سعید لیلاز به دبا گفت: هسته ای شدن ایران باید سرسختانه را پیگیری کنیم

1392/5/28 ۱۱:۵۴

در پی يازدهمين انتخابات رياست جمهوری و پيروزی حسن روحانی، شماری از نمايندگان جامعه مدنی ايران تحت طرحی با عنوان «جنبش مدنی ضد تحریم» با امید به اینکه کشورشان می تواند از فضايی تازه برخوردار شود به تلاش برای تاثير گذاری بر سياست بين المللی ايران روی آورده اند

در پی يازدهمين انتخابات رياست جمهوری و پيروزی حسن روحانی، شماری از نمايندگان جامعه مدنی ايران تحت طرحی با عنوان «جنبش مدنی ضد تحریم» با امید به اینکه کشورشان می تواند از فضايی تازه برخوردار شود به تلاش برای تاثير گذاری بر سياست بين المللی ايران روی آورده اند. شماری از اقتصاد دانان از جمله آقايان غنی نژاد، سعید لیلاز، بهکيش، مشايخی و جبل عاملی مبتکر يا پشتيبانان این طرح هستند. سعید لیلاز با تبیین اهداف این جنبش توضیح می دهد که هم اکنون فضایی ایجاد شده است که می توان با تلاشی مستمر چنین جنبشی را در ایران به پیش برد.

ضرورت ایجاد این جنبش را از سوی جوامع مدنی ایران در چه می دانستید؟

تا الان ما گرایش روشنی در درون دولت و حتی در بخش هایی از حکومت مبنی بر اینکه مخالف عملی و واقعی این تحریم ها هستند، نمی دیدیم. علاوه بر اینکه غربی ها و در راس آنها آمریکا برای به زانو در آوردن هرچه بیشتر اقتصاد و به تبع آن امور سیاسی خارجی ایران علاقه مند تحریم ایران هستند از نظر ما به دنبال آن در داخل ایران نیز گروه هایی در درون قدرت و به خصوص در درون دولت هم از این اتفاق بدشان نمی آید. 

عملاً شاهد بودیم که در 8 سال گذشته تحریم ها از داخل حمایت شده و از طریق رفتارها و اعلام مواضع متفاوتی که صورت گرفته حمایت شده اند. این اجماع جهانی که علیه جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته و این توفیق بی سابقه ای که ایالت متحده آمریکا بر علیه ایران به دست آورده ناشی از اراده ای بوده است که در داخل ایران وجود داشت، به خصوص در داخل دولت برای کمک کردن به آمریکا.

هم اکنون که یک دولت مصلح روی کار آمده که منافع آن با منافع ملت ایران در مخالفت با تحریم ها هم خوانی دارد جنبش مخالفت با تحریم ها موضوعیت پیدا می کند. طبیعی است که هر یک از ایرانی ها باید سعی کند به نوبه خودش حتی به اندازه سر سوزنی از فشار تحریم ها کم کند تا بتوانیم در وهله اول یک تصویر واقعی از آنچه که ایران در صحنه جهانی هست و واقعا می خواهد باشد به دست دهد.

اهداف ما در وهله اول این است که چیزی را که به عنوان روابط عمومی در 8 سال گذشته از دست داده ایم و به واسطه آن آمریکا را در رسیدن به هدفش همراهی کرده ایم و اجازه داده ایم که یک اجماع جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران شکل گیرد، دوباره به دست آوریم. ما باید فرهنگ واقعی خود را به دنیا معرفی کنیم من جمله باید تصوراتی را که ما را جنگ طلب، انزوا طلب و طرفدار آشوب و غیر حسابی می داند، تغییر دهیم و باید نشان دهیم که ملت ایران صلح دوست ترین ملت منطقه است.

هدف از تشکیل چنین جنبشی دست یابی به چه تاثیراتی در وضعیت داخلی ایران و وضعیتش در عرصه بین المللی بوده است؟

ایران ملتی است که در طول هزار سال گذشته هرگز اراده ای برای تجاوز به هیچ کشوری از همسایه های نداشته است و هر کاری کرده است در راستای دفاع بوده است. ایران از نظر نظامی برای حفظ موجودیت خودش همواره دفاعی برخورد کرده است. ما خواستار یک رابطه مسالمت آمیز با تمام همسایگانمان و البته تمام دنیا هستیم. به نظر من این اولین هدف است اما نه مهم ترین.

در اولین قدم ما باید روابط حسنه با دنیا برقرار کنیم و اجاع جهانی را که علیه ما ایجاد شده است بشکنیم و  یک بار دیگر در آن شکاف ایجاد کنیم و نشان دهیم که ملت ایران ملت صلح طلبی است. آقای احمدی نژاد به یکپارچگی دنیا علیه ایران کمک کرد  و اکنون ما باید این شکاف را مجددا ایجاد کنیم.

در وهله دوم از طریق کاستن فشار تحریم ها و با حرکت هایی در جهت صلح طلبی و نشان دادن مظلومیت واقعی ملت ایران به صحنه بین المللی اجازه ندهیم که اصل برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران زیر سوال برود یا متوقف بشود.

