1393/10/22 ۰۹:۳۹
روند تخریب بازار بزرگ کرمان،کاروانسرای محدوده بازار، مجموعه گنجعلی خان، بازار حاج آقا علی، میدان ارگ کرمان و میدان مشتاق درحالی آغاز شده و این آثار دچار ترکها و شکافهای عمیقی شدهاند که گفته میشود علت اصلی شکاف این آثار مربوط به خشک شدن قناتهای شهرآباد و بیگلربیگی میشود.
حیات بسیاری از عمارتها و بناهای تاریخی کرمان در گرو زنده ماندن 1930 رشته قنات در استان کرمان است. قناتهایی که سازمان میراثفرهنگی از یک سو با تهیه پرونده ثبتجهانی و حفاظت از رشته قناتهای باقیمانده سعی در حفظ و نگهداری آنها دارد اما از سوی دیگر بهدلیل خشکسالی و حفر چاههای غیرمجاز همین قناتها در معرض تهدید جدی قرار گرفتهاند.
آثار و تبعات ناشی از برداشت بیش از حد سفرههای زیرزمینی و بهدنبال آن کاهش و خشک شدن آب قناتها درحالی پدیده فرونشست زمین را در شهرهای خشک و کویری ایران بوجود آورده که کارشناسان بهتازگی خبر از آسیب باغها و عمارتهایی میدهند که حیات آنها بهدلیل کاهش سفرههای زیرزمینی و خشک شدن قناتها بهخطر افتاده است.
«محمد برشان» کارشناس تاریخ آب در رابطه با درمعرض خطر قرار گرفتن مهمترین آثار تاریخی کرمان بهدلیل خشک شدن رشته قناتهایی که در شهر و محدوده شهر کرمان قرار گرفتهاند گفت:« در استان کرمان نزدیک به 1930 رشته قنات وجود دارد که تعداد قابل توجهی از این قناتها بهدلیل قرار گرفتن در مسیر چاههای عمیق خشک شدهاند.
او گفت:« پدیده حفر چاه به جای قنات سبب شده تا آبهای زیرزمینی بهطرز چشمگیری کاهش پیدا کند و آبی برای قنات باقی نماند. اتفاقی که به مرور زمان سبب میشود که شیب زمین در منطقه تغییر پیدا کند و آبهای سطحی بهطور کامل از بین بروند و فروچاله و شکافهای عمیقی در زمین پدیدار شود.»
برشان ادامه داد:« وقتی قناتها خشک و پدیده فرونشست زمین ایجاد میشود زهکشیهایی درونی زمین و مرکز ثقل آب نیز از بین میرود و این اتفاق در اثر از بین رفتن قنوات ایجاد میشود. این درحالی است که در مسیر فرورفتگیهای قناتها عمارتها و باغها که حیاتشان وابسته به قنات است دچار شکاف و ترکهای عمیق میشوند »
آنطور که برشان اعلام میکند، درحالحاضر روند تخریب بازار بزرگ کرمان،کاروانسرای محدوده بازار، مجموعه گنجعلی خان، بازار حاج آقا علی، میدان ارگ کرمان و میدان مشتاق آغاز شده است و علت اصلی شکاف این آثار نیز مربوط به خشک شدن قناتهای شهرآباد و بیگلربیگی میشود.
این کارشناس تاریخ آب معتقد است، در گذشته مدیریت قنوات بهعهده مردم و میرآب بوده اما هماکنون جهادکشاورزی و آبمنطقهای استان وظیفه آماربرداری و تعمیر و نگهداری از قنوات را برعهده دارند. این درحالی است که سازمان میراثفرهنگی به عنوان یکی از نهادهایی که پرونده ثبت جهانی و ثبت ملی قنوات را بهعهده دارد باید حفاظت از قناتها را در دستور کار قرار دهد.
او میگوید: پیشتر اداره میراثفرهنگی استان کرمان هشدارهایی درخصوص از بین رفتن قناتها داده بود که این هشدار منجر به این شد که شهرداری و آب منطقهای استان کرمان به حفر قنات بپردازند اما این اقدامات کافی نیست و باید راهحلهای جدی برای عوامل اصلی خشک شدن قناتها پیدا کرد.
خبرگزاری میراث فرهنگی
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید