سالروز گشایش کاخ دادگستری

1397/9/17 ۰۸:۰۶

ساخت ساختمان کاخ دادگستری توسط سید محسن صدر (صدرالاشراف) وزیر دادگستری کابینه محمود جم به مناقصه گذاشته شد و شرکت اشکودا از کشور چکسلواکی به‌عنوان پیمانکار، عملیات ساختمانی آن را از فروردین 1317 آغاز کرد. با آغاز جنگ جهانی دوم در اول سپتامبر ۱۹۳۹ - نهم شهریور۱۳۱۸ کار ساخت بنا متوقف ماند و در نهایت در سال 1325 افتتاح شد.

ساخت ساختمان کاخ دادگستری توسط سید محسن صدر (صدرالاشراف) وزیر دادگستری کابینه محمود جم به مناقصه گذاشته شد و شرکت اشکودا از کشور چکسلواکی به‌عنوان پیمانکار، عملیات ساختمانی آن را از فروردین 1317 آغاز کرد. با آغاز جنگ جهانی دوم در اول سپتامبر ۱۹۳۹ - نهم شهریور۱۳۱۸ کار ساخت بنا متوقف ماند و در نهایت در سال 1325 افتتاح شد. گابریل گورکیان، معمار برجسته ارمنی، این بنا را با 550 اتاق و سالن و هفت حیاط در سبک معماری نوکلاسیک طراحی و مجسمه‌های بانوی عدالت اثر ابوالحسن صدیقی و انوشیروان دادگر اثر غلامرضا رحیم‌زاده ارژنگ نیز این ساختمان را تبدیل به یک اثر تاریخی کرده است.

گشایش رسمی کاخ دادگستری

روزنامه کوشش سه‌شنبه 19 آذر 1325 در گزارشی از این مراسم می‌نویسد: «سه ساعت بعد از ظهر دیروز کاخ دادگستری که اخیراً ساختمان آن به پایان رسیده در پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی رسماً گشایش یافت. قبل از تشریف فرمایی مرکب شاهانه، آقای نخست‌وزیر [احمد قوام السلطنه] و آقایان وزیران رئیس و دادستان دیوان کشور و رؤسای عالی مقام دوایر قضایی و اداری در محل کاخ وزارت دادگستری حضور بهم رسانیده و در ساعت مقرر ذات همایونی تشریف فرما شده و گشایش رسمی به عمل آمد. جزئیات ساختمان کاخ که قبل از جنگ شروع شده و با جدیت و مساعی مهندسین عالی مقام چکسلواکی و سایر مهندسین اروپایی و ایرانی به پایان رسیده و مقدار مصالحی که مصرف شده از سنگ و سیمان و آهن و سنگ‌های مرمر و غیره به عرض رسید. اعلیحضرت همایونی نسبت به مهندسین اظهار مرحمت فرمودند و تمام قسمت‌های کاخ و سالون ها[سالن] و تالارهای مجلل دادگاه جنایی و کتابخانه را بازدید فرموده و توضیحات لازم نسبت به هر قسمت به عرض رسید و در رادیو نیز جریان گشایش کاخ تفصیلاً گفته شد.»

روزنامه کوشش چهارشنبه 19 آذر 1325 در گزارش دیگری می‌نویسد:

«کاخ دادگستری ایران بدون تردید در قاره آسیا بدون مثل و مانند است.... عظمت این کاخ با شکوه به قدری است که مساحت آن ۲۰هزار متر مربع می‌باشد و ارتفاع آن به بیست و هفت متر می‌رسد و استحکام کاخ خیلی زیاد است زیرا تا ده متر شفته‌ریزی و پی‌ریزی شده است. تمام پله‌های این کاخ از سنگ مرمر است و هفت حیاط و پانصد و پنجاه اتاق و سالون دارد و طول گالری‌های آن در وسط اتاق‌ها به چندین کیلومتر می‌رسد.... در طرح نقشه این کاخ طوری دقت شده که راه ورود و خروج اعضای دادگستری و مردمی که به عدلیه مراجعه دارند به کلی جدا است و نیز راه ورود و خروج محبوسین که باید موردمحاکمه قرار بگیرند جدا می‌باشد و ممکن است که صد نفر محبوس در دادگاه‌های مختلف این کاخ مورد دادرسی قرار بگیرند بدون اینکه یکدیگر را ببینند و یا باهم تلاقی کنند. یکصد و پنجاه میلیون ریال...خرج ساختمان این کاخ باشکوه و عظیم...گردیده است. این کاخ علاوه بر دستگاه حرارت مرکزی و حمام، رستوران و آشپرخانه و زندان موقت و مریضخانه و سازمان طب قانونی و غیره به یک لابراتوار بزرگ مجهز است که در آن می‌توانند اجساد را تشریح و مواد مختلف کاخ را تجزیه و ترکیب نمایند. زیرا به‌طوری که می‌دانید این قسمت‌ها در کشف بعضی از جرایم فوق‌العاده مورد لزوم می‌باشد. در هر صورت از لحاظ صوری و ظاهری این کاخ بزرگ بدون شک موجب مباهات دادگستری ایران می‌باشد...»

منبع: روزنامه ایران