انتقاد از عدم همکاری میراث فرهنگی با آرشیو ملی

1397/3/19 ۱۴:۰۲

بنیانگذار آرشیو ملی ایران با اشاره به اسناد بسیار مهمی که در چند صندوق در موزه ملی ایران نگهداری می شود از همکاری نکردن سازمان میراث فرهنگی برای انتقال این اسناد به آرشیو ملی، انتقاد کرد.

بنیانگذار آرشیو ملی ایران با اشاره به اسناد بسیار مهمی که در چند صندوق در موزه ملی ایران نگهداری می شود از همکاری نکردن سازمان میراث فرهنگی برای انتقال این اسناد به آرشیو ملی، انتقاد کرد.

نشست «آرشیو حاکمیت حافظه و میراث» به مناسبت  روز جهانی آرشیو پیش از ظهر امروز شنبه ۱۹ خرداد با حضور سیروس پرهام بنیانگذار و نخستین رئیس آرشیو ایران و همچنین فریبرز خسروی سرپرست جدید آرشیو  ایران در ساختمان معاونت اسناد سازمان اسناد ملی ایران برگزار شد.

پرهام در ابتدای سخنانش با اظهار خرسندی از انتصاب خسروی به عنوان سرپرست آرشیو ملی به سوابق وی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از جمله در معاونت پژوهش و فناوری اطلاعات اشاره و اذعان کرد: در این اواخر من از شیوه کار آرشیو ملی تقریبا مأیوس شده بودم اما امروز خوشحالم که نیروی بهتری به این مجموعه اضافه شده است ومی تواند دوباره آن را فعال کند.

بنیانگذار آرشیو ملی ایران سپس به شرح شکل گیری این مرکز مهم در کشور که تاریخچه آن به ۵۰ سال قبل باز می گردد پرداخت و اظهار داشت: سال ۴۳ بود که من در دوره سردبیری ام در روزنامه انگلیسی زبان «تهران ژورنال» مقاله ای در مورد بایگانی راکد وزارت دارایی نوشتم که در آن به این موضوع که اسناد مهم این حوزه در راه پله های ساختمان وزارت دارایی روی هم تلنبار شده، اشاره کرده بودم.

وی افزود: از قضای روزگار این مقاله مورد توجه کسی قرار گرفته بود که یونسکو از او برای سفر به ایران جهت ایجاد آرشیو ملی دعوت کرده بود، بعدها روزی به من تلفن شد که باید به شورای عالی اداری بروم. این شورا یک دستگاه دولتی جدیدالتأسیس بود که در زمان نخست وزیری هویدا شکل گرفته بود و مقدمات تأسیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور و قانون استخدام کشوری را فراهم کرده بود. در آنجا از من خواسته شد که مسئولیت ایجاد آرشیو ملی را بر عهده بگیرم و گفتند که این کار دو مرحله دارد؛ اول تهیه لایحه قانونی و دوم ایجاد مرکز بایگانی راکد که این مورد اخیر بر ایجاد آرشیو ملی ایران مقدم است اما متأسفانه بعد از این همه سال، هنوز ما فاقد مراکز بایگانی راکد هستیم چه در تهران و چه در شهرستان ها.

بنیانگذار آرشیو ملی ایران که سالها در جلسات شورای خرید اسناد ملی حضور داشته و تصمیمات مهمی در رابطه با تهیه این قبیل اسناد اتخاذ کرده است، تصریح کرد: اسنادی که در اینجا خریداری می شوند، غالبا از شهرستان ها می آیند و اسنادی هستند که دلالان سراغ آنها می روند. این اسناد در حال حاضر به درد کسی نمی خورد و کسانی که آن را در اختیار دارند از آن به عنوان چیزهایی که مصرف ندارد بلکه جا هم می گیرد، کنار می گذارد.

وی با اشاره به سابقه طولانی کشورمان در نگهداری از اسناد تاریخی، ایجاد مرکز بایگانی راکد را از اهم واجبات دانست و گفت: ما در همان سالها پیشنهاد ایجاد این مرکز را دادیم و سازمان برنامه هم طرح آن را تهیه کرد و قرار شد که دو تا سه انبار سوله در حوالی اراضی پرند برای این کار در اختیار ما قرار گیرد اما متأسفانه نخست وزیر وقت (هویدا) گفت که ما فعلاً برای این کارها پول نداریم و پول باید برای امور واجب تری صرف شود.

پرهام در عین حال با اشاره به اینکه رئیس فعلی سازمان  اسناد و کتابخانه ملی ایران (اشرف بروجردی) اهمیت وجود مرکز بایگانی راکد را درک کرده است، ابراز امیدواری کرد که امسال، کاری که ۵۰ سال قبل باید انجام می شد، انجام شود و مرکز بایگانی راکد شکل بگیرد و گفت: در حال حاضر مخازن آرشیو ملی ایران پر شده است و شاید نیمی از آن به این خاطر باشد که بعضی از دستگاه های دولتی بایگانی های راکدشان را به اینجا می فرستند!

بنیانگذار آرشیو ملی ایران سپس با اظهار تأسف از عدم همکاری برخی دستگاه های مهم برای در اختیار گذاشتن اسناد ملی به آرشیو ملی ایران، اضافه کرد: سازمان میراث فرهنگی در زمره این دستگاه ها است که نه تنها بعضی از اسناد مهمش را به آرشیو ملی نداده، سهل انگاری عجیبی هم مرتکب شده است.

وی در توضیح بیشتر این موضوع گفت: زمانی که تمامی کتابها، اشیاء و اسناد مربوط به بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی برای مرمت به تهران منتقل شده بود، پس از اتمام کار مرمت، همه این منابع و اسناد به محل اولیه خود بازگشت به جز تعداد کثیری از اسناد که به زیرزمین های موزه ملی ایران رفت و در چند صندوق قرار داده شد.

پرهام توضیح داد: در میان این اسناد دو سند بسیار مهم وجود دارد که نه تنها در ایران بلکه در دنیا بی نظیر است که تاریخ یکی از آنها در ۵۰۵ ه. ق و تاریخ دیگری به تاریخ ۵۲۵ ه. ق بر می گردد با این وجود در حال حاضر و تا جایی که بنده اطلاع دارم، هیچ اطلاعی از سرنوشت این اسناد در دسترس نیست و سازمان میراث فرهنگی برای ارائه اطلاعات در این باره و همچنین انتقال این اسناد به آرشیو ملی ایران، با این سازمان همکاری نمی کند.

منبع: مهر