گفت و گوی «دبا» با دکتر اعوانی درباره سفر به چین

1392/4/29 ۱۱:۲۶

دکتر اعوانی که به تازگی از سفر علمی خود به چین بازگشته است، در گفتگو با خبرنگار دبا، سفرش را در راستای معرفی فلسفه و عرفان اسلامی و ایرانی به اساتید دانشگاه های چین بسیار موفقیت آمیز می داند.

دکتر اعوانی که به تازگی از سفر علمی خود به چین بازگشته است، در گفتگو با خبرنگار دبا، سفرش را در راستای معرفی فلسفه و عرفان اسلامی و ایرانی به اساتید دانشگاه های چین بسیار موفقیت آمیز می داند.

وی توسط موسسه مطالعات عالیه علوم انسانی دانشگاه پکن برای یک دوره تدریس به این دانشگاه دعوت شده بود. در دانشگاه پکن یک کرسی استاد ممتازی که توسط پروفسور رفاعی، در این دانشگاه تاسیس شده است وجود دارد و  هرساله یک استاد شاخص در حوزه فلسفه اسلامی را برای تدریس به این دانشگاه دعوت می کنند.

استادی که برای تدریس در این دانشگاه و در این مقام  دعوت می شود باید دارای یک سری ویژگی ها باشد. دکتر اعوانی با برشمردن این ویژگی ها می گوید «استاد مدعو علاوه بر ممتاز بودن، باید به زبان انگلیسی مسلط باشد، با تفکر و فلسفه چین آشنا باشد و بتواند فلسفه اسلامی و تفکر و فلسفه چینی را مطابقت داده و تدریس کند.»

 دکتر اعوانی سه ماه را در این دانشگاه به تدریس پرداخت و در این مدت دروس مختلفی را ارائه کرده است که از آن جمله فلسفه تطبیقی اسلامی- غربی و فلسفه تطبیقی این دو با تفکر و فلسفه چینی بوده است که وی با ارائه موضوعاتی به بررسی مباحث هستی شناسی و معرفت شناسی در این فلسفه ها پرداخته است.

دکتر اعوانی علاقه اساتید دانشگاه پکن به متون عرفانی و شناخت تفکر و اندیشه فلسفه اسلامی را قابل توجه می داند و می گوید «آنها از من خواستند که یک متن عرفانی برایشان تدریس کنم، من هم کتاب گلشن راز را انتخاب کردم و با ترجمه 200 بیت کتاب، در 16 جلسه به تدریس این کتاب پرداختم.»

این فیلسوف و متفکر ایرانی چند جلسه سخنرانی مفصل برای اساتید دانشگاه های پکن با موضوعیت فلسفه و عرفان اسلامی و فلسفه تطبیقی برگزار کرده است و آنها را با مبانی و اندیشه های آن آشنا ساخته است. یکی دیگر از فعالیت های دکتر اعوانی در سفرش به چین، تدریس در دانشگاه اقلیت های مذهبی به نام «مین سون» بود که در این مدت به ارائه تاریخ فلسفه اسلامی به زبان انگلیسی برای دانشجویان و اساتید آن پرداخته است.  

به گفته دکتر اعوانی دیدن ترجمه ای متعلق به 5 قرن پیش از یک کتاب عرفانی که با استفاده از اصطلاحات نو کنفسیوسی ترجمه شده بود، یکی از نکات جالب در سفرش بوده است. آنها از وی درخواست کرده اند تا این کتاب را به زبان انگلیسی ترجمه کند. خلاصه و ترجمه کتاب لوایح جامی در بخش عرفان ابن عربی و ارائه ان در 27 لایحه و همچنین معرفی کتاب های بسیاری در حوزه فلسفه اسلامی  و عرفان برای کتابخانه پکن از دیگر فعالیت های علمی دکتر اعوانی در چین بوده است.

دکتر اعوانی علاقه شدید دانشجویان چینی به عرفان و فلسفه ایرانی را بی نظیر توصیف می کند و توضیح می دهد که «دقت و علاقه آنها در کار ترجمه عرفان و فلسفه اسلامی بسیار شگفت انگیز بود. به عنوان مثال یکی از دانشجویان دوره دکتری ترجمه خود از کتاب حکمت الاشراق را به من نشان داد. او به زبان عربی بسیار مسلط بود و دقت و ظرافتی که در ترجه به خرج داده بود من را متعجب کرد. من با او هفته ای دو مرتبه قرار می¬گذاشتیم و حکمت اشراق را مرور می کردیم.»

