بررسی تطبیقی نگارگری مکتب شیراز وعناصر باغ ایرانی در دورۀ تیموری و صفوی

1397/5/15 ۰۹:۳۴

نگارگری ایرانی از دیرباز درگیر تغییرات مختلفی بوده است که از جمله آنها میتوان به تغییرات حکومتی و عدم نفوذ یکسان هنر نگارگری در شهرهای ایران و تحولات فرهنگی هنری اشاره کرد.

مجتبی انصاری - مهشاد نامی

چکیده: نگارگری ایرانی از دیرباز درگیر تغییرات مختلفی بوده است که از جمله آنها میتوان به تغییرات حکومتی و عدم نفوذ یکسان هنر نگارگری در شهرهای ایران و تحولات فرهنگی هنری اشاره کرد. بررسی وتطبیق عناصر وجودی باغ در دو دورۀ تیموری و صفوی و عناصری چون آب،گیاهان، کوشک و عمارت‌ها و دیگر عناصر معماری و عناصر تزیینی در نگارگری‌های ایرانی در مکتب شیراز که خود از دوره‌های مختلفی چون آل اینجو، آل مظفر و تیموریان تشکیل شده، انگیزه‌بخش این تحقیق است. این تحقیق به توصیف و تحلیل وقایع تاریخی آن مکتب و تأثیر باغ در نگارگری می‌پردازد و با توجه به ارتباط معنادار اینگونه نگارگری‌ها و پیشرفت باغ،‌‌‌ نگارگری‌های دوره مربوطه با توجه به منتخب تصاویر از شاهکارهای ادبی آن سده بررسی شده و منطق شکل‌گیری این نوع نقاشی‌ها و ارتباط معنادار عناصر نگارگری و عناصر باغ در این مکتب آشکار می‌گردد. با بررسی نگاره‌ها این پرسش مطرح می‌شود که: تا چه اندازه این نگارگری‌ها بازتابی واقع گرایانه از موجودیت باغ هستند؟ عناصر تصویر شده با باغات دوره‌های تحت بررسی در چه مواردی تطبیق می‌کند؟ روش پژوهش مقاله توصیفی-تحلیلی و از طریق استفاده از اسناد کتابخانه ای و پژوهش‌های تحلیلی بر روی نگاره‌های دوره مربوطه است. نتیجه حاصل از این تحقیق مبین این مطلب است که فضای باغ و عناصر آن تا چه حد در نگارگری ایران در مکتب شیراز تاثیر داشته و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ بررسی‌ها گواه بر عناصر مشترک بین باغ‌ها و منظره‌پردازی‌ها در نگاره‌ها و باغات موجود در عناصری چون اندرونی و عمارت،گیاهان و درختان، نظام آب و هندسه و عناصری زینتی چون دیوارنگاری و کتیبهها و غیره است. هم چنین تأثیر دورۀ باغسازی تیموری بر روی صفوی با بیان ویژگی‌های موبوط به هر دوره آشکار می‌گردد.

نگره، دوره 12، شماره 43، پاییز 1396

دریافت مقاله