1392/5/30 ۰۹:۲۹
داوود فیرحی نزدیک به 26 سال است که در بدنه دانشگاه های کشور مشغول فعالیت است او معتقد است که در 8 سال ریاست جمهوری احمدی نژاد و ریاست وزیران او بر دانشگاهها آسیب های جدی به اجزاء دانشگاه ازجمله اساتید، داشجو و مقوله های پژوهش و آموزش وارد آمده است. او که معتقد است دخالت های بی جای سیاست‌های جناحی و دولتی عامل اصلی این آسیب ها است برای برون رفت از این وضعیت، بازگشت به وضعیت سال 84 را پیشنهاد می دهد. گفتگوی سایت مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی را با او می خوانید:
دانشگاه ها در این چند سال اخیر شاهد تغییرات و تحولات بسیاری بوده اند که با مذاق دانشگاهیان سازگار نبوده است. تغییراتی را که انتظار می رود در دولت جدید به آن توجه ویژه ای شود چیست؟
به عنوان کسی که مدت ها است در دانشگاه هستم باید بگویم اتفاقات 8 سال گذشته را می توان درباره چند مسئله اساسی مطرح کرد؛ مثل مدیریت، پژوهش، آموزش، دانشجو، هیئت علمی و اخلاق که تمامشان در این چند سال با سیاست های غلط آسیب دیده اند.
در این 8 ساله مدیریت ها مبنی بر اصطلاح خودی و غیر خودی بوده است. این نوع مدیریت نظم پیشین دانشگاه ها را از روال عادی خارج کرد. پیش از این مدیران گروه ها توسط اعضای علمی همان گروه و با مشورت انتخاب و هیئت علمی نیز با تایید و صلاح دید اعضای دانشگاه جذب می شدند. در کل مدیریت دانشگاه در خود دانشگاه صورت می پذیرفت که بر اساس نیاز ها و با در نظر گرفتن صلاح دانشگاه تصمیم گیری ها انجام می شد. اما این روال به هم ریخت و دانشگاه ها از بالا مدیریت شدند. این اتفاق باعث حاکم شدن هویت جناحی در دانشگاه ها شد.
با دخالت های سیاسی و سیاست های جناحی در امور دانشگاه ها موافق هستید؟
طبیعی است که خیر. تاثیر سیاست گذاری های کلان بر دانشگاه ها امری طبیعی است. اما با اعمال سیاست های جناحی در دانشگاه ها مخالف هستم. ما در دهه چهارم انقلاب قرار داریم ازاین رو اساتیدی که هم اکنون در دانشگاه ها مشغول هستند همه با اسلام و اهداف انقلاب آشنا هستند پس اینکه بخواهیم آنها را با اهداف جناحی از هم مجزا کنیم بسیار اشتباه است. متأسفانه در این چند سال ایدئولوژی های جناحی در حوزه آموزش هم دخالت کردند و با ورود به بحث آموزشی، آن را ضعیف کردند به ویژه علوم انسانی ما از این دخالت ها بسیار آسیب دید.
یکی از مباحثی که مطرح است و در این چند سال در حقش بسیار اجحاف شده بحث رشد و توسعه علوم انسانی در دانشگاه ها بوده و تاثیری که در کیفیت آموزش به همراه داشته اند.
این امر خطرناک است. چراکه علوم انسانی مدیریت کلان جامعه ما را به عهده دارد. علوم انسانی عهده دار تیین و تبین بینش اشخاص و جامعه است و علوم تجربی عهده دار پیشبرد تکنولوژی است. هیچ جای دنیا تکنولوژی بدون بینش امکان ندارد چون مفید و موثر نخواهد بود و به ابزار قدرت تبدیل می شود.
انتظار و امید ما این است که علوم انسانی از ایدئولوژی های افراطی و جناحی پاک شود. ایدئولوژی هایی که با اسم دین و همراهی با نظام سیاسی کشور جلو می آیند اما هیچ وقت اینگونه رفتار نمی کنند و فقط آسیب می رسانند. علوم انسانی را باید از کمند دولت های جناحی رها کنیم تا بتواند رشد کند. مسئله دیگر امر پژوهش در دانشگاه است که به شدت تحت تاثیر ممیزی های شدید رو به افول گذاشتند.
یکی از تغییرات موجود که قول آن داده شده است بحث برداشتن ممیزی ها از کتابها است. اما از لزوم کاهش ممیزی ها در دانشگاه ها بحثی به میان نیامده است.
