1401/11/23 ۱۰:۴۶
مطلبی که پشت جلد کتابهای چاپی نوشته و منتشر میشود، معمولاً نباید بیش از چند سطر اطلاع باشد، و این چند سطر در اصل به این قصد چاپ میشود که در زمانی کوتاه تصویری گویا و مفهومی رسا از محتوای کتاب، و گاه نیز از کاربرد و مخاطب، یا مخاطبان اصلی آن، به دست بدهد.
چگونه پشت جلد کتاب بنویسیم؟
تا جایی که جستوجو کردهام، تا کنون ندیدهام دربارهی مطالبی که پشت جلد کتابها چاپ میشود، نوشتهی مستقلی به زبان فارسی منتشر شده باشد، نیز درمعرفی کتابهای الکترونیکی که ارمغان تازهتری است. ضوابط اصلی نگارش آنها را هم در منابع فارسی نیافتهام، مگر برخی اشارههای کلی و گذرا. از اینرو، در اینجا سعی میکنم چند اصل و نکته را در این خصوص با اهل حرفه و علاقهمندان در میان بگذارم و امیدوارم بازخوردهای علاقهمندان به تکمیل این بحث کمک کند.
(برای نشر و کتابهای الکترونیکی، نک: بخش پایانی این نوشته)
ـ از هیچ پدیدآورندهای نمیتوان توقع داشت که نشر، بازارنشر،
ویژگیهای اطلاعرسانی، جنبههای تبلیغاتی نشر، کاربردهای اثر و سایر نکتههای فنی نشر را بشناسد؛
ـ ناشرانی که بررسیهای بازارشناسی، مخاطبشناسی و کاربردشناسی دارند، به اطلاعات و دادههایی دست مییابند که در دسترس دیگران نیست؛
ـ ممکن است پدیدآورنده نتواند مانند نویسندهای بیطرف از نوشتهی خودش فاصله بگیرد و آن را کاملاً منصفانه معرفی کند. تجربهی عملی از بررسی شمار زیادی از معرفیهای پشت جلد نشان داده است که معمولاً پدیدآورنده یا دربارهی اثرخودش غلو و مبالغه، یا آنقدر فروتنی میکند که حق مطلب درست ادا نمیشود؛
ـ او، هم خوانندهی دقیقی است و هم عاملی تاثیرگذار در انتقال پیام اثر به خوانندگان. درنتیجه، دید او چندوجهی است؛
ـ او معمولاً از آغاز مراحل پدیدآوردن تا انتشار، پخش، فروش، خریدن و خواندن اثر، تا مرحلهی بازخوردهای خوانندگان و تاثیر آنها را بر روند نشر خوب میشناسد؛
ـ اینگونه ویراستاران اغلب توان نویسندگی و قدرتهای نگارشی و تاثیرگذاری دارند، و در عینحال میدانند، یا بهتر میتوانند تخمین بزنند، که مخاطبان اصلی اثر چه کسانی هستند. درنتیجه، پیام را با توجه به مخاطبان اثر تنظیم میکنند؛
ـ در نشرهای توسعهیافته، «سطر اول نویسی» از امتیازهای بزرگی است که حتی در ازای آن دستمزدهای درخوری هم پرداخت میشود، یعنی این توانایی که ویراستار کارکشتهی کاردان بتواند محتوای اصلی کتاب را با چند کلیدواژه، یا چند اصطلاح و تعبیر تعیینکننده، در یک سطر معرفی کند. گاه ممکن است او فقط همین یک سطر را بنویسد و ویراستاران دیگر سطرهای تکمیلی را. هر ویراستاری قدرتهای سطر اول نویسی را ندارد. این توان را در معرفی فیلمهای سینمایی و تلویزیونی، و تبلیغات بزرگ کتابهای تازهانتشار در نشریههای بینالمللی و معتبر معرفی و نقد کتاب بهتر میتوان دید؛
*
نشر و کتاب الکترونیکی/دیجیتالی امکانات به مراتب بیشتری برای معرفی، ترویج و تبلیغ در اختیار دارد و هر روز هم نوآوریها بر دایره و گزینهی امکانات آن میافزاید. حتماً باید در نظر داشت که اکنون نشر چاپی/کاغذی برای بقای خود به امکانات اطلاعرسانی، تبلیغی و ترویجی الکترونیکی نیازمند، و ناگزیر به استفاده از این امکانات است.
* با سپاس از مجید رهبانی(جهان کتاب)، کامیار عابدی (انتشارات مروارید) و لیلا زارع(پژوهشگر و کتابپژوه) که این نوشته را پیش از انتشار خواندند و نکات سودمندی را تذکر دادندـ ع.آ.
منبع: خبرنامه انجمن صنفی ویراستاران، شماره 22، دی ماه 1401
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید