کاری که باگفتگوی تمدن ها کردیم / صادق خرازی

1392/6/31 ۱۰:۰۱

قریب 18 سال قبل فیلسوف تاریخ دان دانشگاه هاروارد امریکا مقاله ایی نوشت تحت عنوان درگیری تمدنها ، وی پیش بینی توام با نسخه ایی می کرد که جهان در اینده شاهد جنگ وستیز میان تمدن ها وفرهنگ ها و مذاهب خواهد بود او از یگپارچگی فرهنگ ها و مکانیزم های جهانی شدن فرهنگ سخن می گفت. طی دو ماه بیش از چند هزار نقد تند به مقاله ساموئل هانتیگتون نوشته شد

قریب 18 سال قبل فیلسوف تاریخ دان دانشگاه هاروارد امریکا مقاله ایی نوشت تحت عنوان درگیری تمدنها ، وی پیش بینی توام با نسخه ایی می کرد که جهان در اینده شاهد جنگ وستیز میان تمدن ها وفرهنگ ها و مذاهب خواهد بود او از یگپارچگی فرهنگ ها و مکانیزم های جهانی شدن فرهنگ سخن می گفت. طی دو ماه بیش از چند هزار نقد تند به مقاله ساموئل هانتیگتون نوشته شد. درست در همان هنگام فرانسیس فوکویاما سخن از پایان تاریخ می کرد ، در آن روزگار اهل علم و دانش مکتب برنارد لویس را می شناختند؛ مکتب شیگاکو را می شناختند؛ همه با بیم برای اینده سخن می گفتند ، چنان این مقاله اقالیم فکری ومراکز تحقیقاتی را در نوردید که خود قصه پر غصه هفت گنبد افلاک شد.
ان ایام من در ینگه دنیا مشغولیت داشتم. شبی از شب های سرد زمستان استخوان سوز نیویورک استاد نامدار جامعه شناسی دکتر احمد اشرف که دو سال افتخار شاگردی ایشان را داشتم و هم اینک در هشتاد سالگی در تکاپوی علمی هنوز چابک قلم و با ذهنی فربه تر از من مشغول تدریس است، بسراغم امد و مقاله ایی به دستم داد و گفت تازه تازه است؛ از تنور درامده است.داغ است. جنگ طلبان و مروجان خشونت وحشت ، جهان را به خون اتش می خواهند بکشند . من مقاله را خواندم و تاصبح نخوابیدم فردایش سه کپی از مقاله مزبور به دکتر کمال خرازی ، برادر فاضل محقق مجتبی امیری وحی،د و به دوست دیگرم فیلسوف مورخ جوان ان رورگار دکتر حسین کمالی که در عنفوان جوانی کتاب منطق اکتشاف علمی پوپر را ترجمه کرده بود و  اهل فهم ودرد ایمان است دادم. همه تاکید داشتند مساله مهمی است.
مجتبی امیری وحید فوری مقاله را ترجمه و به همراه دهها رد ونقد، کتاب درگیری تمدنها را در سال 1374 چاپ کرد. من مقاله اصلی را برای جناب اقای خاتمی فرستادم. سپس کتاب مجتبی امیری را هم برایشان ارسال نمودم. در ان ایام اصلا کسی نمی دانست سید عزیز ما روزگاری بر کرسی ریاست جمهوری کشوری می نشیند که منادی مهمترین پارادایم جهانی گفتگو خواهد بود.
جناب اقای خاتمی ریس جمهور شد و از همان آغاز درد الام بشریت را داشت. ومیگفت جهان را بایست به گفتگو دعوت کرد. او طرح دیالوگ تمدنها را با برخی از دوستان به مشورت گذارد. همو در سازمان ملل متحد رفیع ترین منبر جهان ، سخن از دیالوگ کرد و الحق جهان استقبال کرد. ولی در خود ایران مثل خیلی چیز های دگر با حواشی و فرعیات از اصل موضوع، برخورد شد.
هم اکنون صدها کرسی دانشگاهی و دهها مرکز تحقیقاتی و بین المللی در جهان پیرامون گفتگوی تمدنها فعالیت می کنند ولی دریغ و صد دریغ متولیان دولت نهم ودهم. آنها چنان با این مرکز برخورد کردند که قوم مغول با ایران !
بگذریم. در دوره خودمان هم اتفاقاتی افتاد که زیبنده این مقوله جهانی نبود. اکنون سازمان ملل، مرکز گفت وگوی تمدنهای خاتمی را جدی تر از خودمان گرفته و جالب است که بدانید در دوران مهجوری ، اسپانیا مدعی تمدن لاتینیته و غرب و ترکیه مدعی تمدن اسلامی شدند و آمدند پروژه انحرافی ائتلاف تمدنها را مطرح کردند.