تضعيف نقش علوم انساني / دكتر غلامرضا اعواني

1392/2/18 ۱۴:۲۸

بعد از انقلاب تصميم گيرندگان حوزه فرهنگي كمتر از متخصصين حوزه علوم انساني هستند و بيشتر در حوزه فناوري تخصص و تجربه دارند و نقش علوم انساني تضعيف شده است. چنانچه اين وضعيت تداوم يابد به فرهنگ ما آسيب وارد مي شود. علوم مثل ظروف، به هم پيوسته و مرتبط با هم هستند.

وحدت فرهنگي ما با ورود فرهنگ غرب تا اندازه يي خدشه دار شد. فرهنگ يكپارچه يي در دويست سال گذشته داشتيم كه فرهنگ اسلامي و وحياني و قرآني بر آن حاكم بوده است و كم كم ايران مانند كشورهاي غربي و شرقي نظير فرهنگ هند و چين ناگهان با فرهنگ غرب مواجه شد.
    اين فرهنگ ها با سلطه نظامي، صنعتي و فرهنگي غرب تضعيف شدند. شاه عباس ، برادران شرلي را براي ساخت توپخانه براي مقابله با دولت عثماني به ايران دعوت كرد.
    دليل آن اين بود كه با وجود فرهنگ غني علمي، در زمينه تكنيكي ضعيف بوديم. فرهنگ شرقي با آشنايي با فرهنگ غربي در عين آنكه درعلوم انساني قوي بود اما به لحاظ فني و تكنيكي ضعيف بود و به ناچار شرق به دانش فني و امروزي روي آورد.
    در نتيجه اين مساله دانشجوياني براي تحصيل به غرب اعزام شدند و همراه با دانش، جهان بيني آنها نيز وارد شد و علم تحصيل شده نيز تقليدي بود تا عمقي، تحليلي و منتقدانه.
    در هند، چين و ايران عين همان نظريات اخذ و تدريس مي شد و بسياري از اين نظريه ها قديمي و در غرب منسوخ شده بودند.
    نظريه هايي كه آنها ديگر هيچ توجهي به آن نداشتند به عنوان نظريه هاي روز در شرق تدريس مي شد و غرب در علوم انساني بيش از يكصد سال عقب بود.
    چندي پيش كتابي درباره 50 متفكر و دانشمند امروز هند مطالعه مي كردم، ديدم جز يكي، دو نفر بقيه تا بن دندان غرب زده هستند و اصالت تفكر هندي را ندارند و به احتمال زياد اگر درباره متفكران ايراني چنين كتابي تاليف شود چنين نتيجه يي خواهيد گرفت. اين متفكرين نظريه ها را بدون نقد و نظر تكرار كرده اند.
    در نتيجه اين قبيل نگاه ها و عملكردها، تمدن ما و تمدن مشرق زمين يكپارچگي فرهنگي و وحدت خود را از دست داد و به تدريج به علت ورود نظريات غربي در اين كشورها دانش هاي مرتبط و متعلق به آن فرهنگ ها و تمدن ها خاصه در علوم انساني دچار خلاشد و نسل هاي جوان تر كمتر به سمت آنها سوق داده شدند.
    همچنين در ايران بعد از انقلاب نيز به تدريج شاهد غلبه تكنولوژي و فن سالاري هستيم كه ديگر علوم را تحت الشعاع خود قرار داده است.
    بعد از انقلاب تصميم گيرندگان حوزه فرهنگي كمتر از متخصصين حوزه علوم انساني هستند و بيشتر در حوزه فناوري تخصص و تجربه دارند و نقش علوم انساني تضعيف شده است. چنانچه اين وضعيت تداوم يابد به فرهنگ ما آسيب وارد مي شود. علوم مثل ظروف، به هم پيوسته و مرتبط با هم هستند.