مسجد تاریخی بالاجاده در آستانه تخریب

درحالی که کارشناسان مسجد جامع روستای بالاجاده کردکوی را متعلق به اواخر دوره قاجار می‌دانند، میراث فرهنگی گلستان این بنا را فاقد ارزش برای ثبت اضطراری و حفاظت از تخریب اعلام می‌کند. 
چندی پیش گزارشی با موضوع «طرح هادی بلای جان بافت تاریخی روستای بالاجاده شد» در خبرگزاری مهر منتشر شد. در این گزارش کارشناسان به اجرای طرح هادی انتقاد کرده و خواستار اجرای این طرح متناسب با الگوی معماری روستا شده بودند. برخی کارشناسان در این رابطه می‌گویند چند سالی است که از طرح هادی روستای بالاجاده گذشته بنابراین نیاز است تا بازنگری انجام شده و طرح جدیدی تهیه شود.
به‌گفته این صاحب‌نظران یکسری از عناصر شاخص مانند تک بناها و محورهای تاریخی ارزشمند روستای بالاجاده با استناد به طرح مصوبی که ۱۲سال از تهیه آن گذشته تخریب شده و این روند بدون توقف همچنان ادامه دارد. این‌بار پای مسجد جامع روستا به‌عنوان قدیمی‌ترین بنای تاریخی بالاجاده برای تخریب به میان آمده است.
مسجد جامع که به‌اعتقاد کارشناسان قدیمی‌ترین بنای روستا هم به شمار می‌رود، در سال‌های گذشته بخشی از آن برای ساخت مسجدی جدید تخریب شد و امروز هم به گفته برخی اهالی روستا قرار است تخریب کلی برای آن انجام شود.
درحالی که بسیاری از کارشناسان معتقدند یکی از عوامل پویایی بنا گره زدن اثر تاریخی با زندگی مردم است، چند سالی می‌شود که این مسجد تاریخی به‌دلیل قدیمی بودن، بلا استفاده و بدون حفاظت و نگهداری مناسب به حال خود رها شده است. اما موضوع  به‌همین‌جا تمام نمی‌شود چراکه خبرهایی مبنی بر تخریب این بنا به گوش می‌رسد؛ اقدامی که در صورت اجرا منجر به از بین رفتن قدیمی‌ترین اثر تاریخی این منطقه خواهد شد.
درهمین رابطه یک کارشناس ارشد معماری خواستار حفظ و نگهداری مسجد تاریخی روستای بالاجاده شد و گفت: نیاز است میراث فرهنگی گلستان برای حفاظت از این اثر آن را در فهرست ثبت اضطراری قرار دهد.
محدثه میرحسینی با بیان این که  مسجد جامع روستای بالاجاده متعلق به اواخر دوره قاجار است، افزود: به گفته مسئولان قرار است با تخریب این مسجد میدان روستا وسیع‌تر شود.
وی با بیان این نکته که بافت روستایی گسسته بوده و بناهای قدیمی آن به‌صورت دانه‌های پراکنده از هم هستند، افزود: این پراکندگی دانه‌ها باعث شده که اتفاقا عرض معابر نسبتا زیاد باشد و مشکلی برای تردد خودرو وجود نداشته باشد.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: میراث فرهنگی این امکان را دارد که بسته به ارزش‌های تاریخی و معماری این بنا را به‌عنوان قدیمی‌ترین مسجد روستای بالاجاده به‌صورت اضطراری ثبت کند و چون مسجد مالک شخصی ندارد مشکلی برای ثبت آن نخواهد بود.
وی با بیان این که مشابه این اقدام سال ۸۴ در شهر گرگان هنگام ساخت پارکینگ طبقاتی نعلبندان اتفاق افتاد، گفت: بااجرای این طرح قرار بود مقبره میر کتولی تخریب شود تا دسترسی از خیابان شهدا به نعلبندان راحت‌تر باشد اما با ثبت اضطراری مقبره کتولی از تخریب بنا جلوگیری شد. وی با بیان این نکته که وقتی شرایط این‌گونه باشد برای جلوگیری از هرگونه اقدام ابزاری وجود ندارد، افزود: جلوگیری از تخریب بنا تنها به میراث فرهنگی منوط نمی‌شود بلکه به اهالی و دهیاری روستا هم مربوط است.این مسئول گلستانی در توضیح این نکته که برخی کارشناسان مرمت، مسجد جامع را متعلق به اواخر دوره قاجار می‌دانند، گفت: اینکه گفته می‌شود بنا متعلق به دوره قاجار است باید مستند به سوابق باشد اما ظاهرا آنچه اکنون موجود است گواه این امر نیست. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان با بیان این نکته که بازهم این موضوع را پیگیری خواهد کرد، افزود: در صورت امکان برای جلوگیری از تخریب تلاش خواهیم کرد.

 قانون