سید حسن خمینی: اخلاق ریشه اعتدال است

1392/6/2 ۱۰:۲۷

فرزند یادگار امام گفت: اینکه عنوان می‌کنند میز به کسی وفا ندارد، درست است؛ دوره‌ها می‌آیند و می‌روند و بسیاری آمدند و رفتند، اما تنها چیزی که از آنان باقی ماند، خدمتی بود که کردند.

فرزند یادگار امام گفت: اینکه عنوان می‌کنند میز به کسی وفا ندارد، درست است؛ دوره‌ها می‌آیند و می‌روند و بسیاری آمدند و رفتند، اما تنها چیزی که از آنان باقی ماند، خدمتی بود که کردند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی در شصت‌وهفتمین اجلاس شورای مرکزی دانشگاه آزاد در واحد نجف‌آباد، خطاب به جمع حاضر اظهار کرد: برای دوره مدیریتی ارزش قائل باشید، چراکه تا چشم بر هم بگذارید دوره مدیریت که هیچ، حتی عمر هم سر می‌آید؛ ناگهان بانگی برآمد و خواجه بمرد. ارزش این دوره را بدانید و به آن به عنوان یک دوره خدمت و ارزشمند برای دستگیری از دیگران نگاه کنید.
وی تصریح کرد: دوره ما دوره علم‌گرایی است، اما این علم همانطور که رفاه آورده، در نقاطی از جامعه برای بسیاری از انسان‌ها موجب آرامش و سعادت نشده است و ما دینداران ممکن است سعادت را به قالبی دیگر و مادی‌گرایان به گونه‌ای دیگر تعریف کنند.
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد با بیان اینکه "هرگاه علم را از اخلاق جدا کردند، نتیجه‌ای به بار آورده که تمام عالمان از نتیجه آن به ستوه آمدند"، اظهار کرد: ارزش علم بی‌تردید جزو والاترین ارزش‌هایی است که انسانیت با هر نوع مکتب و هر نوع فلسفه فکری در محیط خود تعریف کرده است، همچنین علم اگر از اخلاق چه اخلاق دینی و چه اخلاق غیردینی در هر جامعه‌ای جدا شد، معضلات جامعه را از جهتی کم و از جهتی زیاد کرده است.
سیدحسن خمینی ادامه داد: سخن من امروز در باب اخلاق در محیط های علمی است. ما در محیط های علمی باید فضایی تعریف شده از اخلاق برای خود ارائه دهیم. به عنوال مثال وقتی می‌گوییم سرقت بد است، در محیط های علمی نیز سرقت معنی دارد و هر نقل قول بدون منبع از هر کسی یک نوع سرقت است. استاد و دانشجو اگر مطلب خود را از کسی می‌گیرند، باید بگویند چه میزان از منابع خود استفاده کرده‌اند.
فرزند یادگار امام (ره) با بیان اینکه "اخلاق ریشه اعتدال است همیشه در مرز افراط و تفریط، خط اعتدال قرار دارد"، گفت: سخن امروز من اخلاق عمومی نیست، بلکه سخن من در باب اخلاق در محیط های علمی است. ما در محیط های علمی باید اخلاق را برای خودمان تعریف کنیم.
وی با تاکید دوباره بر اینکه "نقل قول بدون منبع، سرقت است"، خاطرنشان کرد: استاد یا دانشجو تعهد دارد که اگر مطلبی را از کسی گرفته است نقل کند و انجام ندادن این کار نوعی بی‌اخلاقی در محیط‌ های علمی است.
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد، یکی دیگر از اصول اصلی اخلاق در محیط های علمی را وفای به عهد عنوان کرد و افزود: یکی از مصادیق وفای به عهد این است که کم‌کاری نکنیم. استادی که تعهد دارد در یک فضای علمی زمان مشخصی را کار کند، اگر کمتر کار کند وفای به عهد نکرده است.
سیدحسن خمینی ادامه داد: بر این اساس، استادی که تعهد داده است در محیط علمی 30 ساعت کار کند، اگر کمتر از این میزان کار کند وفای به عهد نکرده است. یکی از رذل‌آمیزترین افعال غیراخلاقی، حسد است که به افراد زیردستی هم می‌رسد. اگر رفیق من و شما از ما بهتر بود با حسد آمیزه نکنیم و رفتار خودمان را تابعی از حسد نفسانی خودمان قرار ندهیم و به تخریب علمی نپردازیم.
