گذرگاه مرگ شناسي / غلامحسين معتمدي

1392/2/21 ۰۹:۳۳

گذرگاه مرگ شناسي / غلامحسين معتمدي

مرگ شناسي با سلامت روان شناختي كسان درگير با فرآيند مردن اعم از افراد، خانواده ها، جوامع و فرهنگ ها سرو كار دارد. بنابراين مرگ شناسان توجه خود را به تمام جنبه هاي مرگ، زيستي ، روان شناختي و اجتماعي معطوف مي كنند.

با ظهور رنسانس، تفكر غربي از قرون وسطي فاصله گرفت و مرگ انديشي مذهبي آن دوران نيز كه ريشه در برخي سنت هاي فلسفي يونان باستان داشت كمرنگ شد. 

 
همراه با انسان محوري عصر رنسانس نگاه ها از مرگ به سوي زندگي معطوف شد تا جايي كه پس از سقراط و فلاسفه بعد از او كه اصل فلسفه را با انديشه مرگ عجين مي دانستند، اسپينوزا و امثال او برآن شدند كه انسان دنياي نو بايد به مرگ نينديشد و خرد ورزي او روي به زندگي داشته باشد.
 
    امّا فجايع، خشونت، سبعيت و كشتارهاي وسيعي كه در جنگ هاي جهاني اول و دوم روي داد و بدون دستاوردهاي تكنولوژيك دنياي مدرن امكان پذير نبود، زداينده تمام خوش بيني هاي قبلي و موجب آن شد كه نگاه ها دوباره به سوي مرگ بازگردد و تلخي مرگ بار ديگر ذائقه تفكر غرب را متاثر كرد. معهذا صرف نظر از تاملات فلسفي و انعكاس انديشه مرگ در آثار هنري و ادبي به طور كلي در سطح اجتماعي گرايش انكار كننده مرگ حاكم بود.
    و حتي در جامعه علمي نيز تا نيمه دوّم قرن بيستم موضوع مرگ يك تابو محسوب مي شد. 
 
روان شناس برجسته هرمان فيفل (Herman Feifel) با انتشار كتاب معروف خود «معناي مرگ» تابوي بحث در باب مرگ و مردن را شكست و پيشگام ظهور مبحثي جديد شد كه مرگ شناسي يا تاناتولوژي (Thanatology) نام گرفت. مرگ شناسي به عنوان عرصه يي بين رشته يي و مرتبط با رشته هاي گوناگون علمي مانند روان شناسي، جامعه شناسي، روانپزشكي، مردم شناسي، پزشكي، حقوق و. . . تا آنجا گسترش يافت كه برخي عناوين كلي تري مانند مرگ پژوهي يا جنبش مرگ آگاهي را براي آن پيشنهاد كردند. امروزه مرگ شناسي عرصه يي علمي و مدرسي است كه به تحقيق در با ب مرگ، مردن، ماتم، داغديدگي، رفتارهاي تهديدكننده حيات، خودكشي، بيماري هاي مهلك، و مشكلات بيماران روبه مرگ و بازماندگان آنان مي پردازد.
 
 به عبارت ديگر مرگ شناسي با سلامت روان شناختي كسان درگير با فرآيند مردن اعم از افراد، خانواده ها، جوامع و فرهنگ ها سرو كار دارد. بنابراين مرگ شناسان توجه خود را به تمام جنبه هاي مرگ، زيستي (فرآيندهاي بيولوژيك)، روان شناختي (عناصر احساسي، رفتاري و شناختي) و اجتماعي (تاريخي، فرهنگي و مباحث قانوني) معطوف مي كنند. 
 
نتايج گسترش اين عرصه به استفاده عملي از يافته هاي آن در نحوه مقابله با بيماران رو به مرگ، بازسازي تشكيلات مراكز درماني و تجديد نظر در برنامه هاي بهداشتي و درماني انجاميده است.
 
 يكي از وجوه مرگ شناسي، آموزش عمومي مرگ در سطح جامعه است كه هدف آن انتقال مفاهيم و دستاوردهاي اين عرصه به عموم مردم است تا موجب ارتقاي آگاهي افراد در اين باب و آشنايي با شيوه هاي درست مواجهه با مهم ترين پديده هاي زندگي يعني مرگ و مردن شود. نوشتارهاي اين ستون نيز با هدف آموزش مرگ به مخاطبان ارائه مي شود.

 

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

برچسب ها

اخبار مرتبط

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: