یادی از شب‌های بخارا

1399/9/24 ۱۰:۰۷

یكی از علایق و حتی جاذبه‌های اهالی فرهنگ و هنر گعده‌هایشان است؛ دور هم جمع شدن‌ها به بهانه‌ای، گفت‌وگو و دیدار با یاران موافق و همدل. شب‌های بخارا كه به همت علی دهباشی سردبیر مجله بخارا برگزار می‌شود، سال‌های سال است اگر نگوییم مهم‌ترین یكی از مهم‌ترین گعده‌های اهل فرهنگ است. شب‌هایی كه یا برای بزرگداشت مرد و زنی از اهل ادب، فرهنگ و علم بوده یا كتابی یا حتی پدیده‌ای و جریانی. در واقع هر چیزی كه ارزشی برای بحث و دیدار داشته باشد، بهانه‌ای شده برای برگزاری شب‌های بخارا.

علی ورامینی: یكی از علایق و حتی جاذبه‌های اهالی فرهنگ و هنر گعده‌هایشان است؛ دور هم جمع شدن‌ها به بهانه‌ای، گفت‌وگو و دیدار با یاران موافق و همدل. شب‌های بخارا كه به همت علی دهباشی سردبیر مجله بخارا برگزار می‌شود، سال‌های سال است اگر نگوییم مهم‌ترین یكی از مهم‌ترین گعده‌های اهل فرهنگ است. شب‌هایی كه یا برای بزرگداشت مرد و زنی از اهل ادب، فرهنگ و علم بوده یا كتابی یا حتی پدیده‌ای و جریانی. در واقع هر چیزی كه ارزشی برای بحث و دیدار داشته باشد، بهانه‌ای شده برای برگزاری شب‌های بخارا. این سلسله برنامه كه تا به حال به شماره 593 رسیده از دو جنبه بسیار حائز اهمیت است. مهم‌ترین وجه شب‌های بخارا بزرگداشتی است كه برای بزرگان ادب و هنر گرفته می‎شود و مهم‌تر اینكه اكثر این بزرگان در شب بخارا در زمان حیات‌شان قدر می‌بینند. قدردانی و سپاسگزاری كمترین وظیفه اخلاقی است برای كسانی كه عمرشان را برای اعتلای فرهنگ هزینه كردند، عمری كه شاید در جای دیگر صرفش كرده بودند عواید مادی و حتی معنوی بیشتری برای آن در بر داشت. تفاوت علی دهباشی و شب‌های بخارایش با دیگر نهادهای عریض و طویل و با ردیف بودجه‌های كلان این است كه وقتی بزرگی از اهل علم و ادب و هنر دیار فانی را ترك می‌كند، علی دهباشی با یادآوری بزرگداشتی كه برای آنان در زمان حیات‌شان برگزار كرده است، خاطرشان را زنده نگه می‎دارد و یا كتاب‌هایی كه به همت او از آنها منتشر شده است، آن نهادهای عریض و طویل تازه پس از فوت بزرگی، دوست و طرفدار او می‌شوند. از این حیث شب‌های بخارا ترجمان این بیت شعر مولاناست؛ بیا تا قدر یكدیگر بدانیم/ كه تا ناگه ز یكدیگر نمانیم. چه نیكو اگر این فضیلت شب‌های بخارا، فضلیت قدردانی از آدمیان تا هنگامی كه هستند در زندگی عمومی و شخصی ما جاری شود. شب‌های بخارا از جنبه دیگری هم حائز اهمیت است و آن دیدار اهل علم و فضل با جوان‌ترها، دانشجوها و دیگر مردمان علاقه‌مند است. سلسله برنامه‌های مستمر بخارا بسیاری اوقات محل دیدار بزرگان و علاقه‌مندان كنجكاو بوده و ارتباطات بسیار خوبی میان جماعت علاقه‌مند به فرهنگ ایران به وجود آورده است. در شب‌های بخارا بسیاری از بزرگان فرهنگ‌وهنر ایران حضور داشته‌ و سخنرانی كرده‌اند؛ از ایرج افشار و باستانی‌پاریزی بگیرید تا بابك احمدی و خشایار دیهیمی از اسلامی ندوشن تا ه. ا.سایه و توران میرهادی و پوری سلطانی و كامران فانی، از بهاالدین خرمشاهی تا بهرام بیضایی و محمود دولت‌آبادی و جمال میرصادقی از شجریان و شهرام ناظری تا عبدالوهاب شهیدی و فرهاد فخرالدینی و حسین علیزاده و داریوش طلایی، از داریوش شایگان تا زیباكلام و پورجوادی و رضا داوری و صدها سخنران دیگر. این اسامی و دیگر سخنرانان بیانگر اعتبار فرهنگی دهباشی نزد این بزرگان است كه به دعوت او لبیك گفته‌اند و به این واسطه شب‌های بخارا توانسته محفلی باشد برای دیدار اهالی ادب و هنر با علاقه‌مندان. علی دهباشی از نسل نویسندگان و روزنامه‌نگارانی است كه ماشین تایپ ابزارشان بوده نه وسیله‌ای برای دكورشان و از سوی دیگر همگام با تحولات فناوری گام به گام پیش آمده و امروز از تمام ظرفیت‌ رسانه‌های اجتماعی جدید برای بزرگ‌تر كردن جامعه بخارا  استفاده می‌كند. اما او نیك می‌داند كه دیدار نزدیك و درك حضور دوست و استاد چه ارزشی دارد. احتمالا برای همین است كه در دوران پاندمی خلاف بسیار دیگر كمتر به برگزاری جلسات آنلاین رو آورده است و جز این آخرین شب بخارا از پاندمی به این سو دیگر شبی برگزار نكرده است. شاید هم بهتر باشد چراغ شب‌های بخارا هر طور است روشن نگه داشته شود تا ببینیم اوضاع جهان بالاخره كی بر روال سابق‌اش بازمی‌گردد. من اگر جای مسوولان بودم همه امكانات لازم را در اختیار شب‌های بخارا می‌گذاشتم كه این در روزهای كرونا زده‌مان یادمان نرود جز زندگی روزمره و یكی‌، دوتاهای روزگار ابعاد دیگری هم دارد این زندگی. امید كه زودتر شب‌های بخارا و گعده‌هایش با همان كیفیت و جمعیت برگزار شود.

منبع: روزنامه اعتماد