سیدحسن خمینی با بیان اینکه "خودآرایی یکی از معضلات درونی همه است"، خاطرنشان کرد: این منیت آغاز انحراف است. میان ما و سعادت، همین "من" فاصله است.
وی درباره اخلاق علمی در محیط های دانشجویی نیز گفت: لازم است به اخلاق در محیط های دانشجویی که رهبر معظم انقلاب هم به آن تاکید داشتند، اهمیت زیادی داد چون بحث حقیقت‌جویی است. اینکه انسان چشم به روی حقیقت ببندید، رذیله‌ای اخلاقی است و باید از آن دوری گزید.
فرزند یادگار امام(ره) همچنین اظهار کرد: درباره تقلید هم باید گفت که تقلید باید در امور کارشناسی انجام شود و در امور علمی امر مذموم است. بر همین اساس هیچ مرجع تقلیدی در اصول دین تقلید را تجویز نکرده است زیرا اصول دین مربوط به اندیشه است نه علم. اینکه بی‌دلیل حرفی را بپذیریم، یک امر مذموم است و اخلاق حکم می‌کند که در محیط علمی از تقلید کورکورانه بپرهیزیم.
وی در عین حال با بیان اینکه "رد بی‌دلیل هر سخن نیز امری مذموم است"، یادآور شد: امام در نامه خود به یادگارشان می‌گویند کراماتی را که از بزرگان می‌شنوی انکار نکن. دلیل این سخن، نبود استدلال کافی برای رد آن کرامات است، اما در بسیاری از محیط های دانشگاه‌های ما تعصبات کورکورانه وجود دارد و دلیل رد کردن بسیاری از حرف‌ها همین است. رد هر چیزی که رنگ و بوی به ظاهر متجددانه ندارد، اشتباه است؛ همانطور که عکس این مساله هم قابل قبول نیست.
سیدحسن خمینی درباره اهمیت نقدپذیری و نقد منصفانه نیز اظهار کرد: دوری از این دو، دوری از فضای اخلاقی است. پذیرش حرف درست یکی از اصول اخلاقی در محیط های علمی است. همانطور که نمی‌شود حرف غیرخود را بی‌دلیل رد کنیم، نمی‌توانیم حرفی را هم بی‌دلیل بپذیریم.
وی با اشاره به موضوع شجاعت در محیط های علمی گفت: خیلی‌ها ممکن است به راحتی از هر چیزی نگذرند در حالی که امام می‌فرمود اینکه می‌گویند حرف مرد یکی است، درست نیست بلکه حرف مرد دوتاست. بر این اساس، این جمله که حرف مرد یکی است، ریشه در تعصبات کور جامعه دارد. چرا اگر ما امروز اشتباه کردیم، فردا به آن اعتراف نکنیم؟ یکی از دلایلش این است که ما فکر می‌کنیم اگر امروز به اشتباهمان اعتراف کنیم، جامعه می‌گوید هرچه او تا به امروز گفته، همه اشتباه است. البته لازم است که مستمع هم خود را آماده شنیدن اشتباه کند.
فرزند یادگار امام(ره) با اشاره به اینکه "ما در دستورات دینی خودمان گوهر نابی به نام علم داریم"، خاطرنشان کرد: تلاش در جهت علم را بی‌تردید "جهاد" می‌دانیم اما اگر این علم را از اخلاق جدا کنیم چیزی به دست نیاورده‌ایم بلکه مار در آستین پرورش داده‌ایم و آنچه از طریق آن به دنبال سعادت بوده‌ایم، موجب بدبختی خودمان شده است. ما باید اخلاق را همواره به گوهر علم بیاراییم که از آن ارزش به دست می‌آید.
وی ادامه داد: اخلاق در علم، کارکردهای خاص خود دارد و یکی از آنها حقیقت‌جویی است که به عنوان یکی از لوازم زندگی اخلاقی است.
سیدحسن خمینی با قرائت یکی از شعرهای سعدی شیرازی گفت: به گفته سعدی منشأ همه رذایل در خوف و طمع است و اگر آنها را از درون خود بیرون بریزم، دیگر از چیزی بیم نداریم.