در درجه اول از اين دارد كه‏هيچ سايه‏اى براى تيره كردن مايه‏هاى خالص رنگى در آن راه‏نمى‏يابد و در درجه بعد، اين امر ناشى از كاربرد كامل درخشان‏ترين‏رنگ‏هاست؛ رنگ‏هايى كه نقاش مى‏داند چگونه آنها را با يكديگرهماهنگى بخشد. در هنر هيچ‏يك از ملل ديگر، از مجموعه رنگى تابدين حد كامل و درخشان- بى‏آنكه زننده باشد- استفاده نشده‏است. بنابراين شكوه و درخشش در نقاشى هيچ كشورى به اندازه‏نقاشى ايرانى ارائه نشده است. درخشش آسمان، زيبايى‏شگفت‏انگيز شكوفه‏هاى بهارى و در ميان آنها، انسان‏هايى كه باپوشاك فاخر، عشق و نفرت مى‏ورزند يا در شادى و اندوه به سرمى‏برند تصور كلى نقاشى‏هاى ايرانى را تشكيل مى‏دهد. وقتى به‏اين نتيجه مى‏رسيم كه زيبايى خاص نقاشى ايرانى، در رنگ آن‏است، بى‏درنگ به ياد طراحى‏هاى قلمى در نقاشى ايرانى مى‏افتيم‏كه فاقد هر گونه رنگ است. در واقع همچنين احساس مى‏كنيم كه‏نيازى به رنگ در آنها نيست. در اينجا بار ديگر درمى‏يابيم كه خطدر نقاشى ايرانى، خصلت متمايز و خاص خود را داراست».



تاريخ ايران دوره هخامنشيان

به سرپرستى ايليا گرشويچ
ترجمه مرتضى ثاقب‏فر، انتشارات جامى، چاپ نخست72+840 1385 صفحه فهرست اعلام، 9500 تومان
اين كتاب از مجموعه تاريخ ايران كمبريج است و به تاريخ دوره‏هخامنشيان اختصاص دارد.
مجموعه تاريخ ايران كمبريج از معتبرترين تحقيقات‏انجام‏پذيرفته در نوع خود است.
ترجمه بسيار خوب مرتضى ثاقب‏فر كه خود در حوزه تاريخ‏ايران باستان متخصص به شمار مى‏رود نيز بيش از پيش بر غناى‏علمى و بار تحقيقى كتاب افزوده است.
كتاب تاريخ هخامنشيان مانند ساير كتاب‏هاى تاريخ كمبريج باتاريخ سياسى دوره مورد نظر آغاز شده است. فصل نخست به ظهورهخامنشيان و بنيان‏گذارى امپراتورى هخامنشى به قلم «جان‏مانوئل كوك» استاد بازنشسته تاريخ باستان و باستان‏شناسى‏دانشگاهى بريستول اختصاص دارد. در فصل دوم با عنوان ايرانيان‏و يونانيان، «آر.ر.برن» به ارتباطات و زد و خوردهاى با اهميت اين‏دو سرزمين باستانى پرداخته است.
فصل سوم به كورش بزرگ مربوط مى‏شود. نويسنده اين بخش«ماكس مالووان» است.
اهميت لشكركشى اسكندر مقدونى سبب شده تا «باديان»استاد تاريخ دانشگاه هاروارد فصل چهارم را با عنوان «اسكندر درايران» بنگارد. برشانى استاد مصرشناسى دانشگاه پيزا نيز فصل‏پنجم با نام «اشغال مصر توسط ايران» را نوشته است.
ساير فصول كتاب تاريخ هخامنشيان به ترتيب زير است
فصل ششم: مدارك بابلى درباره حكومت هخامنشيان،«آ.ل.اوپنهايم»
فصل هفتم: لوحه‏هاى تخت جمشيد «ر.ت.هالوك»
فصل هشتم: سكه‏هاى هخامنشى، وزن و اندازه آنها،«آ.د.ه.بيوار» استاد دانشگاه لندن
فصل نهم: جهان ايران باستان شرقى از ديد اوستا، «شوارتس»استاد مطالعات خاور نزديك، دانشگاه كاليفرنيا، بركلى
فصل دهم: دين ايران هخامنشى، «م.شوارتس»
فصل يازدهم: زبان آرامى در امپراتورى هخامنشى، «ج.ج.گرين فيلد» استاد زبان‏هاى باستانى سامى، دانشگاه عبرى‏اورشليم
فصل دوازدهم: تقويم‏هاى ايران باستان، «ويلى‏هارتز»
فصل سيزدهم: معمارى و پيكرتراشى كلاسيك هخامنشى،«اديب پورادا» استاد ممتاز تاريخ هنر و باستان‏شناسى دانشگاه‏كلمبيا، نيويورك
فصل چهاردهم: برجسته كارى بيستون، «آن ناركاس» استادانسان‏شناسى و باستان‏شناسى، كالج بروكلين
فصل پانزدهم: تپه نوشى جان: اقامتگاه مادى، «ديويداستروناك»، استاد باستان‏شناس خاور نزديك، دانشگاه كاليفرنيا،بركلى
فصل شانزدهم: پاسارگاد «ديويد استروناك»
فصل هفدهم: فلزكارى، «ب.ر.س.مورى» موزه‏دار آثار باستانى‏موزه اشمولين، آكسفورد.




