غلامرضا كاشي : گفتمان‌سازي كار دولت نيست‌

1392/6/6 ۱۰:۰۷

محمدجواد غلامرضا كاشي، استاد علوم سياسي پيروزي شعار «اعتدال» در انتخابات رياست‌جمهوري اخير را فرصتي تاريخي براي كشور خواند و در عين حال تاكيد كرد كه اگر قرار باشد در راهي كه در آن قرار گرفته‌ايم تجربه گذشته را تكرار كنيم قطعا موفق نخواهيم شد. كاشي بر ضرورت عدم اصرار براي ساختن گفتماني براي اعتدال تاكيد كرد و گفت: «اساسا اعتدال يك گفتمان نيست بلكه يك روش است و ما بايد از اين روش در راستاي رقابت گفتمان‌هاي موجود در جامعه استفاده كنيم. اعتدال روشي است كه مي‌تواند مجال بروز و ظهور به گفتمان‌هايي كه در جامعه وجود دارد را بدهد. »

محمدجواد غلامرضا كاشي، استاد علوم سياسي پيروزي شعار «اعتدال» در انتخابات رياست‌جمهوري اخير را فرصتي تاريخي براي كشور خواند و در عين حال تاكيد كرد كه اگر قرار باشد در راهي كه در آن قرار گرفته‌ايم تجربه گذشته را تكرار كنيم قطعا موفق نخواهيم شد. كاشي بر ضرورت عدم اصرار براي ساختن گفتماني براي اعتدال تاكيد كرد و گفت: «اساسا اعتدال يك گفتمان نيست بلكه يك روش است و ما بايد از اين روش در راستاي رقابت گفتمان‌هاي موجود در جامعه استفاده كنيم. اعتدال روشي است كه مي‌تواند مجال بروز و ظهور به گفتمان‌هايي كه در جامعه وجود دارد را بدهد. »
اين استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به اينكه به نظر مي‌رسد تركيب دولت آقاي روحاني شباهت بسيار زيادي به تركيب دولت دوران آيت‌الله هاشمي دارد ابراز اميدواري كرد كه اعتدال روحاني از جنس اعتدال هاشمي نباشد. كاشي براي نمونه به مساله سنت و مدرنيته اشاره كرد و گفت: «آقاي هاشمي معتقد بود كه نيازي نيست ما تمام مدرنيته را بپذيريم و از سوي ديگر معتقد بود ضرورتي ندارد تمام سنت را نيز دربست قبول كنيم. آقاي هاشمي معتقد بود تا حدودي از دنياي مدرن و تا حدودي از عالم سنت براي اداره كشور بهره بگيريم. اما واقعيت اين است كه اين امر شدني نيست. شايد اگر مي‌شد خوب بود اما نمي‌شود.»
كاشي همچنين بر اينكه وظيفه دولت گفتمان‌سازي نيست و اگر بخواهد اين كار را انجام دهد آن را ضايع خواهد كرد، گفت: دولت بايد فضا و بستري را براي رشد و بالندگي گفتمان‌ها و امكان تضارب آنها با يكديگر فراهم كند. وي همچنين تاكيد كرد كه گفتمان‌سازي كار روشنفكران است و نه دولتمردان. كاشي همچنين افزود: مقصود ما بايد اين باشد كه نظام سياسي خود را از هژمون كردن اعتدال دور كنيم و اعتدال اين استعداد را دارد كه نظام سياسي به اين موقعيت برسد.
 وي با بيان اينكه گفتمان كردن اعتدال اتفاقي است كه فرصت تاريخي را از ما مي‌گيرد، ادامه داد: اعتدال در اقتصاد، ‌سياست، فرهنگ و جامعه يعني از دال مركزي اعتدال مفاهيم و گزاره بسازيم و آنها را به هم متصل كنيم تا تكليف خود را در همه عرصه‌ها تعيين كنيم. اين استاد دانشگاه گفت: مفاهيم ناظر بر جعل گفتمان از مباني نظريه مفهوم گفتمان غافل است و مباني نظريه مفهوم گفتمان ناظر به اين موضوع است كه جامعه وجود ندارد و جامعه عرصه تنازعات عميق ساختاري، تاريخي و پرنشدني است. و صورت‌بندي‌هاي مفهومي و گزاره‌ها گرد صورت بندي‌هاي تنازعات جمع مي‌شوند و به تنازعات فعليت سياسي مي‌بخشند.
 كاشي تاكيد كرد: ما تجربات زيادي درباره اعتدالگرايي داريم، ولي اعتدالگرايي مي‌تواند تجربه تازه‌يي باشد؛ يك تجربه ما از اعتدال مربوط به ساختن صورت‌بندي‌هاي گفتماني است كه تلاش مي‌كند همه شكاف‌هاي اجتماعي را در خود منحل كند. يك تجربه ديگر اين است كه در اين جدال گفتماني يك سر جدال بر سر ديگر توفق پيدا كند. مثلا طبقات فرودست و فرادست و سنتي‌گرايان و مدلگرايان. اما حاصل اين چيست. حاصل تجربه هشت ساله تطبيق با هشت سال ديگر شود و حاصل اين است كه گروهي خود را در كانون قرار مي‌دهد و گروه ديگر را در حاشيه و تمام اين صورت‌ها در شكل گفتماني پيش مي‌آيد.
وي با بيان اينكه ما يك تجربه اعتدالگرايي در 30 سال گذشته داريم، تصريح كرد: اميدوارم اين اعتدالگرايي از جنس آن اعتدالگرايي نباشد؛ دوره آقاي هاشمي به يك معنا اعتدالگرايي از جنس آنچه آقاي روحاني به ميان آورده پيشينه و سابقه‌يي دارد و به دوره آقاي هاشمي سبق مي‌برد؛ اعتدالگرايي دوره آقاي هاشمي يعني نه خيلي مدرن و نه خيلي سنتي باشيم و يك مقدار از اين و يك مقدار از آن كافي است. اين استاد دانشگاه اظهار داشت: مهم‌ترين شانس در عرصه سياسي اين است كه ميدان حكمت و عرصه سياست را حتي الامكان از تنازعات گفتماني بكاهيم و حوزه حكومت را به عقل بروكراتيك و تكنوكراتيك و به حوزه علمي نزديكتر كنيم.
كاشي اضافه كرد: بايد چند محور را بيان كنيم كه اين اعتدالگرايي آن اعتدال نباشد؛ اعتدال گفتمان نيست، بلكه يك روش است كه ايجاد تنوعات گفتماني را به منزله يك فرصت مي‌داند. همچنين كاهش اعتدال به جاي فكر كردن به تنوعات و تعارضات گفتماني موجود به منزله فرصت بايد ديده شود و تلاش شود كه حتي الامكان از تعلق صرف به آن مستقل عمل شود و اجازه، فرصت و امكانات هر چه بيشتر و غني ظاهر شدن تمام گفتمان‌ها را فراهم كند. وي خاطرنشان كرد: همچنين اعمال اقتدار و حتي خشونت در مواقعي كه تنوعات گفتماني و فرآيند رقابت بين تنوعات خود را در صورت‌هاي خشونت آميز ظاهر مي‌كند خشونت سياسي مشروعيت مي‌يابد لذا با صرف نظر كردن از مفهوم گفتمان اعتدال اين شانس اعتدال را از جامعه نگيريم.