1393/6/15 ۱۱:۰۱
یک محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی با یان اینکه سنجش نظام آموزش عالی در سالهای اخیر چنانکه از شواهد متعدد پیداست و نیازی به ذکر مثال نیست مدام رو به افول بوده است ، گفت: نمی توان در جهانی که کشورهای آن تبدیل به ظرف های مرتبط به هم شده اند در پیله خود تنید و گمان کرد با سرسپردن فقط به یک اصل می توان از روشها و دیگر اصول مترقیانه در دنیای علم و دنیای پژوهش و تحقیق بی نیاز شد.
دکتر محمد بقایی ماکان، نویسنده و پژوهشگر مسائل فرهنگی در مورد اینکه در آستانه بازگشایی دانشگاه ها هستیم چه نقدی به نظام آموزشی عالی ما دارید اظهار داشت: برای پی بردن به حسن و قبح هر موضوعی نیاز به قیاس آن موضوع با موضوعات مشابه است. سنجش نظام آموزش عالی در سالهای اخیر چنانکه از شواهد متعدد پیداست و نیازی به ذکر مثال نیست مدام رو به افول بوده است.
وی افزود: چنان که بسیاری از تعلیم دیدگان مراکز عالی دانشگاهی اکنون به دلیل عدم آگاهی و شایستگی لازم از فعالیت های اجتماعی باز مانده اند و در نتیجه از سوی کمتر سازمان یا دستگاهی جذب می شوند که گرچه این امر تا حد زیادی متوجه کمبود مراکز جذب نیرو می شود؛ اما از این سو نیز با فارغ التحصیلانی مواجه هستیم که به دلیل فقدان ویژگی های یاد شده جذب مراکز کار نمی شوند.
این محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی در ادامه گفت: از سوی دیگر عدم تحول در روشهای تدریس که همچنان بر اساس جزوه نویسی است و تحقیق و تفحص در آن جای ویژه ای ندارد سبب شده که ذهن دانشجویان از ابداع و خلاقیت باز ایستد؛ و در نتیجه پس از فراغت از تحصیل محفوظات ذهنی خود را نیز از دست بدهند.
این نویسنده و مترجم تصریح کرد: رکود و عدم تحول در برنامه های آموزشی دانشگاه ها را می توان با توجه به پایان نامه هایی که به وسیله دانشجویان تهیه می شود هم دریافت؛ به این معنا که اکنون مخازن تمامی دانشکده ها ، انباشته از پایان نامه هایی عاری از محتوای مطلوب ولی با جلد زرکوب و چشمگیر است که تأمل در آنها مبین عدم دقت و توجه پدید آورنده و استادان راهنما و مشاور آن است.
بقایی ماکان یادآور شد: قیاس چنین شرایطی با زمانی که چهره هایی امثال شادروانان، محمد معین، خانلری و محمد جعفر محجوب دانشنامه های خود را عرضه می کردند که مانند کاغذ زر مورد توجه اهل مطالعه قرار می گرفت؛ نشاندهنده سقوط دهشت آور تحقیق و تفحص در تحصیلات دانشگاهی است.
این محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی در مورد اینکه وضعیت تولید علم در دانشگاه های ما چگونه است هم گفت: علم را اگر با تسامح شامل تمامی رشته هایی که در دانشگاه ها تدریس می شود از علوم انسانی گرفته تا علوم طبیعی در نظر بگیریم حقیقت این است که دانشگاه های ما به لحاظ علمی در هیچ حوزه ای همسطح جهان پیشرفته نیستند. علت این امر چنانکه گفته شد روش اصلی تدریس مبتنی بر جزوه نویسی و محفوظات است.
وی افزود: بنابراین در چنین روشی نشانی از ابداع نوآوری و خلاقیت و ابتکار وجود ندارد. برای مثال در حوزه علوم انسانی دانشگاه های ما هنوز چهره برجسته ای در حوزه فلسفه که همتراز چهره های جهانی باشد نداشته ایم. در دیگر رشته ها نیز تقریباً چنین است. علت آن در فضای بسته ای است که در دانشگاه های ما چه به لحاظ فکری و چه از حیث علمی وجود دارد.
این محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی در ادامه گفت: درس فلسفه خود به تنهایی می تواند مثال بارزی در این خصوص باشد که هنوز در رشته فلسفه از محدودیت هایی به لحاظ بیان اندیشه دچار هستیم؛ که در نتیجه پرواز فکری را از دانشجو می گیرد و موجب عدم اظهار عقیده می شود.
این نویسنده و مترجم تصریح کرد: همین قاعده را می توان در هر رشته ای ملاک قرار داد و دریافت که از چه رو در دانشگاه های ما تحولات فکری صورت نمی گیرد. البته باید در نظر داشت که دانشگاه های ایران در قیاس با دانشگاه های جهان بسیار جوان هستند؛ درحالی که از تأسیس قدیمی ترین دانشگاه ایران(دانشگاه تهران تأسیس 1313) بیش از 80 سال نمی گذرد دانشگاهی مانند هاروارد بیش از 300 سال قدمت دارد و در نتیجه تجربه های کافی و لازم در کار آموزش عالی با کمبودهایی مواجه می شود.
بقایی ماکان یادآور شد: ولی با این همه می توان از دستاوردهای نظام های آموزشی مجرب برای رفع این نقیصه استفاده کرد و لاجرم به این سخن معقول تن در داد که نمی توان در جهانی که کشورهای آن تبدیل به ظرف های مرتبط به هم شده اند در پیله خود تنید؛ و گمان کرد با سرسپردن فقط به یک اصل می توان از روشها و دیگر اصول مترقیانه در دنیای علم و دنیای پژوهش و تحقیق بی نیاز شد.
خبرگزاری مهر
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید