1393/9/12 ۰۸:۰۷
(Benveniste) شرق‌شناس سرشناس فرانسوی (۱۹۰۲ـ ۱۹۷۶). او در زمینه‌های مختلف ایران شناسی ، در حیطه زبان‌شناسی و نیز تتبّعات هندواروپایی یکی از برجسته‌ترین دانش‌پژوهان عصر ماست. در میان مستشرقان و ایران‌شناسان مشهوری چون آنکتیل دوپرون، ژول مول، جیمز دارمستتر، آنتوان میّه و ژان دومناش، شاید بتوان گفت که به سبب عمق و وسعت آگاهیهایش، به کار بستن شیوه درست تحقیق در بررسیهایش، احاطه و تبحرش در انواع پژوهشهای ایران‌شناسی و کلاًّ به خاطر خدماتش در شناساندن هرچه بهتر فرهنگ و تمدن ایرانی، بی‌تردید سرآمد آنان به شمار می‌آید.
وی در مکتب شرق‌شناسی فرانسوی، پرورش یافت و یکی از شاگردان ممتاز آنتوان میّه ـ از بنیانگذاران زبان‌شناسی نوین و فقه اللغه تطبیقی هندواروپایی ـ بود. وی کتاب استادش را زیر عنوان «دستور زبان فارسی باستان» در ۱۳۱۰شر۱۹۳۱ ویرایش و با افزودن مطالب جدید دوباره منتشر کرد. بنونیست در ۱۳۱۶شر۱۹۲۷ جانشین میّه در مدرسه مطالعات عالی (وابسته به سوربن)، و در ۱۳۱۶شر۱۹۳۷ جانشین وی در کولژ دوفرانس شد و تا ۱۹۶۹ در این دو مدرسه عالی به تدریس زبانهای ایرانی، زبان‌شناسی و دستور تاریخی زبانهای هندواروپایی پرداخت.
وی از آغاز فعالیتهای علمی خود تا چندسال پیش از پایان عمرش که به علت بیماری مجبور به ترک تدریس و تحقیق شد، هجده کتاب و ۵۹۱ مقاله و نقد و ارزیابی کتاب نوشت. مهمترین تألیفات او درباره زبانهای ایرانی (شامل زبانهای ایرانی باستان و میانه و نیز زبانها و گویشهای ایرانی نو) و مسائل مختلف ایران‌شناسی عبارت است از: «طرح دستور زبان سغدی» (۱۳۰۸شر۱۹۲۹) با مشارکت گوتیو؛ دین ایرانی بر پایه متنهای یونانی (۱۳۱۳شر۱۹۲۹، به فارسی ترجمه شده است)؛ «ورتره و ورثرغنه» (۱۳۱۳شر۱۹۳۴) که تحقیقی است درباره اسطوره‌شناسی هندوایرانی، با مشارکت رنو؛ «مصادر اوستایی» (۱۳۱۴شر۱۹۳۵)؛ «مُغها در ایران باستان» (۱۳۱۷شر ۱۹۳۸)؛ «متون سغدی» (۱۳۱۹شر۱۹۴۰)؛ «تحقیقاتی درباره زبان آسی» (۱۳۳۸شر ۱۹۵۹)؛ «عناوین و اسامی خاص در زبانهای ایرانی باستان» (۱۳۴۵شر ۱۹۶۶).
موضوع اغلب مقالات بنونیست، جنبه‌های مختلف فرهنگ، تمدن، ادیان و زبانهای ایرانی و شامل تحقیقاتی است درباره آثار بازمانده فارسی میانه، وزن اشعار پهلوی، مباحث دستور زبان اوستایی، بررسی اصطلاحات و واژه‌های فارسی باستان و اوستایی، تحقیقات ریشه‌شناختی در زبانهای مختلف ایرانی، پژوهش درباره ادیان ایرانی (زردشتی، مانوی، زروانی)، مسائل جامعه‌شناسی و طبقات اجتماعی در ایران باستان، پزشکی در ایران باستان، واژه‌ها و اصطلاحات دخیلِ ایرانی در زبان ارمنی، تحقیق درباره متون سغدی، واج‌شناسی زبانهای ایرانی باستان و جز اینها.
برخی از آثار مهم بنونیست درباره فقه اللغه هندواروپایی عبارت است از: «مبانی ساخت نامها در زبانهای هندواروپایی» (۱۳۱۴شر۱۹۳۵)؛ «اسم عامل و اسم مصدر در زبانهای هندواروپایی» (۱۳۲۷شر۱۹۴۸)؛ «زبان هیتی و زبانهای هندواروپایی» (۱۳۴۱شر۱۹۶۲)؛ و «واژگان نهادهای هندواروپایی» (۱۳۴۸شر۱۹۶۹).
همه آثار بنونیست از لحاظ روش تحقیق، عرضه مطالب دست اول، استنتاجات منطقی، پرهیز از اطناب و فضل‌نمایی ومشکل‌نویسی، آنچنان محققانه و شیوا نوشته شده که اغلب آنها امروزه به صورت مراجع برجسته و معتبر درآمده‌اند.
*دانشنامه جهان اسلام
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید