تصمیم جدید دولت: کاهش بودجه نهادهای فرهنگی

1392/2/15 ۲۲:۴۴

بودجه فرهنگی کشور امسال هم مثل بقیه بخش‌های بودجه، با فراز و نشیب‌هایی مواجه است. کاهش 25‌درصدی بودجه نسبت به سال 91 که با احتساب تورم به 55‌درصد می‌رسد، مهم‌ترین تغییر در بودجه بخش فرهنگی بود،

بودجه فرهنگی کشور امسال هم مثل بقیه بخش‌های بودجه، با فراز و نشیب‌هایی مواجه است. کاهش 25‌درصدی بودجه نسبت به سال 91 که با احتساب تورم به 55‌درصد می‌رسد، مهم‌ترین تغییر در بودجه بخش فرهنگی بود، هر چند این، تنها تغییر بودجه‌ای نبود. دولت در لایحه پیشنهادی خود، بودجه چند بخش را به طور کلی حذف کرده؛ کانون پرورش فکری، نهاد کتابخانه‌های عمومی، موسسه پژوهشی و فرهنگی، هنر و ارتباطات و حوزه علمی دانشگاهیان ازجمله بخش‌هایی هستند که در لایحه پیشنهادی دولت، اعتباری برای آن‌ها در نظر گرفته نشده است، حالا مشخص نیست، فعالیت نهادی مثل کتابخانه‌های عمومی یا کانون پرورش فکری چطور ادامه پیدا خواهد کرد.

البته در بخش‌های معدودی از لایحه بودجه هم، افزایش چشمگیر بودجه اتفاق افتاده است؛ مثلا اعتبار کمک به اشخاص که برای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در نظر گرفته شده، سه‌برابر رشد داشته است.

در کنار این افزایش و کاهش‌ها، بودجه‌ بسیاری از مهم‌ترین مراکز فرهنگی کشور، بین 15 تا 30‌درصد کاهش پیدا کرده؛ در این میان، وزارت ارشاد 19‌درصد و حوزه هنری 25‌درصد کاهش بودجه داشته‌اند.

در شرایطی که دولت همواره از رویکرد و عملکرد صدا و سیما انتقاد کرده است، اما بودجه سازمان صداوسیما امسال تنها با کاهش دو‌درصدی بودجه مواجه است که شاید در مقایسه با سایر بخش‌ها، تغییر چندانی نکرده باشد؛ صداوسیما که به دلیل عادت کردن به پرخرجی همواره با مشکلات مالی مواجه بوده و مسئولان آن، همیشه گوشه چشمی به مجلس داشته‌اند تا بودجه‌شان را زیاد کند.

تغییر قابل توجه دیگر بودجه فرهنگی در اعتبار تخصیص داده‌شده به سازمان حج و زیارت است. این سازمان که تامین بودجه‌اش مردمی است، در لایحه پیشنهادی دولت، 31‌درصد افزایش بودجه داشته که با توجه به کاهش بودجه‌های مهم فرهنگی کمی سوال‌برانگیز است.

 اما از سوی دیگر، بودجه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با همه گستردگی آن پنج‌درصد کم شده است؛ دولت که همواره تاکید داشته به این سازمان بها می‌دهد، بودجه میراث فرهنگی را پنج‌درصد نسبت به سال گذشته کاهش داده، این در حالی است که مسئولان این سازمان می‌گویند حتی بودجه سال قبلشان را کامل نگرفته‌اند و فقط نیمی از بودجه 91 را دریافت کرده‌اند.

البته در کنار آن بودجه پژوهشگاه میراث فرهنگی 2/16‌درصد کاهش یافته و حتی بودجه شرکت توسعه جهانگردی و ایرانگردی که ذیل این سازمان فعالیت می‌کند، صفر شده است. دولت در لایحه بودجه 92، بودجه بخش‌های ورزشی را هم لحاظ کرده است؛

بودجه وزارت ورزش و جوانان، 17‌درصد و بودجه کمیته ملی المپیک، 10‌درصد نسبت به سال 91 کم شده است. البته این بودجه‌ها هنوز به تصویب کمیسیون تلفیق مجلس که وظیفه بررسی بودجه را دارد، نرسیده؛ بر همین اساس هم کمیسیون فرهنگی تلاش می‌کند با جابه‌جا کردن بخش‌هایی از بودجه، کسری اعتبار سازمان‌ها و نهادهایی را که بودجه‌شان به صفر رسیده تامین کند.

با این حال، بررسی جزییات بودجه فرهنگی در هر یک از این نهادها و سازمان‌ها به طور جداگانه می‌تواند تاثیر کاهش این بخش از بودجه را در وضعیت فرهنگی کشور نشان دهد؛ تغییراتی که هرچند ممکن است جزیی بنمایند اما در لایه‌های مختلفی از زندگی مردم، از فرهنگ کتابخوانی، اوقات فراغت، خوراک رسانه‌ای مناسب، سفر و گردشگری، ورزش و سلامتی تاثیرگذار خواهند بود.