جشن «اَمردادگان»؛ فصل سرور گیاهان بی شمار

1403/5/10 ۱۰:۱۸

«امردادگان» یکی از جشن‌های دوازده‌گانه است که در دهه اول مرداد برگزار می‌شود؛ روزی که نام روز و ماه یکی می شود. اَمرداد در زبان زرتشتی یا «اَمِرِتات» در اوستای پسین، یکی از فروزه‌ها، خرد و دانش اهورامزدا است که معنی نامیرایی، بدون زوال، بی مرگی و جاودانگی را به همراه دارد.

جشن جاودانگی دوران باستان از بی تعارف ترین جشن های سال، فارغ از دغدغەهای روتین زندگی و فرار از هوای گرم، دل سپردن بە نوای کوهستان و نفس همیشە زندە طبیعت از آیین‌های کهن و فراموش ناشدنی کردستان نشینان است، دیر زمانی است هر کردستانی به شکرانە وجود طبیعت بکر و زندە منطقه حضور در جشن مردادگان را به فال نیک بگیرد.

بنا به شواهد تاریخی، برخی افراد معتقدند که ریشه جشن‌های دوازده گانه، زرتشتی بوده اما عده‌ای نیز بر این باورند که نمی‌توان جشن امردادگان را جشنی زرتشتی دانست، زیرا این جشن به باورهای اسطوره‌ای مردمان فلات ایران و به پیش از زرتشت برمی‌گردد و یک جشن ایرانی و  یک عامل مهم در ترغیب گردشگران برای بازدید از تنوع آب و هوایی، بافت جغرافیایی، شیوه زندگی و جنس تلاش مردمان ناحیه است.

دل سپردن بە نوای کوهستان و نفس همیشە زندە طبیعت، از آیین های کهن و فراموش ناشدنی در کردستان است و اینجا هر فردی دوست دارد دل به طبیعت بسپارد و به شکرانه حضور در هوای پاک و طبیعت سالم جشن بگیرد.

با وجود این‌که مردادماه فصل میوه‌های رنگارنگ و آبدار تابستانی بوده است و همچنین در این ماه رودخانه‌ها به دلیل آب شدن یخ کوه‌ها پر آب می‌شدند باز هم مردم ترس از خشکسالی و قحطی را داشته‌اند. آن‌ها بر این باور بودند که با شکرگزاری از خداوند بزرگ می‌توانند از قحطی و خشکسالی نجات پیدا کنند. این جشن هنوز در میان زرتشتیان به مناسبت نگهداری از گیاهان با سرود و دعا و نیایش و به درگاه خداوند برگزار می‌شود.

برخی افراد بر این باور استوار هستند که ریشه جشن‌های دوازده‌گانه، زرتشتی بوده است؛ اما عده‌ای نیز بر این باور هستند که نمی‌توان ریشه جشن مردادگان را جشنی زرتشتی دانست؛ زیرا این جشن به باورهای اسطوره‌ای مردمان فلات ایران و به‌پیش از زرتشت می‌رسد و باید آن را یک جشن ایرانی دانست.

در مورد جاودانگی و زوال‌ناپذیری اهورامزدا، «بهروز بیگوند» در کتاب «جشن‌های فراموش‌شده ایران باستان» می‌گوید: در یادگارهای کهن ایرانی، از این روز و جشن ویژه آن آمده است«اَمردادِ بی‌مرگ، سرورِ گیاهان بی‌شمار است؛ زیرا او خویشاوندِ گیاه در گیتی است. گیاهان را رویانَد و رَمه‌ گوسپندان را افزاید؛ زیرا همه‌ دام‌ها از او خورند و زیست‌ کنند. در هنگامِ نوسازیِ جهان نیز خوراک بی‌مرگی را از اَمرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش بخشد یا بیازارد، آن‌گاه اَمرداد از وی آسوده یا آزرده شود.»

در باورشناسی ایرانیان، مرداد ماه جنبه زنانه دارد، از این رو نگهبان گیاهان و رستنی‌هاست، فرشته‌ای که سبب رشد گیاهان، زاد و ولد گله، برداشتن آفت و بیماری از باغات و سرمایه کشاورزان می شود.

ایران به‌عنوان یک کشور تاریخی دارای انواع آیین و سنت‌های باستانی بوده که هنوز در بین مردم از جایگاه خاصی برخوردار است که با زنده نگهداشتن این آیین ها، پای در عرصه جهانی شدن آن می گذاریم.

منبع: ایسنا