1394/3/17 ۱۰:۲۸
شهرستان آبیک با وسعتی بالغ بر 1534 کیلومتر مربع در 50 کیلومتری شرق شهر قزوین و در 90 کیلومتری غرب تهران قرار دارد و در حدود 9/8 درصد از مساحت استان قزوین را به خود اختصاص داده است. این شهرستان در حوزه مرکزی ایران بین ۳۶ درجه و ۱۸ درجه عرض شمالی، ۵۰ درجه و ۴۱ درجه طول شرقی خط استوا قرار دارد.
آبیک از شمال به طالقان و از غرب به ساوجبلاغ و از جنوب به بويین زهرا و نظر آباد و از سمت شرق به قزوین محدود می‌شود. این شهرستان در کنار دو مسیر ترانزیتی مهم کشور یعنی بزرگراه تهران به قزوین و خط راه‌آهن تهران به تبریز قرار دارد. آبیک در مناطق كوهستاني تا 2500 متر ارتفاع و در مناطق دشتي تا 1500 متر از سطح دريا ارتفاع داشته و ارتفاع متوسط آن ۱۰۰۸ متری از سطح دریاست.آبیک سال ۱۳۸۰ خورشیدی از بخش به شهرستان تبدیل شد و در حال حاضر دارای ۲ بخش مرکزی و بشاریات، ۲ شهر آبیک و خاکعلی، ۵ دهستان بشاریات شرقی، بشاریات غربی، زیاران،کوهپایه غربی و کوهپایه شرقی و ۱۶۲ آبادی است. حفاری‌های انجام گرفته توسط باستان شناسان در تپه‌های زاغه در غرب این شهرستان نشان دهنده آن است که از حدود ۷۵۰۰ سال قبل این منطقه مسکون بوده است. درباره وجه تسمیه آبیک نیز اهالی قدیمی این منطقه می‌گویند چون در قدیم آب خوبی در این منطقه وجود داشته و آب آن زبانزد مردم بوده به آب یک (آبیک) مشهور شده است.
از جاذبه های طبیعی آبیک می‌توان به منطقه فشگلدره، روستای زرگر با مردمی دارای زبان رومانلو، منطقه زیبا و ییلاقی زیاران، مسیر رودخانه بهجت‌آباد، روستاهای آتانک، کهوان، حاجی آباد، دارالسرور و روستاهای پلکانی وندر و توداران اشاره کرد. روستای احمدآباد، محل زندگی و درگذشت دکتر محمد مصدق از توابع آبیک است. امامزاده ابراهیم (ع) در روستای ابراهیم آباد، مقبره رئیس المجاهدین در جاده ترانزیت قدیم، امامزاده احمد و محمود روستای قشلاق، امامزاده علی شکرناب(ع)، کافر قلعه، امامزاده سبزه پوش، حمام و آب انبار ابراهیم آباد بخش بشاریات، حمام و آب انبار خاکشان و گرمابه تاریخی زیاران که اغلب ثبت ملی شده‌اند،از دیگر آثار تاریخی و ابنیه شاخص این منطقه است. از آيین‌ها و مراسم سنتی شهرستان نیز می‌توان به آيین مافی صبح روز عاشورا در روستای زیاران و مراسم طشت گذاری که در آغاز ماه محرم برگزار می‌شود اشاره داشت.
حمام حمام و مراسم سنتی هالای و دبو دبو نیز بازی‌های مهم بومی و محلی رایج در منطقه هستند. جاجیم بافی، سبد بافی، گلیم بافی و قلاب بافی از دیگر هنرهای سنتی این منطقه است.شهرستان آبیک به دلیل برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب، وجود اراضی حاصلخیز قابل کشت و نیز برخورداری از منابع آبی از جمله قطب‌های کشاورزی استان است و سالانه بالغ بر ۲۴ هزار هکتار زمین آن زیر کشت محصولات مختلف زراعی از جمله گندم، جو، ذرت، کلزا و یونجه می‌رود.
علاوه بر این، یکی از مراکز مهم برای پرورش دام و طیور در استان و حتی کشور محسوب می‌شود. سرانجام اینکه برخلاف تصور عمومی، شرکت سیمان آبیک بر طبق تقسیمات کشوری در محدوده شهرستان نظر آباد استان البرز و نه حوزه استحفاظی شهرستان آبیک استان قزوین قرار دارد .
احمدآباد ؛ میزبان همیشگی پیر احمدآبادی
شاید معروف‌ترین روستای شهرستان آبیک، احمدآباد باشد. روستایی که مقبره یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌‌های معاصر ایران یعنی دكتر محمد مصدق در آن قرار گرفته است. احمدآباد در سال‌های پایانی قرن گذشته ملک عضدالسلطان پسر مظفرالدین شاه و شوهر خواهر دكتر مصدق بود تا اینکه وی املاك خود در اراك را با آن معاوضه كرد. او سپس این اراضی را احیا و با ساخت قلعه، آن را به ملك ییلاقی خود تبدیل كرد. مصدق پس از ساخت روستای نوبنیاد، آن را به نام پسر ارشدش، «احمدآباد» نامید. رهبر جبهه ملی ایران در همان زمان حیاتش اراضی احمدآباد را به صورت مساوی بین فرزندانش تقسیم كرد و آنان هم به هنگام اصلاحات ارضی، آن را بین رعایای احمدآباد تقسیم کردند. حدود بیست هكتار از اراضی احمدآباد هم که از مستثنیات اصلاحات ارضی محسوب شد، پس از پیروزی انقلاب اسلامی توسط مهندس احمد مصدق بین ساكنان احمدآباد تقسیم شد.این داستان خود احمد آباد بود اما داستان حضور دکتر مصدق در این روستا هم جالب است. گویا تقدیر چنان بود كه مصدق، احمدآباد را بنا كند تا دوران مقاومت در برابر استبداد را در این قلعه خودساخته بگذراند. او با به سلطنت رسیدن رضاشاه، سال‌های ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۹ خورشیدی را به طور متناوب در احمدآباد سپری كرد تا كمتر در گزند تیررس دیكتاتور باشد اما سرانجام پس از فرخی یزدی و مدرس، نوبت وی شد تا او هم به خراسان که فراموشخانه مخالفان رضاشاه بود، تبعید شود. چندی پس از این ایام سر وکار، «ارنست پرون» همدم محمدرضای ولیعهد به بیمارستان نجمیه، موقوفه مادر مصدق افتاد. سر وکاری که باعث شد در پایان دوران درمان، دكترغلامحسین مصدق، رهایی پدر از تبعیدگاه بیرجند را اجرت معالجه پرون قرار دهد.بدین گونه بود که رضاشاه گفت: «به احمدآباد برود و در آنجا هم بمیرد.»