نگاه ايرانى به وضع پست مدرن

معرفى كتاب «فلسفه‏هاى پست مدرن غربى وگريز و گذار از مدرنيته»
شايد درست باشد اين اعتقاد منتقدان مدرن كه با اعلام مرگ‏خدا از سوى نيچه، بيش از هر چيز عقل مدرن- كه با دكارت‏صعودى غير قابل اجتناب به قله‏هاى تفكر انسانى را در پيش گرفته‏بود- افول كرد. دورانى كه با نيچه آغاز شد و معلوم نيست با كدام‏فيلسوف يا حتى جامعه‏شناس، زيست‏شناس و... به پايان مى‏رسد.اين آغاز، به اعتبارى، سرآغاز يك پايان به شمار مى‏رود؛ پايانى كه‏هر متفكرى - از اشپنگلر گرفته تا فوكوياما- تعبير و تأويلى جديد ازآن ارائه مى‏دهد. اين تاويل‏ها منشعب از يك رويكرد خاص نيست‏اما به هر تقدير از يك خلأ عمده خبر مى‏دهند؛ خلئى كه باعث شدنيچه بر تمام ارزش‏هاى مدرن «نه» بگويد و خبر از ساحتى ديگرياد دهد كه ما از آن قصد ديگرى كرديم. معنا و معنويت.
مرحوم محمد مددپور در كتابى كه با فاصله‏اى يك ساله ازمرگش از سوى معاونت پژوهشى و آموزش سازمان تبليغات‏اسلامى منتشر شده است، با اين رويكرد تلاش دارد خلئى را كه درغرب به نيهيليسم انجاميد و شرقيان سعى مى‏كنند معنويت رادرمان و علاج آن بدانند مورد تحليل قرار دهد.
البته مددپور در كتاب «فلسفه‏هاى پست مدرن غربى و گريز وگذار از مدرنيته» نگاهى ايجابى به اين وضعيت پيش آمده ندارد. به‏تعبير ديگر، او گذار از مدرنيته را از لحاظ تقدير تاريخى جهان غرب‏نمى‏نگرد بلكه با رديابى آثار انديشمندانى چون هوسرل و هيدگر وبعدها بنيامين آدورنو، هابرماس، فوكو و واتيمو سعى در نقد آراء آنهادارد؛ نقدى كه به هر حال خارج از گود مدرنيسم و پست مدرنيسم‏صورت مى‏گيرد و بحث را تحت‏الشعاع قرار مى‏دهد.
با اين وجود، كتاب حاضر يكى از رساله‏هايى است كه‏فلسفه‏هاى مدرن و پست مدرن را از نظرگاهى كاملاً شرقى و ايرانى‏مورد بحث قرار داده و در حد تلاش و توان نويسنده‏اش، نقدهايى‏نيز بر آنها وارد كرده است. البته منظور مددپور نيهيليسمى است كه‏در هنر و فلسفه مدرن و پست مدرن جريان دارد. نيهيليسمى كه‏پيش‏تر، نيچه و اسلافش تاكيدى منتقدانه و مبتنى برزيرساخت‏هاى غربى بر آن داشته‏اند. اين نقد تا به امروز نيز جريان‏داشته و شايد بتوان مدعى بود كه تولد و وضعيت پست مدرن، مهرتاييدى بر اين نقد و تاكيد بر آن بوده است.
اين كتاب به تازگى با شمارگان 2200 نسخه، به قيمت 1600تومان در قطع پالتويى روانه بازار شده است.




کتابهاي تازه مصطفي كمال پورتراب از راه مي رسد

مصطفي كمال پورتراب، استاد موسيقي، کتابهاي تازه اي را به حوزه نشر عرضه کرده است.
بنابر گزارش روابط عمومي كنسرواتور تهران، كتاب‌هاي جديد منتشر شده يا در حال نشر پورتراب، عبارتند از: كنترپوان مدل «تاليف مارسل دوپره»، هارموني «تاليف پدرون»، سلسله مقالات مصطفي كمال‌ پورتراب، «انتشارات فصلنامه هنر»، تجزيه و تحليل موسيقي براي جوانان دو جلد در يك مجلد «تاليف لئونارد برنستاين»، هارموني شونبرگ، موسيقي مدرن و تئوري موسيقي.
كتاب تئوري موسيقي در سال 1359در قطع جيبي به چاپ رسيد و از آن سال تاكنون مورد استفاده دانشجويان و هنرجويان موسيقي است.
كتاب تئوري موسيقي ايشان تاكنون به چاپ 31 رسيده است.




سال 84 بیش از دو هزار جلد کتاب فلسفی منتشر شد

طی ده سال اخیر انتشار آثار فلسفی رشد چشمگیری داشته به طوری که در سال 84 بیش از دو هزار جلد کتاب فلسفی منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، طبق آماری که از سوی خانه کتاب منتشر شده در سال 84 حدود 2313 جلد کتاب فلسفی منتشرشده است.
از این تعداد کتاب 1321 کتاب ترجمه و 992 کتاب تألیف شده است.
از این آمار چنین مشاده می شود که نسبت به ده سال گذشته، یعنی در سال 74 که فقط 390 جلد کتاب فلسفی من
تشر شده، انتشار کتابهای این حوزه حدود شش برابر رشد داشته است.


خان احمدی