نیازمند احیاء عقلانیت اسلامی در شئون مشایی، اشراقی و متعالیه هستیم/ کمتر کسی با فلسفه اسلامی آشنایی کامل دارد

1385/5/29 ۰۳:۳۰

جامعه اسلامی بدون پشتوانه فلسفی به اهداف خود نائل نمی شود، امروزه افرادی که با فلسفه اسلامی آشنایی کامل داشته باشند، اندک هستند هرچند عده ای تاریخ فلسفه اسلامی را خوانده اند ولی فیلسوف غیر از کسی است که تاریخ فلسفه خوانده باشد. بنابراین نیازمند احیاء سنت فلسفه اسلامی در تمام شئون مشایی، اشراقی و متعالیه هستیم.

جامعه اسلامی بدون پشتوانه فلسفی به اهداف خود نائل نمی شود، امروزه افرادی که با فلسفه اسلامی آشنایی کامل داشته باشند، اندک هستند هرچند عده ای تاریخ فلسفه اسلامی را خوانده اند ولی فیلسوف غیر از کسی است که تاریخ فلسفه خوانده باشد. بنابراین نیازمند احیاء سنت فلسفه اسلامی در تمام شئون مشایی، اشراقی و متعالیه هستیم.
آیت الله دکتر سید مصطفی محقق داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم در پاسخ به این پرسش که تصور می کنید هم اکنون کدام گرایش فلسفی بیشتر ترویج می شود یعنی گرایش به سوی صدرا است یا ابن سینا، گفت : در حال حاضر اساتید در قم حکمت متعالیه تدریس می کنند و فلسفه شیخ (ابن سینا) کمتر تدریس می شود. علت این امر هم گرایش عمومی به عرفان است. حکت ملاصدرا آمیخته به عرفان است یعنی حکمت ذوقی است و افراد روحاً بیشتر متمایل به این امر هستند. لذا تحصیل فلسفه سینوی بسیار رایج شده است.
وی با اشاره به اینکه عشق و علاقه به دانستن فلسفه غرب در حوزه بسیار زیادتر از قدیم است، یادآور شد: به موازات این رشد، توجه به حقوق غرب افزایش یافته است. ولی با کمال تأسف این نگرانی وجود دارد که گرایشها واشتیاقات اخیر، کم توجهی به دانش اسلامی را موجب شود .
دکتر محقق داماد تاکید کرد: من معتقدم آنچه از یک طلبه انتظار اولیه است آگاهی و تخصص کافی در دانش اسلامی است و خدای ناکرده کسی ادعا کند که من یک دانشمند اسلام شناسم ولی از قرآن آگاهی نداشته باشد و یا از تاریخ اسلام و فقه و اصول و فلسفه و عرفان و بالاخره ادبیات اسلامی چیزی نداند اما هر چه دلت می خواهد از کریپکی، ویتکنشتایین و غیره برای شما بگوید این خجالت آور است.
وی افزود: نکته دوم اینکه این اشتیاقی که در طلاب جوان برای فلسفه جدید ایجاد شده با نبودن استاد مواجه است. در ایران امروز افرادی که به فلسفه غرب آشنایی کامل داشته باشند چندان زیاد نیستند. هر چند عده ای تاریخ فلسفه غرب را خوانده اند ولی فیلسوف غیر از کسی است که تاریخ فلسفه خوانده باشد.
عضو فرهنگستان علوم در پاسخ به این پرسش که بحث احیاء سنت فلسفه اسلامی در چند سال اخیر بسیار گسترش یافته، با توجه به این نکته تا چه اندازه افرادی که در بحث فلسفه اسلامی پنهان بودند را می بایست طرح و بررسی کرد، گفت: جامعه اسلامی اگر پشتوانه فلسفی نداشته باشد موفق نخواهد شد که به اهدافش برسد. اگر کسی بپرسد که خدمات حکمای اسلامی به دنیا و اسلام چه بوده است خواهم گفت جوامعی که به فکر فلسفی و تعقل اهمیت می دهند را با جوامعی که به این گوهره اهمیتی نمی دهند مقایسه کنید قطعاً به ثمره پشتوانه فلسفی پی خواهید برد.
وی افزود: اگر حکمای ما مانند ابن سینا و خواجه نصیر و میرداماد و ملاصدرا نبودند ایران اکنون اسلام طالبانی داشت. حرکت این فلاسفه تشیع را به سوی فقه و اصول عقلانی سوق داده است. ما هرقدر درباره حکمایی که فیلسوف و افتخار جهان تشیع هستند کار کنیم حکمت اسلامی را احیاء کرده و خدمت به دین داری همراه با تعقل کرده ایم.(منبع: خبر گزاری مهر)


خان احمدی