اما سرنوشت به گونه‌ای دیگر رقم خورد. رضاشاه از ایران رفت و مصدق به تهران بازگشت. این وضعیت ادامه داشت تا اینکه پس از وقايع ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مصدق بازداشت، محاكمه و سه سال زنداني شد. پس از آن بود كه رهبر جبهه ملی ایران بار دیگر به احمدآباد تبعید شد و بدین گونه دوران حبس خانگی که تا مرگ ادامه داشت، آغاز شد. او هرچند در این دوران محدودتر از ایام تبعید رضاشاهی بود و حتی اجازه نداشت از محدوده قلعه خارج شود اما بازهم نگران ملت بود و این نگرانی‌ها را در قالب‌‌هایی چون برنامه‌ریزی درباره امور بیمارستان نجمیه و نظارت بر اقدام اهل سیاست و مبارزان گرد آمده در جبهه ملی دوم بروز می‌داد. این وضعیت ادامه داشت تا اینکه آرزوی پدر در دوره پسر به وقوع پیوست و مصدق در احمدآباد درگذشت و بر اساس جور زمان در همان سالن پذیرایی عمارت احمدآباد به صورت امانی مدفون شد. دفنی امانی که هنوز هم تغییری در وضعیت آن رخ نداده تا احمدآباد؛ میزبان پیر احمدآبادی بماند.
رئیس المجاهدین؛ مشروطه خواه آبيك
یکی از بناهای تاریخی شهرستان آبیک مقبره رئیس المجاهدین است. این بنا که در 25کیلومتری جاده قزوین- تهران واقع شده مدفن میرزا حسن شیخ‌الاسلام است. او فرزند میرزا مسعود شیخ‌الاسلام از علمای تراز اول قزوین در عهد ناصرالدین شاه بود که مشی سیاسی مخالف پدر داشت و رهبر آزادیخواهان و مشروطه‌طلبان این خطه محسوب می‌شد. میرزا حسن به دلیل مجاهدات و جانفشانی‌های فراوانی که در براندازی نظام استبدادی از خود نشان داد، به «رئیس‌المجاهدین» ملقب شد. میرزا حسن مردی ظلم‌ستیز و مردم‌دوست بود و به ساختن تأسیسات عام‌المنفعه همت می‌گماشت. وی در سال 1336 هجری قمری از دنیا رفت و در آرامگاهی که برای خود ساخته بود، مدفون شد. بنای این مقبره آجری بوده و در دو طبقه ساخته شده است.
شکرناب؛مدفن نوه امیرالمومنین(ع)
امامزاده علی شکرناب (ع) یکی از معروف‌ترین امامزاده های استان قزوین است. بنای مقبره امامزاده علی که اهالی آن‌را فرزند (عون بن علی ) و نوه حضرت علی (ع) می‌دانند در روستای شکرناب در ۲۵ کیلومتری جاده قزوین – کرج فرعی شوسه‌ای به طول ۱۶ کیلومتر قرار دارد. این امامزاده در محوطه گورستان روستا واقع شده که از توابع شهرستان آبیک بوده و ۴۰ کیلومتر از قزوین فاصله دارد. بنای بقعه هشت ضلعی و دارای طول تقریبی هر ضلع ۸۰/۷ متر است. جرزها و طاق نماهای خارجی با قوس‌های تیزه‌دار قاب‌سازی شده‌اند. داخل حرم نیز به شکل هشت ضلعی است و روی هر ضلع آن طاق‌نمایی دیده می‌شود، گنبد رک ترک‌دار آجری روی مرقد امامزاده قرا گرفته است.
توداران؛ماسوله آبیک
هر وقت صحبت از روستاهای پلکانی می‌شود همه به یاد ماسوله، ابیانه، کنگ و اورامانات تخت می‌افتیم اما آبیک هم روستایی این گونه دارد. روستای توداران که در مسیر اتوبان قزوین – تهران و ١١ کیلومتری روستای بهجت‌آباد قرار گرفته را باید نزدیک‌ترین روستای پلکانی ایران به پایتخت دانست. معماری پلکانی روستای توداران به طور کلی شباهت‌هایی با روستای ماسوله استان گیلان و روستای اتان منطقه الموت استان قزوین دارد.تفاوت معماری روستای توداران با روستای ماسوله این است که این روستا دارای خیابان‌ها و کوچه‌های بسیار باریک است که رفت و آمد از دل آنها صورت می‌گیرد ولی پشت‌بام‌ها مسیر رفت و آمد نیست و از سقف خانه‌ها برای جابه‌جایی و تردد استفاده نمی‌شود.
روزنامه قانون
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید