برای «دوریس لسینگ»، نوبلیست 94ساله انگلیسی

1392/8/4 ۰۸:۵۴

جا دارد که خوشحالی خود را در سالروز نود و چهارمین سالش ابراز کنیم امیدوار باشیم روزی آثار مهمش را به زبان فارسی بخوانیم، گرچه او نه ایرانی است و نه افتخار بردن جایزه نوبلش (2007) به ما می‌رسد. اما اصل کار این است که هنرمندان و نویسندگان متعلق به جهانند.

صحبت از «دوریس لسینگ» که می‌شود، اول از همه یاد برادرم فرهاد می‌افتم. چون «دوریس لسینگ» در کرمانشاه به دنیا آمده و تا شش‌سالگی در این شهر بوده و فرهاد دوره دوم دبیرستانش را در کرمانشاه گذرانده بود و بیش و پیش از هرکس با او از «دوریس لسینگ» گفت‌وگو می‌کردیم و دو رمان از آثار قدیم «دوریس لسینگ»، یعنی «ترنم علفزار» و «دمه‌ای از طوفان» را از او گرفتم. سال‌ها گذشت تا زمان ترجمه «موج‌آفرینی»، مجموعه مقالات بارگاس یوسا، به یکی از مقالات درباره آثار و احوال «دوریس لسینگ» و بهترین رمانش که به زعم یوسا دورانساز بود، یعنی «دفترچه طلایی»، برخوردم. ترجمه این مقاله در مجموعه موج‌آفرینی هست و دیگر به آن نمی‌پردازم. فقط می‌ماند حسرت ترجمه‌اش که هنوز تصور می‌کنم لطمه خواهد خورد و آن را در کنار رمان دیگرش، «باز عشق» و دو جلد خاطرات او می‌گذارم و می‌گذرم تا نسلی بعد و نگاهی پرگذشت‌تر...
اما سال 2008 شد و سفر دیگری به اروپا پیش آمد و این بار در یکی از کتابفروشی‌های پوته بوری (گوتنبرک) سوئد به رمان کوچک «‌فرزند پنجم» برخوردم، همراه «تروریست خوب» و «باز عشق» از همین نویسنده. چند رمان دیگر آن را خریدم و پس از بازگشت ترجمه‌اش کردم که با استقبال نسبتا خوبی روبه‌رو شد و تاکنون به چاپ پنجم رسیده. داستان این رمان بر محور فرزندی است نامتعارف و ناهنجار که بلای جان خانواده می‌شود و همه او را می‌رانند. نویسنده حس کرد این کتاب را می‌توان ادامه داد و پس از 12سال در 2000 میلادی «بن در جهان» را نوشت که آن را هم با چند سال تاخیر ترجمه کردم.  چند رمان دیگرش هم به فارسی ترجمه شده، اما اینها در برابر حجم عظیم آثار او که متنوع است و شامل رمان‌ها، داستان‌های کوتاه و مقاله می‌شود، هیچ است. برای اطلاع بیشتر خواننده را حواله می‌دهم به مقدمه کوتاه چاپ فارسی «فرزند پنجم» با ترجمه این قلم.
به هر حال این بانوی سالخورده ادبیات انگلیسی (متولد 1919) با توجه به کهولت سن هنوز سرپاست و تا چندی قبل همچنان می‌نوشت. این روزها را نمی‌دانم. جا دارد که خوشحالی خود را در سالروز نود و چهارمین سالش ابراز کنیم امیدوار باشیم روزی آثار مهمش را به زبان فارسی بخوانیم، گرچه او نه ایرانی است و نه افتخار بردن جایزه نوبلش (2007) به ما می‌رسد. اما اصل کار این است که هنرمندان و نویسندگان متعلق به جهانند.