پژوهشى‏ در قصه اصحاب کهف‏ داستان هفت خفتگان‏

1393/5/4 ۱۱:۴۹

قصه اصحاب کهف نخست در جهان مسیحیت نقل شده و سپس درعالم اسلام به شیوه‏اى نو و در هر دو جا، دستمایه خلق آثار ادبى نیزبوده است. امّا این روایات همانند نیستند، بلکه مسیحیت و اسلام هرکدام قصّه را به سبکى مناسب و سازگار با هدف و جهان‏بینى‏شان‏ حکایت کرده ‏ان

ستاری،جلال،1388،پژوهشی در قصه اصحاب کهف، داستان هفت خفتگان، تهران: نشر مرکز،چاپ دوم،128

قصه اصحاب کهف نخست در جهان مسیحیت نقل شده و سپس درعالم اسلام به شیوه‏اى نو و در هر دو جا، دستمایه خلق آثار ادبى نیزبوده است. امّا این روایات همانند نیستند، بلکه مسیحیت و اسلام هرکدام قصّه را به سبکى مناسب و سازگار با هدف و جهان‏بینى‏شان‏ حکایت کرده ‏اند.

روایتى که به زبان سریانى از قصّه در دست است،مبسوط و کلاًبى‏ابهام وایهام‏است،و روایت قرآنى، بر عکس مُجمل‏ ومحتاج تفسیر و تأویل و به همین جهت مفسّران مختلف، پشت در پشت، هر جز قصّه را به تفصیل شرح و تفسیر کرده‏اند و توضیح‏ داده‏اند و بیگمان شناختِ آن تفاسیر و شروح به‏قصد کشفِ عناصر ساختار قصه قرآنى و فهم پیام رمزیش، براى کسانى‏که مى‏خواهند برمبناى داستانهاى کهن و اساطیر ماندگار، رمان و نمایشنامه بنویسند و فیلم بسازند، سودمند است، چه بى‏آن مقدّمات، کار فقط به تکرار دانسته‏ها و خوانده‏ها، منحصر و محدود مى‏شود که تلاشى بیهوده و ملال‏آور است و متأسفانه آفتى است‏که امروزه به جان بخشى از ادب‏ و هنر که ظاهراً با الهام از میراث ارزمند و دوام پذیر فرهنگى وعقیدتى‏مان دعوى خلاقیّت دارد، افتاده است، هرچند که استثنائات‏ درخشانى‏نیز به‏چشم مى‏خورد، امّا با یک گل بهار نمى‏شود. این کتاب‏ پژوهشى‏است،به قدرِ بضاعت و استطاعت نگارنده، در لایه‏هاى قصه‏ پُرمعناى قرآنى به قصد فهم پیام آن تا چه آید از پس ِ پرده برون.

فهرست‏

1 مقدّمه‏5

2 روایت مسیحى‏6

3 روایت اسلامى‏14

4 خواب در غار60

5 در ورأ حجاب‏80

6 روایات داستانى‏97

7 نتیجه‏126

انسان شناسی و فرهنگ