«یک» یا «یه»/ نصرالله پورجوادی

1392/6/31 ۰۹:۱۷

پریروز در دفتر نشر میراث مکتوب دو نفر از دوستان دربارۀ «یک» و کاربرد ناصحیح آن که امروز بسیار متداول شده است بحث می کردند. وارد بحث آنها شدم و گفتم که این «یک» مرا هم آزار می‌دهد و پارسال در یکی از حسب حالهایم در فیس بوک متذکر شدم که «یک» در زبان فارسی در پنجاه شصت سال اخیر بر اثر ندانم کاری مترجمان معادل «a» انگلیسی به کار می‌رود

پریروز در دفتر نشر میراث مکتوب دو نفر از دوستان دربارۀ «یک» و کاربرد ناصحیح آن که امروز بسیار متداول شده است بحث می کردند. وارد بحث آنها شدم و گفتم که این «یک» مرا هم آزار می‌دهد و پارسال در یکی از حسب حالهایم در فیس بوک متذکر شدم که «یک» در زبان فارسی در پنجاه شصت سال اخیر بر اثر ندانم کاری مترجمان معادل «a» انگلیسی به کار می‌رود، در حالی که «یک» معادل one است نه a. مثلاً جملۀ I bought a computer را ترجمه می کنیم به «یک کامپیوتر خریدم» در حالی که قدیمی‌ها می گفتند کامپیوتری خریدم. اشکال ترجمۀ فوق این است که اگر کسی بگوید I bought one computer ما باز هم ترجمه می کنیم به «من یک کامپیوتر خریدم»، در حالی که جملۀ دوم صحیح است نه جملۀ اول. جملۀ اول را باید گفت «کامپیوتری خریدم». به هر حال، این غلط آنقدر مصطلح شده که گاهی به نظر می‌رسد که حذف «یک» جمله را از فصاحت دور می‌سازد. من به آن دوستان پیشنهاد کردم که ما بیائیم «a» انگلیسی را «یه» (به جای «یک») بگوئیم، همانطور که در مکالمه و محاوره می‌گوئیم، و "یک" را مانند قدیمی ها معادلone بگیریم. مثلاً جملۀ I bought a computer را بگوئیم "من یه کامپیوتر خریدم" که معادل همان "کامپیوتری خریدم" است. با این کار ما در واقع حرفی یا کلمه‌ای به زبان فارسی اضافه می کنیم تا کلمه‌ای که قبلاً داشتیم، و معنای مهمی را می رساند، در زبان خود از کار نیاندازیم. با بعضی از دوستان خود در فرهنگستان زبان و ادب هم این پیشنهاد را مطرح کرده ام. هنوز مخالفتی با آن نشده است ولی می دانم که این پیشنهاد هیچ وقت عملی نمی شود. حسن فیس بوک این است که آدم حس می کند جائی هست که می تواند پیشنهاد خود را مطرح کند ولو این که عملی نشود.

L