دکتر اعوانی حضور علمی خود در چین را بسیار تاثیر گذار بر می شمارد و می گوید «حضور و فعالیتهایم در دانشگاه های پکن بسیار در جلب نظر آنها موثر بود و من هم از این حضور بسیار راضی بودم. در دانشگاه مین سون، دکترای افتخاری این دانشگاه به من اعطا شد همچنین دانشجویان نیز با لوح یادبودی از من تقدیر کردند و درخواست داشتند که ترم دیگر را هم به آنجا سفر کرده و به تدریس بپردازم. آنها می گفتند که ما تا به حال استادان زیادی را دعوت کرده ایم ولی فکر نمی کردیم که یک استاد ایرانی تا به این اندازه حضورش تاثیر گذار باشد. آنها علاقه بسیاری به ایرانی ها داشتند. این علاقه در بین مسلانان آنها به حدی بود که گویی پیشینه ای ایرانی دارند.»

* ایرانی ها در شناخت تفکر شرق غفلت داشته اند
دکتر اعوانی با قابل تحصین دانستن فعالیت های دانشگاه های چینی در شناخت فلسفه و عرفان اسلامی معتقد است که در ایران هیچ اقدامی برای شناخت تفکر و اندیشه شرقی نشده است و کارهای محدودی هم که تا به حال صورت گرفته متاسفانه هیچ عمقی ندارند. از نظر وی در شناخت تفکر نژاد زرد پوست مثل کشورهایی چون ژاپن، کره یا چین در ایران غفلت شده است.

متاسفانه توجه به آثار و فعالیت های صورت گرفته نشان می دهد که ایران بیشتر رو به سوی غرب داشته است و کمتر به بررسی و ارتباط اندیشه و تفکر با شرق پرداخته است. دکتر اعوانی با قبول این نظر توضیح می دهد که تنها ارتباط ایران با شرق زمان حمله مغول ها به ایران اتفاق افتاد و توضیح می دهد « در دو قرن حکومت مغول ها ما ارتباط وسیعی با شرق داشتیم. یکی از وظایف هولاکو خان در زمان قدرت گرفتن مغول ها این بود که دانشمندان ایرانی را به چین بفرستد. یکی از این دانشمندان خاجه نصیر بود که به خاطر اعتباری که داشت موفق به این کار نشدند. در رصدخانه خاجه نصیر دانشمندان از همه جای دنیا حضور داشتند از آفریقا، شام، عراق، سوریه و من جمله از چین. این نشان دهنده وجود ارتباط علمی با کشورهای دنیا است مخصوصا چینی ها که علاقه شدیدی به نجوم داشتند و بزرگترین منجمان دنیا ایرانی بوده اند. ایرانی ها در چین منشأ اثرات بسیاری بوده اند مثلا سلطان محمد خدابنده وقتی شیعه اثنی عشری شد در اسلام پذیری شرقی ها بسیار تاثیر گذار بود.»

کم کاری های ایرانی ها در شناخت تفکر شرق غیر قابل جبران است دکتر اعوانی با قیاس فعالیت دانشگاه های آنها در بحث ایران و اسلام شناسی در مقابل فعالیت های دانشگاه های ما در شناخت چین و اندیشه آنها می گوید «دانشگاه های چینی بسیار فعال هستند و محیط آزادی برای ارائه مباحث دارند. اما متاسفانه ما هیچ کار در این رابطه انجام نداده ایم. چین دارد به یکی از کشورهای درجه یک دنیا تبدیل می شود. کارهای که ما در رابطه با چین کرده ایم تنها در حدود یکی سری ترجمه های محدود است مثلا ما حتی مجله ای هم درباره چین شناسی نداریم و این خیلی بد است. البته سازمان ارتباطات هم اکنون اقداماتی را دارد انجام می دهد ولی برای انجام این کارها دیگر خیلی دیر است اما ضروری است.»

دکتر اعوانی به زودی متن سخنرانی و تحقیقاتش در چین در ارتباط با فلسفه اسلامی و فلسفه تطبیقی را به صورت کتاب در خواهد آورد و دانشگاه کاتولیک آمریکا قرار است آن را منتشر کند.