من دولت آقای احمدی نژاد را در مجموع نمی بخشم از این بابت که در 8 سال گذشته کاری کرد که ما هم اکنون به جایی رسیده ایم که بخشی از شریف ترین آحاد جامعه ایران و بخشی از شریف ترین کارشناسان و نخبگان ایرانی معتقد هستند که ما باید در زمینه هسته ای کوتاه بیایم تا بتوانیم تحریم ها را برداریم. در حالی که اگر ما ابتدا درست عمل کرده بودیم و از ابتدا در جهت منافع آمریکا در ایران قدم برنداشته بودیم در صحنه های جهانی هرگز مجبور نبودیم که به این شکل رفتار کنیم. پس بنابراین از نظر من هدف دوم این است که اصل مسئله هسته ای شدن ایران را سرسختانه پیگیری کنیم.پروژه ای که واقعا ارزش ملی دارد و از نظر من تنها متعلق به جمهوری اسلامی ایران نیست بلکه این پروژه متعلق به یک کشور است. چراکه این پروژه از سال 1335 راه افتاده است و از آن سال به این طرف ما برای این پروژه تلاش کرده و زحمت کشیده ایم.

جنبش ضد تحریم باید دنبال تبیین تصویری صلح آمیز از فن آوری هسته ای باشد. نه جنگ طلبی. ما باید صلح آمیز بودن این پروژه را به دنیا ثابت کنیم و نشان بدهیم ما ملتی هستیم که در عین اینکه پروژه های هسته ای خود را در نهایت استحکام جلو می­بریم ولی به هیچ وجه از تشنج آفرینی حمایت نمی کنیم.

اهداف جوامع مدنی در بحث تحریم ها تا چه حد با اهداف ملت و عموم مردم ایران همراهی و سازگاری دارد؟

پیش از به روی کارآمدن  دولت آقای روحانی ما قادر نبودیم که حقانیت خودمان را به دنیا ثابت کنیم یا نشان دهیم که ملت ایران واقعا ملتی است که نمی خواهد در صحنه جهانی آشوب و تشنج ایجاد کند. شما می دیدید که بدون اینکه هیچ تاثیر یا فایده ای داشته باشد و بدون اینکه کسی از ما بخواهد یا ماموریتی برای ما تعریف شده باشد ما در تمام 8 سال گذشته در صدد  تطهیر آدلف هیتلر و نازی ها بوده ایم. هیچ دلیلی نداشت که ما این کار را انجام دهیم اما عملاً در راستای منافع اسرائیل و علیه منافع ایران گام برداشتیم. گرچه این حالت ایجاد شده است اما می توانیم به دنیا بگوییم آنچه که از این به بعد در سیاست های بین المللی ایران در عرصه جهانی می بینند در واقع چیزی است که هدف ملت ایران است.

با این وجود وقتی جامعه های مدنی از سوی حکومت حمایت نمی شوند و تاریخ نشان داده است که جامعه های مدنی در ایران بسیار ضعیف بوده یا ضعیف عمل کرده اند چطور می توان چنین اهداف بالایی را از انها انتظار داشت؟

اول اینکه ما در ایران یک دوره استبداد 2500 ساله داشتیم. در چهار سال گذشته وضعیت اقتصادی خیلی بحرانی شد.ما تازه از این فضا داریم بیرون می آییم از این رو این انتقاد شما بسیار بجا هست. ولی باید اصرار داشته باشیم تا فضا به آهستگی و در آرامش باز بشود. من خودم مخالف این هستم که تند روی شود و مجددا افراط ها و اشتباهاتی که در سالهای 1376 تا 1380 انجام شد دوباره تکرار شود. ما باید با آرامش سعی کنیم تا به حکومت نشان دهیم که هیچ کس در این دنیا به اندازه یک ایرانی دلسوز ایران، جمهوری اسلامی ایرانی و قانون اساسی نیست و همه ایرانی ها دوست دارند کشور تحت رهبری آیت الله خامنه‌ای اداره شود. چرا با وجود 600 میلیار دلار درآمد بادآورده نفتی نباید لبخندی بر لبان مردم وجود نداشته باشد.

نقدهایی هم به این جنبش وجود دارد مثل نقدی که آرش نراقی وارد می کند مبنی بر اینکه اصلی ترین وظیفه نهادهای مدنی این است که به وقایع و مشکلات داخلی توجه کنند و بعد به تحریم ها واکنش نشان دهند. این موضوع را قبول دارید؟

من این مسئله را قبول ندارم چراکه اگر همین مسائل داخلی را هم بخواهیم رفع کنیم باید از سیاست های خارجی شروع کنیم یا حداقل یکی از فضاهایی که باید از این طریق به این قضیه پرداخت سیاست های خارجی است. یعنی همانطور که رئیس جمهور گفته است کلید حل مشکلات ایران، سیاست های خارجی است. پس ما هم باید از همین تحریم شروع کنیم. ما باید در داخل هم کارهایی در این زمینه انجام بدهیم مثلا کم کردن میزان وابستگی اقتصاد ایران به خارج. سیاستی که در 8 سال گذشته اتفاق افتاد و یک طرح کاملا روشن و برنامه ریزی شده در جهت افزایش وابستگی ایران به دشمنان کشور صورت بود. در نتیجه تولیدات داخلی حتما باید تقویت بشود، رفاه ملی تامین شود، شکاف طبقاتی کاهش پیدا کند، وضعیت معیشتی مردم بهبود پیدا کند و فروپاشی که در نظام بهداشتی صورت گرفته باید جبران و اصلاح شود. تمام این کارها باید صورت گیرد اما این موجب نمی شود که ما جنبش ضد تحریم را با تمام قوا تحریم نکنیم.