پادشاه خردمند و صلح طلب ایرانی/ محمود جعفری دهقی (گروه ایران شناسی)

1392/7/23 ۱۶:۴۱

نظر رایج براین است که روز پانزده نوامبر سال پانصد و سی و هشت پیش از میلاد را به عنوان روز تاجگذاری کوروش کبیر است. کوروش کبیر، بنیان‌ گذار شاهنشاهی هخامنشی بزرگترین فرمانروایی عصر باستان بود که در بین سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر بخش گسترده‌ای از آسیا حکومت می‌کرد.

فرمان دادم بدنم را بدون تابوت به خاک بسپارند تا اجزاء پیکرم ذرات خاک ایران را تشکیل دهند.(کوروش کبیر)

نظر رایج براین است که روز پانزده نوامبر سال پانصد و سی و هشت پیش از میلاد را به عنوان روز تاجگذاری کوروش کبیر است.  کوروش کبیر، بنیان‌ گذار شاهنشاهی هخامنشی بزرگترین فرمانروایی عصر باستان  بود که در بین سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر بخش گسترده‌ای از آسیا حکومت می‌کرد. بنابر متن استوانه ای که به فرمان او در بابل نوشته شد وی فرزند کمبوجیه، فرزند کوروش، فرزند چیش‌پیش، شاه بزرگ انشان بود و خانواده‌ او همه از شاهان بودند. چند کتیبة کوچک که در دشت مرغاب باقی مانده او را از خاندان هخامنش معرفی کرده است.  به گزارش هرودوت، مادر او ماندانا دختر آستیاگ  بود و کوروش حاصل ازدواج وی با کمبوجیه یکم بوده‌است.

کوروش در این استوانه ضمن معرفی خود و دودمانش اظهار می‌کند که چگونه آرامش و صلح را برای مردم بابل، سومر و دیگر کشورها به ارمغان آورده و پیکر خدایانی را که نبونید از نیایشگاه‌های مختلف برداشته به نیایشگاه‌های اصلی آنها برگردانده‌است. نیایشگاه‌های ویران‌شده را از نو ساخته و مردمی را که اسیر پادشاه‌های بابل بودند به میهن‌شان بازگردانده‌است. استوانه کوروش در سال 1971 میلادی از سوی سازمان ملل متحد به زبان های رسمی ترجمه شد و در شهر نیویورک در تالار شورای امنیت قرار داده شد.

کوروش برای پارسیان پدری مهربان، برای ماد ها سروری گرانقدر، نزد بابلیان، برگزیدهٔ مردوک، و نزد یهودیان، مسح ‌شدهٔ خداوند بود. کوروش محبوبترین شاه پارس و بنیانگذار یک امپراتوری جهانی بود. به سنت و ادیان سرزمین‌های فتح شده احترام می‌گذاشت. او پدری مهربان،  فاتحی بزرگ،  سیاستمداری باهوش و حکمرانی آرمانی به شمار می رود. هنگامی که سه امپراتوری بزرگ ماد، لیدیه و بابل را سرنگون کرد هیچ ‌کدام از سه فرمانروا، نه آستیاگ، نه کرزوس و نه نبونید را نکشت، بلکه به تبعید آن‌ها بسنده کرد و حتی برای آن‌ها زندگی شاهانه‌ای فراهم آورد. این رفتار در جهان باستان بی‌سابقه بود و تا زمان کوروش هرگز اتفاق نیفتاده بود. فتوحات کوروش آن چنان امپراتوری پهناوری ایجاد کرد که تا کنون به گستردگی و عظمت آن دیده نشده. هنگامی که کوروش با قشون خود وارد بابل شد با مردم به مهربانی رفتار کرد و ادیان آنها را محترم شمرد. بنابراین مردم با شادی و اشتیاق به مراسم تاجگذاری او حاضر شدند. هنوز می توان فریاد غوغا و غریو شادی مردم را در این مراسم با شکوه از خیابان های بابل شنید. 

کوروش پادشاهی خردمند و صلح طلب بود. این ویژگی در روزگاری که شاهان و رهبران کشورهای دیگر دست و پاها و گردن مردم را قطع می کردند آنچنان شگفت آور و متعالی بود که بازتاب آن برای همیشه در جهان به یادگار ماند. کوروش بزرگ در ایران ظهور نمود و با کمک و همکاری ایرانیان قدرتمندترین کشور جهان آنروزگار را بنا ساخت و  ریشه تجاوز به ایران را خشکانید . کوروش مردم را به توحید و ستایش خرد و دانش ترغیب نمود. وی بر این باور بود که انسان در انتخاب دین آزاد است. بدین سبب پس از ورود به هر کشوری مردمانش وی را ناجی خداوند و فرزند صالح پروردگار خطاب نمودند. نام وی در تورات و قرآن نیز آمده است . در تورات وی به نام کوروش فرزند صالح خداوند نام برده است و در قرآن به نام ذوالقرنین ذکر شده است .

امروزه زندگی و اندیشه های کوروش پس از 26 سده برای مردم ایران و غیر ایران از تقدس و احترام خاصی برخوردار است که شاید در مقامی پس از پیامبران و پیشوایان دینی قرار گرفته است. وی تاریخ و مردم ایران را بسان ستاره ای درخشان در اسمان تاریک باستان روشن نمود. بطوری که در پی این همه آشوب ها و مخاطرات از گزند نیستی در امان مانده است. امید که نام این سرزمین همواره پایدار و برقرار باد!