1402/3/30 ۱۲:۴۰
سده دهم هجری نقطه اوج خروج نسخ خطی از ایران به قلمرو عثمانی بوده است. علت آن از طرفی علاقه مندی سلاطین عثمانی به ادبیات فارسی و از سوی دیگر، معلول جنگ ها و مراودات سیاسی گسترده صفویان و عثمانیان بود.
چکیده: سده دهم هجری نقطه اوج خروج نسخ خطی از ایران به قلمرو عثمانی بوده است. علت آن از طرفی علاقه مندی سلاطین عثمانی به ادبیات فارسی و از سوی دیگر، معلول جنگ ها و مراودات سیاسی گسترده صفویان و عثمانیان بود. جنگ ها به غارت کتابخانه های آذربایجان، و سیاست صلح طلبی صفویان به پیشکش کردن کتاب ها به سلاطین عثمانی انجامید. این مقاله با بهره گیری از مطالعات نسخه شناختی، روند راهیابی کتاب های ایرانی به کاخ توپقاپی از اواخر سده نهم تا افول صفویان در آغاز سده دوازدهم می پردازد. مهم ترین مطلب در این پژوهش، شیوه های مختلف مهاجرت دست نویس ها و رابطه میان خروج آنها و ارتباطات سیاسی صفویان و عثمانیان است. می توان گفت که از زمان جنگ چالدران در 920ق تا معاهده صلح 998ق که مصادف با تفوّق نظامی دولت عثمانی بود، بیشترین حجم نسخه ها از ایران خارج شده است. از ابتدای سده یازدهم، با پیروزی های صفویان، خروج کتاب از ایران به عثمانی تقریباً متوقف گردید، اگرچه جنگ های محدود و فتح برخی شهرهای مرزی توسط عثمانیان منجر به غارت کتابخانه ها از جمله آستانه شیخ صفی الدین می شد.
آینه میراث، دوره 19، پاییز و زمستان 1400، شماره 2 (پیاپی 69)
دریافت مقاله
منبع: پرتال جامع علوم انسانی
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید