الگوهای درج در زبان فارسی و گویشهای ایرانی

1391/3/19 ۰۴:۳۰

فرزانه تاج‌آبادی، دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی دانشگاه تربيت مدرس و عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا، استاديار گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس مقاله الگوهای درج در زبان فارسی و گویشهای ایرانی را ایراد کردند.

فرزانه تاج‌آبادی، دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی دانشگاه تربيت مدرس و عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا، استاديار گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس مقاله الگوهای درج در زبان فارسی و گویشهای ایرانی را ایراد کردند.

عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا گفت :فرایندهای واجی، دلالت بر نوعی تغییر ساختاری در مشخصه‌ها یا عناصر واجی زبان دارند. یکی از این فرایندها، درج نام دارد. در این تحقیق تلاش شده است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با بررسی داده‌هایی از گونه فارسی معیار و یازده گویش ایرانی شامل گویش اقلیدی، سیستانی، شیرگاهی، سبزواری، دلواری، کردی موکریانی، خوانساری، شهرضایی، تربت حیدریه، قوچانی و قاینی، شرایط اعمال این فرایند واجی و الگوهای مختلف آن توصیف و تبیین شود. نتایج حاصل از بررسی داده‌های موجود حاکی از آن است که با توجه به صورت زیرساختی هجا در زبان فارسی به شکل (c)v(c)(c)، دست‌کم پنج الگوی درج در این گونه‌های زبانی به چشم می‌خورد که سه مورد آن مربوط به درج واکه و دو مورد دیگر، مربوط به درج همخوان می‌باشد. انواع درج واکه عبارت است از: الف) درج واکه بین دو همخوان ب) درج واکه بین دو تکواژ ج) درج واکه بین دو عضو خوشه آغازی. در تمام این موارد، یک واکه کوتاه درج می‌شود. درج هم‌خوان نیز به دو شکل اتفاق می‌افتد: الف) درج همخوان بین دو واکه ب) درج همخوان در جایگاه آغازه هجا یا تکواژ. نتایج نشان می‌دهد که در گویشهای مختلف، تنها یک همخوان بین دو واکه درج نمی‌شود و از این نظر در نوع همخوانهای میانجی تنوع وجود دارد.