‌«آسمان» از کجا می‌آید؟

1402/12/16 ۱۵:۱۱

دو واژه «آسمان» و «سنگ» از یک ریشه مشترک مشتق شده‌اند، این هم‌معنایی برگرفته از باور اقوام باستانی است که می‌پنداشتند جنس آسمان از سنگ است.

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در مطلبی آورده است: «آسمان در فارسی باستان و اوستایی به صورت «اَسمَن»  (asaman-) و در فارسی میانه به شکل «اَسمان» (asmān-) در معنای «آسمان» و «سنگ» بوده است؛ بنابراین، دو واژه «آسمان» و «سنگ» از یک ریشه مشترک مشتق شده‌اند و معنای یکسانی دارند. این هم‌معنایی برگرفته از باور اقوام باستانی است که می‌پنداشتند جنس آسمان از سنگ است. در کتاب التفهیم ابوریحان بیرونی می‌خوانیم: «و پارسیان او را آسمان نام کردند یعنی ماننده آس از جهت حرکت او که گرد است».

«آس کردن» به‌معنی «کوفتن و له کردن» است و «آسمان» به‌معنی «آسیا» هم آمده‌است؛ برای نمونه: دل منه بر کارهای آسمان زیرا که هست/ بی‌سروبُن کارهای آسمان چون آسمان (خاقانی).»