سهروردی یل فلسفه در زمانه برزخی قرن ششم است

1397/5/9 ۱۲:۵۳

رئیس انجمن آثار و مفاخر ایران، گفت: نقش و جایگاه تمدنی شیخ اشراق در احیای فلسفه بی‌بدیل است و معتقدم او یل فلسفه در زمانه ای (قرن ششم هجری) بود که برخی فضا را برای فلسفه برزخی کرده بودند.

رئیس انجمن آثار و مفاخر ایران، گفت: نقش و جایگاه تمدنی شیخ اشراق در احیای فلسفه بی‌بدیل است و معتقدم او یل فلسفه در زمانه ای (قرن ششم هجری) بود که برخی فضا را برای فلسفه برزخی کرده بودند.

حسن بلخاری در نشست نقد و بررسی آراء و اندیشه‌های شیخ شهاب الدین سهروردی که عصر امروز - دوشنبه - در انجمن آثار و مفاخر ایران برگزار شد، گفت: سلسه نظام وجودی عالم در نزد شیخ اشراق پیچیده و مفصل است. وجود با نور الانوار شروع می شود و ذات نخستین نور مطلق، یعنی خدا، پیوسته نورافشانی می‌کند و از همین راه متجلی می‌شود بنابراین همه چیز را به وجود می‌آورد و با اشعه خود به آنها حیات می‌بخشد.

وی افزود: در جهان بینی شیخ، مخلوقات مختلف جهان که همه منبعث از نور الانوار اند، از زوایای مختلف تحلیل می‌شوند. - هم از زاویه نور وجودی و هم از زاویه آگاهی - بنابراین هر کسی که از نور بهره بیشتری داشته باشد نور مجرد و هر که منبع نورش غیر باشد، نور عرضی است.

این استاد دانشگاه تهران، گفت: به تعبیر سهروردی یک موجود یا از وجود آگاه است یا از آن غافل، اگر آگاه باشد این آگاهی خود اوست که از نور اعلی و فرشتگان است، مانند ستارگان و آتش. به همین ترتیب موجودی که غافل است یا وجود آن از خود اوست، عین تاریکی و یا وجود آن وابسته به چیزی جز خودش است مانند رنگ‌ها و بوم‌ها.

بلخاری افزود: به این ترتیب مراحل مختلف سلسله مراتب موجودات با یکدیگر اختلاف پیدا می‌کند در نتیجه ملاک برای تفاوت درجه موجودات نوری است که هر یک دارند.

رئیس انجمن آثار و مفاخر ایران در ادامه با اشاره به اینکه سهروردی را می‌توان اولین فیلسوفی دانست که بیشترین استفاده تاویلی را از قرآن کریم برده است، گفت: او مثل بسیاری از فلاسفه معتقد است ظاهر قرآن در باطن خود، گوهرهایی از حقایق دارد که جز پاکیزگان بر آن دست نخواهند یافت.

وی خاطرنشان کرد: حکمت شیخ اشراق حکمتی مستند به آیات قرآن است به گونه ای که وی بر خود فرض کرده که هر سخن و اندیشه‌ای که مستندی از قرآن بر آن نباشد سخنی عبث و بیهوده است.

در ادامه این نشست حسن سیدعرب استاد دانشگاه با اشاره به اینکه سهروردی فیلسوف و موسس دومین حوزه فلسفی در جهان اسلام است، گفت: او در بخشی از نوشته های خود مطالبی را طرح کرده که مبین دیدگاه نظری او درباره تاریخ است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه شیوه سهروردی در مواجهه با مسئله تاریخ از طریق تفکر، تاویل و پدیدارشناسی در عهد معاصر قابل بررسی است، گفت: تاریخ قدسی با اصول فلسفه اشراق قابل پیوند است و تفکر او را از اندیشه‌های تاریخی صرف متمایز می‌کند.

منبع: ایرنا