ممیزی هایی که برای فعالیت های پژوهشی در دانشگاه های ایران وجود داشت بسیار سخت و سنگین بود به گونه ای که در این چند سال جلوی توسعه و پیشرفت فعالیت های پژوهشی در دانشگاه ها را گرفت. البته پژوهش هایی که به صورت فردی شکل می گرفت مشکلی نداشتند و تا حدودی بار پژوهشی دانشگا ها را هم به دوش کشیده اند. اما تعداد بسیاری از محققان و پژوهشگران دانشگاهی مجبور می شدند کارهای خود را خارج از دانشگاه منتشر کنند. در واقع ممیزی هایی که در دانشگاه ها وجود دارد سخت تر از ممیزی هایی است که وزارت ارشاد اعمال می کند. مسئله بعدی که باید به آن اشاره کرد مشکلاتی است که در این چند سال دامنگیر اعضای هیئت علمی دانشگاه ها شده بود.
بحث استخدام هیئت علمی توسط وزارت علوم را هم می توان جز این دسته از مشکلات قرار داد؟
بله، مشکل استخدام هیئت علمی در دانشگاه ها هم به همان وجود مشکل در مدیریت باز می گردد. از وقتی که استخدام ها را از دست گروه های علمی دانشگاه ها درآوردند، مشکلات بسیاری در گروه ها و بدنه دانشگاه به وجود آمده است. تجربه نشان می دهد اساتیدی که به انتخاب اعضای دانشگاه وارد دانشگاه می شوند بسیار در گروه و مجموعه موثر تر عمل می کنند چراکه گروه های علمی دانشگاه بر اساس نیاز علمی و هم فکر بودند اشخاص با دیگر شخصیت های علمی حاضر در دانشگاه دست به انتخاب می زنند. اما اساتیدی که توسط وزارت علوم جذب شده اند کسانی بودند که همفکر با اعضای گروه نبودند و این خود در گروه و در بین اساتید آن تنش ایجاد می کند. از سوی دیگر مجبور کردن دانشگاه ها برای استخدام اساتید باعث شد که دانشگاه بسیاری از اساتید مجرب خود را به اجبار بازنشسته کنند و این حرکت گروه های علمی را به هم می ریخت.
مشکل دیگری که در این چند سال دامن گیر دانشگاه ها بود احساس ناامنی بود که شامل حال دانشجویان می شد، همچنین القا حس ریاکاری یا دورویی در بین دانشجویان در این چند سال شدت گرفت. آنها مجبور بودند در ظاهر خودشان را مطابق سیاست های وزارت علوم نشان دهند در صورتی که در باطن معلوم بود که به آن اعتقاد ندارند. این رفتار یک نوع عدم انطباق در ظاهر و باطن دانشجویان پدید می آورد. سیاست های اعمالی وزارت علوم اخلاق دانشجویان را خراب کرده است.
از نظر شما یک دانشجو برای بیان اعتقادات خودش و آنچه به شخصه هست آزادی مورد نیاز را ندارد؟
من نمی گویم که دانشجو را باید رها کرد تا با هر نوع اعتقادی که دارد یا ممکن است او را خراب کند پیش برود. اما این دوگانگی دانشجویان را بسیار آزار می دهد حتی این حس در بین بچه های مذهبی بیشتر احساس می شود. علاوه بر این بی اخلاقی هم در دانشگاه ها گسترش پیدا کرده است. رفتار غیر صحیح وزارت علوم باعث شده بود که تندروی در دانشگاه عادی شود و تنش و بد بینی در بین اساتید و دانشجوها زیاد بود و رواج این نوع اخلاق در دانشگاه بسیار کاهنده بود.
بسیاری از اساتید و شخصیت های فعال دانشگاهی معتقدند که باید دست سیاست را از دانشگاه ها کوتاه کرد و به این سمت پیش رفت که نه تنها هیئت علمی و روسای گروه ها به دست خود دانشگاهی ها انتخاب شود بلکه رئیس دانشگاه ها وحتی وزاری علوم هم باید از طریق این گروه به رئیس جمهور معرفی شوند.
این انتظار دوری است بهترین راه این است که از تجربه های تایید شده دیگر کشورها در این امر بهره ببریم. این ایده آرمان خوبی است اما باید کم کم پیش رفت ما باید واقعیت ها را بپذیریم . اول باید از هیئت علمی و روسای گروه ها شروع کنیم بعد به این هدف برسیم.
یعنی دانشگاه ها باید اول به عقب بازگردند و انتخاب هایی که در 8 سال گذشته حقشان بوده را پس بگیرند و بعد دوباره بحث مطالبات جدید را مطرح کنند. درواقع ما باید 4 سال دیگر هزینه کنیم تا به 8 سال گذشته بازگردیم؟
جاماندگی ما از رشد و توسعه تا این حد نیست اما به هر حال نیاز به یک روند عقب گرد در این مسیر داریم. البته یک عقب گرد اصلاحاتی، اصلاحاتی که از جنس جناحی نباشد بلکه با تعامل اعتدالی این اصلاح اتفاق می افتد. ما اول باید اموری را که تخریب شده اند بازگردانیم.
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید