دوره «فرهنگ نسخه های خطی اسلامی»

1399/12/10 ۱۰:۵۹

در طول دوره ، ما تعدادی از موضوعات را دنبال کردیم ، همه در یک ترتیب زمانی مشخص سازمان یافته بودند. اولین موضوع جنبه مادی فرهنگ نسخ خطی اسلامی بود ، از تأثیر انقلاب به اصطلاح کاغذی گرفته تا ابزارها و تکنیک های مورد استفاده در ساخت کتاب و صحافی. سپس ما به آرامی به موضوع اصلی خود رسیدیم و طی چند هفته در مورد روشهای مختلفی که می توانیم از عناصر پارامتری نسخه های خطی برای درک ، بازسازی و بازنویسی تاریخ اجتماعی ، فرهنگی ، فکری و مادی گذشته استفاده کنیم ، بحث کردیم.

پروفسور Tunç Şen استادیار در گروه تاریخ دانشگاه کلمبیا است. وی از چند استادانی است که از مجموعه نسخه های خطی RBML حمایت کرد که درباره  current CLIR digitization grant است. پروفسور Şen در پاییز سال 2018 «فرهنگ نسخه های خطی اسلامی»  course on Islamic manuscript culture را در دانشگاه کلمبیا تدریس کرده است و از آنجایی که با استقبال زیاد مواجه شده است بنا است ایشان این درس را دوباره تدریس کنند.

درباره دوره «فرهنگ نسخه های خطی اسلامی»

در طول دوره ، ما تعدادی از موضوعات را دنبال کردیم ، همه در یک ترتیب زمانی مشخص سازمان یافته بودند. اولین موضوع جنبه مادی فرهنگ نسخ خطی اسلامی بود ، از تأثیر انقلاب به اصطلاح کاغذی گرفته تا ابزارها و تکنیک های مورد استفاده در ساخت کتاب و صحافی. سپس ما به آرامی به موضوع اصلی خود رسیدیم و طی چند هفته در مورد روشهای مختلفی که می توانیم از عناصر پارامتری نسخه های خطی برای درک ، بازسازی و بازنویسی تاریخ اجتماعی ، فرهنگی ، فکری و مادی گذشته استفاده کنیم ، بحث کردیم. ما بر روی ترقیمه، اظهارات ملکیت‌ها، سماعت‌ها و حاشیه هایی که در نسخه های خطی نوشته می شوند، تمرکز کردیم و سعی کردیم نشان دهیم که چگونه این مطالب فوق متنی - به اصطلاح کتاب های درون یک کتاب - می توانند با جزئیات شگفت آورشان داستان های شخصی را روشن می کنند داستان این نسخه های خطی و همچنین صاحبان گذشته آنها ، خوانندگان ، سازندگان ، و غیره را بیان کنند. آنچه از همه اینها پدید می آید ، نگاه تازه و جذاب به واقعیت بزرگتر اجتماعی ، فرهنگی یا تاریخی در دست است که از آثار برجای مانده است؛ رابطه ای که خوانندگان ، صاحبان ، نویسندگان ، تهیه کنندگان آن آثار جذاب با نسخه های خطی در دست داشتند.

در طول دوره ، ما به طور منظم از RBML بازدید کردیم و برخی از موارد مجموعه خود را بررسی کردیم. سپس ، در اواخر ترم ، به بحث در مورد تشکیل کتابخانه ها (ابتدا شخصی ، سپس عمومی ، با رشد روزافزون از قرن هفدهم به بعد) ، پرداختیم ، به موضوع جمع آوری مجموعه های نسخه های اسلامی در ایالات متحده و جاهای دیگر پرداختیم ، و در نهایت بحث مشهور (یا غیر مشهور) درباره "تأخیر" پذیرش فناوری چاپ در زمینه عثمانی / اسلامیت و پیامدهای آن را مرور کردیم.

هر نسخه خطی از نظر ماهیت "منحصر به فرد" است، اما این نباید ما را از رویکرد هوشیارانه در مطالعه نسخه های خطی دور کند. ما ، دانشمندان ، کتابداران ، متخصصان نگهداری و نگهداری تمایل داریم که با آنها به عنوان اشیای گرانبها و لوکس برخورد کنیم (و دلایل واضحی برای انجام این کار وجود دارد) ، اما همه نسخه های اصلی نقل نشده اند و در گذشته به گردش در نیامده اند. به خصوص در زمینه اسلامی ، اکثر نسخه های خطی تا اواخر قرن نوزدهم به عنوان شکل اصلی و رسانه آموزشی فعالیت می کردند. این ابزارها اصلی هستند ، حتی می توان گفت که ابزارهایی برای یادگیری از اواخر قرن نوزدهم وجود دارد.

یکی از ارزشهای بارز استفاده از نسخه های خطی در کلاس ، زنده کردن این آثار تاریخی و نشان دادن آن رابطه فوری آموزشی بین شی و یادگیرنده است ، دانشجویان آشنا می شوند با آن سنت پر جنب و جوش ، یعنی سهم گذشته ای که روزی توسط صاحبان / خوانندگان / نویسندگان / نویسندگان / نسخه نویسان / فروشندگان این دست نوشته ها به روشی ساده و باز و درگیر تجربه می شده است.

نسخه های زیبا و نفیس هنوز با ویژگی های بصری / هنری خود ما را خیره می کنند، اما من فکر می کنم ما باید عمیق تر بپردازیم به آنچه این گنجینه های نفیس می توانند به ما نشان دهند. این همان حس کشف اهمیت عنصر زیست شده در رابطه ما با کتاب و یادگیری است و آن رابطه عمیق شخصی با ابزارهای یادگیری است که من به دنبال زنده کردن آنها هستم و امیدوارم که آنها را تجربه کرده و منتقل کنم. از این رو فکر می کنم هیچ چیز بهتر از آموزش دانشجو از راه نسخه های خطی نیست.

به عنوان بخشی از الزامات دوره ، من از دانش آموزانم خواستم که یک مورد خاص (یا مجموعه ای از موارد) را از مجموعه ما انتخاب کنند و مقالات نهایی خود را برای توصیف و متن بندی مطالب و اهمیت علمی نسخه دست نویس بنویسند.

من از مقالاتی که دانشجویانم ارسال کردند بسیار لذت بردم و چیزهای زیادی یاد گرفتم. سرانجام دو نفر از دانشجویان من ، ترور برابین و شبیر آقا عباس ، در پروژه در حال انجام فهرست نویسی / دیجیتالی سازی هستند. من قویاً معتقدم که دانشجویان بیشتر علاقه مند به کشف گوهرهای پنهان مجموعه های ما و جهان نسخه های خطی خواهند شد ، این تعداد افزایش خواهد یافت!

آیا موارد خاصی در مجموعه وجود دارد که بتوانید آنها را به عنوان ابزارهای جالب توجه ویژه برای دوره خود برجسته کنید؟

یکی از نسخه های خطی خاصی که می خواهم به آن توجه کنم ، نسخه خطی MS OR 470  است. جالب اینجاست که یادداشتی در ورقه ای از آن داستانی نوشته شده شده است ازسرقت کتابی در سال 1799 توسط چند سرباز فرانسوی گمنام انجام شده و گلایه مالکان درباره اخلاق هر فرهنگی که کتاب می دزدد (این احتمالاً اتفاق افتاده است در زمان حمله فرانسه به مصر). بنابراین در اینجا ، شما نه تنها یک نسخه خطی بسیار جالب در نوع خود دارید ، بلکه شاهد عواطف و احساسات و شیوه های پیرامون جنگ و کتابهایی هستید که به این شکل کاملاً شخصی ثبت شده اند.

نسخه خطی جالب دیگر MSS OR 360 است دائرةالمعارف علوم عثمانی در اواخر قرن شانزدهم ، با منهوهای زیاد (براقهایی که در حاشیه افزوده می شود و از سوی نویسنده قابل پیگیری بود) و در اینجا با مراحل مختلف تکمیل یک اثر مواجه هستیم که خیلی جالب است.

ما اینجا نمونه ای از «طرش» (نوعی چاپ در عربی) را داریم که ریچارد بلیت مقاله ای درباره آن نوشته بود این یک مثال کوچک از چیزهایی است که می توان از این مجموعه یاد گرفت.

آیا بخش یا زیرمجموعه ای از مجموعه وجود دارد که قصد دارید درباره آن تحقیق کنید یا منتشر کنید؟

مجموعه ما از نظر علوم ریاضی و اخترشناسی بسیار غنی است و در اینجا از  David Eugene Smithاستاد ریاضیات در سه ماهه اول قرن بیستم تشکر می کنیم که در سفرش به جهان اسلام آنها را گردآوری نموده بو.

خودم شخصاً ابزارآلات اخترشناسی علاقه دارم که  دوره عثمانی / فارسی قرن پانزدهم و شانزدهم تولید شده است . امیدوارم در آینده بتوانم روی زیج ها کار کنم.

خلاصه و ترجمه آزاد از لینک:

https://blogs.cul.columbia.edu/global-studies/2019/07/19/the-muslim-world-manuscript-project-a-great-pedagogical-tool-what-can-manuscripts-teach-us/

منبع: پایگاه خبری نسخ خطی