زنان کوبانی و ساختن تصویری نو از زن کرد / صدیقه حجت پناه

1393/9/17 ۱۲:۰۶

" زن " کلمه ای واحد که می تواند در زمان و مکان متغییر معنایی چند گانه را در ذهن تداعی کند ، معناهایی که گاه در تضاد اند . همانطور که از دیرباز هنگامی که اسمی از زنان کرد به میان می آمد ناخوداگاه در ضمیر افراد تصویری نقش می بست از زنانی که در مزرعه ها کار می کردند، در دشت ها می تاختند و در تامین معیشت خانواده حرفی برای گفتن داشتند. کم کم با گسترش زندگی شهری این تصور رنگی دیگر به خود گرفت …. تصویرزنانی از طبقه ی متوسط با الگوی رفتاری ناشی از ترس و پرهیز از حضور آنان در عرصه های هنر سیاست و اجتماع و تبدیل زنان به مصرف کننده ی صرف بودن انتظار برگزیدن عملکرد متفاوت تا حدی سخت به نظر می رسید. اما تحولات اخير خاورميانه به ارائه تفاسير متکثر و ساخت هژموني هاي سياسي، ديني و مذهبي جديدي منجر شد که صف بندي گروه ها و اقليت ها و اجماع جهاني عليه گروه بنيادگراي داعش از جمله اين واکنش ها به تحولات اخير است.

" زن " کلمه ای واحد  که می تواند در زمان و مکان متغییر معنایی چند گانه را در ذهن تداعی کند ، معناهایی که گاه در تضاد اند . همانطور که از دیرباز هنگامی که اسمی از زنان کرد به میان می آمد ناخوداگاه در ضمیر  افراد تصویری نقش    می بست از زنانی که در مزرعه ها کار می کردند، در دشت ها می تاختند و در تامین معیشت  خانواده حرفی برای گفتن داشتند. کم کم با گسترش زندگی شهری این تصور رنگی دیگر به خود گرفت …. تصویرزنانی از طبقه ی متوسط با الگوی رفتاری ناشی از ترس و پرهیز از حضور آنان در عرصه های هنر سیاست و اجتماع  و تبدیل زنان به مصرف کننده ی صرف بودن انتظار برگزیدن عملکرد متفاوت تا حدی سخت به نظر می رسید. اما تحولات اخير خاورميانه به ارائه تفاسير متکثر و ساخت هژموني هاي سياسي، ديني و مذهبي جديدي منجر شد که صف بندي گروه ها و اقليت ها و اجماع جهاني عليه گروه بنيادگراي داعش از جمله اين واکنش ها به تحولات اخير است.

 داعش اگرچه به عنوان پديده اي نوظهور، به سرعت در مجامع جهاني شهره آفاق شد اما همپاي آوازه اين گروه سلفي، «کوباني» و مهم تر از آن" زنان کوباني" بودند؛ زناني که با حرکت خود نظريه پردازان و تحليلگران را ناچار به ارائه نظريه جديدي در ارتباط با مطالعات زنان در عصر کنوني کردند. تقابل انديشه جهاد نکاح با انديشه دفاع و مقابله زنان کوباني از پیامدهای این پدیده اجتماعی شد.  داعش؛ به عنوان مظهري از خشونت» و «کوباني؛ به عنوان مظهري از مقاومت و قهرمانی براي جهانيان تا پيش از وقوع رويدادهاي مهم خاورميانه گشت و اسطوره شکست ناپذيري گروه متحجر داعش توسط زنان کوباني در هم شکسته شد.

مقاومت زنان کوباني در برابر داعش لکه ننگ  استفاده ابزاری از زنان و"جهاد نکاح "مفتی های وهابی وسلفی را از دامن اسلام پاک کرد و سيماي ديگري از شخصيت زن مسلمان را به نمايش گذاشت. عمل زنان کوباني در واقع سدي در برابر "بازتوليد مردسالاري" است که هم خشونت جنسي عليه زن را با مقاومت قهرمانانه خود مهار کردند و هم از موجوديت خود به عنوان زن دفاع نمودند.  زنان کرد ثابت کردند که دیگر تمثیل آنان به "مرد بودن" در هنگام بروز استعدادها وظرفیتهایشان  ومتصف به "مردانه بودن"  در ادبیات محاوره ای استعاره ای غیر منصفانه بیش نیست  که بایستی مورد بازنگری قرار گیرد  تا زین پس زنان با " زنانه بودنشان " مورد قضاوت قرار گیرند.

زنان فرهیخته ایرانی  که این الگوی رفتاری زنان کرد را بصورت بالقوه دارند خود را "پشت جبهه "زنان کوبانی دانسته  و حمایت بی بدیل خود را  از این مبارزان و مدافعان شرافت و منزلت  زنان همواره  اعلام نموده اند. برگزاری سمینارها و جلسات کارشناسی با موضوع  این رفتار شناسی  و الگوسازی تنها بخشی از این حمایتها  است.