نخبه کیست؟ / دکتر محمد بقایی ماکان

1392/2/29 ۱۴:۰۵

نخبه کیست؟ / دکتر محمد بقایی ماکان

نخبه به کسی گفته می شود که در زمینه خاصی تخصص داشته باشد این واژه در متون پارسی از جمله مرزبان نامه به کار رفته که امروزه معادل برگزیده و « متخصص» به کار می رود، ولی اکنون که صحبت از نخبگان می شود به این معناست که کسی بر همه موضوعات نظری و عملی که در دانش بشری مطرح است اشراف دارد.


نخبه به کسی گفته می شود که در زمینه خاصی تخصص داشته باشد این واژه در متون پارسی از جمله مرزبان نامه به کار رفته که امروزه معادل برگزیده و « متخصص» به کار می رود، ولی اکنون که صحبت از نخبگان می شود به این معناست که کسی بر همه موضوعات نظری و عملی که در دانش بشری مطرح است اشراف دارد.


بنابراین نخست لازم است تکلیف نخبه با غیر نخبه روشن شود تا بحث در مراحل بعدی قابل دنبال کردن باشد. اما بر اساس تعریف درست کلمه نخبه می باید گفت جامعه ای می تواند از چنین شخصیت هایی بهره برداری کند که بنای اندیشه و آگاهی آنان بر اساس تخصص در حوزه های مختلف باشد.


نخبگان به مفهومی که ارائه شد نمی توانند معلم اخلاق باشند زیرا نخبگی، یعنی، تخصص در حوزه اخلاق جایی ندارد و انسان متخصص بیشتر متکی به عقل و دستاوردهای آن است تا ارزشهایی که در طول تاریخ به عنوان معیارهای اخلاقی به طور سنتی تثبیت شده اند که بسیاری از آنها مورد تأیید عقل نوین نیستند.


نخبگان مسئولیتی در رسانیدن آگاهی به جامعه خویش ندارند. چنین حرکتی اگر بتوانیم بر آن نام مسئولیت بگذاریم متوجه مدیران فرهنگی یک جامعه و سررشته داری آن است. زیرا نخبگان تولید اندیشه و آگاهی می کنند  ولی عرضه کننده و مروج آن نیستند، این وظیفه به عهده کارگزاران فرهنگی یک جامعه است که آنها را در میان آحاد مردم رواج و تسری دهند. برای مثال هیچ نویسنده، فیلسوف یا شاعری به این جهت اثری خلق نمی کند که به دست خویش آن را بگستراند بلکه پس از پدید آمدن آن اثر خود به خود مورد توجه مردم قرا می گیرد یا با اقبال عمومی مواجه نمی شود.


اما وظیفه ای که در این میان متوجه مدیران فرهنگی است شناخت ارزشهای واقعی فرهنگی جامعه خویش است که فقط در صورتی می تواند نمود پیدا کند که خود آنان نیز در حوزه کاری خویش از میان نخبگان برآمده باشند.

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

اخبار مرتبط

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: