اعظم کیان افراز به دبا گفت: آقای جنتی ما ناشران را نگران کرده است

1392/6/13 ۱۳:۴۷

نظارت بعد از چاپ طرحی است که قرار است توسط وزیر جدید جایگزین حذف ممیزی ها شود. این طرح که گویی نویسنده و مترجم را تا حدودی از دغدغه ممیزی ها می رهاند اما مسئولیت ناشران را سنگین تر می کند از سوی ناشران مورد نقد قرار گرفته است.

نظارت بعد از چاپ طرحی است که قرار است توسط وزیر جدید جایگزین حذف ممیزی ها شود. این طرح که گویی نویسنده و مترجم را تا حدودی از دغدغه ممیزی ها می رهاند اما مسئولیت ناشران را سنگین تر می کند از سوی ناشران مورد نقد قرار گرفته است. اعظم کیان افراز که مسئولیت نشر افراز را به عهده دارد معتقد است که یکی از نقد های موجود به این طرح بحث نبود قانون مدونی برای ناشران است و این یعنی افزوده شدن دغدغه دیگری به تمام دغدغه های کمر شکن ناشران.

طرح پیشنهادی وزیر ارشاد جدید مبنی بر برداشتن ممیزی و نظارت بعد از چاپ به نوعی موجب نگرانی هایی در ناشران شده است این نگرانی ها از کجا نشأت می گیرد؟

توجه به اینکه ممیزی ها می خواهد حذف شود در ابتدای امر خوشحال کننده است. اما باید دید این روند چگونه می خواهد ادامه پیدا کند. شاید در مجوع این طرح اتفاق خوب و مثبتی به نظر بیاید اما هنوز معلوم نیست بعد از چاپ کتاب چه اتفاقات، و احتمالاً خطراتی برای ما ناشران به وجود خواهد آمد. در اصل انگار کسی به گرفتاری های حقوقی و مالی این قضیه برای ناشران توجه نکرده است.

این تغییرات می تواند نتایج مثبت بسیاری را برای نویسندگان و مترجمان به همراه داشته باشد مثلاً حذف اعمال سلیقه ای در ممیزی ها یکی از نکات مثبت این تغییر خواهد بود که همیشه نویسنده ها و ناشران از آن شکایت داشته اند.

اینکه تازه کتاب بعد از چاپ و انتشار خوانده شود برای ناشری که روی این کار سرمایه گذاری کرده سنگین تمام می شود. قبول دارم که تا به حال اعمال ممیزی ها سلیقه ای بوده اما با تغییر این روند قانون مدونی هم وجود ندارد که من به عنوان ناشر بتوانم به آن مراجعه کنم و با ارجاع به آن کتاب ها را قبل از انتشار اصلاح کنم. از این رو ما نمی دانیم این شیوه چگونه خواهد بود. حذف ممیزی های جزئی مثل تغییر کلمات می تواند یک اتفاق مثبت باشد اما سپردن ممیزی ها به ناشران بار اضافه ای بر دوش آنها است.

البته این قول هم داده شده است که سختگیری ها کمتر بشود.

این بسیار خوب است اما من باید اصول را بدانم و این نیازمند یک قانون کامل با جزئیات واضح است. ما نمی توانیم هر کتابی را منتشر کنیم تازه بعد از اینکه ارشاد به کتاب گیر داد بفهمیم مشکل از کجا بوده است. قانون ممیزی ها باید به قدری کامل باشد که برای ناشر خطوط قرمز را به وضوح مشخص کند و حتی جرایم تخلف ها را هم باید تعین کند. واگر نه با وجود مشکلات بسیاری که در این سالها دامن گیر ناشران شده است مثل مشکلات کاغذ، این نوع تصمیمات می تواند برای ناشر بسیار گران تمام شود. البته به نظر من آقای جنتی این مسائل را در نظر دارند و از مشکلات ناشران مطلع هستند. من با توجه به سخنان آقای روحانی در راستای تسهیل نشر کتاب به تحقق آن امید دارم اما این سخنان آقای جنتی درباره ممیزی ها قدری ما ناشران را نگران کرده است. این جریان می توانست بیشتر رویکرد نظارتی داشته باشد تا اعمال ممیزی. ما ناشران باید با بار حقوقی این تصمیم آشنا شویم.

درواقع شما با همان شیوه پیشین یعنی اعمال ممیزی ها قبل از چاپ و انتشار موافق هستید؟

ببینید شیوه قبلی برای ما راحت تر بود ما فقط از متن کتاب پرینت می گرفتیم و برای وزارت ارشاد می فرستادم و برای انتشار از سرمایه گذاری روی آن کتاب اطمینان داشتیم. این فیلتر خیال ما را راحت کرده بود و کمتر دیده می شد که ناشری پایش به مجادله باز بشود یا مسئله اش قضایی شود.  با این تغییر، برخورد و توجیه نویسنده و مترجم بدون داشتن هیچ قانون مدونی مشکل است که تازه این یک بخش این قضیه است.

    پیشنهاد شما به عنوان یک ناشر برای بهبود این تغییرات چه می تواند باشد؟

پیشنهاد من این است که اصول کلی باید برای ناشر تدوین شود ما باید بدانیم در امر ممیزی چه مباحثی دقیقاً مورد نظر ارشاد است. البته قانونی در شورای عالی انقلاب وجود دارد که به موارد کلی اشاره دارد، اما ما نیاز داریم که با خطوط این قواینن آشنا بشویم. نکته دیگر این است که جزئیات این طرح باید کاملاً برای ناشر مشخص شود مثل اینکه آیا ناشر باید در نهادهای دولتی پاسخگو باشد یا نه. یا اگر خطایی صورت گرفت چه مجازاتی خواهد داشت. خطوط قرمز نشر هم باید مثل خطوط قرمز مطبوعات روشن باشد.به هر حال ما امیدواریم بار حقوقی این مسئله برای ناشر کم باشد و ما مجبور نشویم به خاطر کلمات هم پاسخ بدهیم.